پارک ملی کویر

تلفن اداره پارک ملی کویر: ۰۲۳۳۴۲۳۶۶۶۰

بلیط ورودی
هر نفر ۱۰۰۰ تومان، هر خودرو ۵۰۰۰ تومان
چکیده: پارک ملی کویر

منطقه "سیاه کوه" و "پارک ملی کویر" یکی از قدیمی ترین مناطق تحت حفاظت در ایران است. این منطقه در جنوب گرمسار و حد فاصل کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک واقع شده است. با اینکه نام این پارک را کویر گذاشته اند لیکن بخش های وسیعی از آن حالت بیابانی دارد و دارای رستنی های فراوان است.

در ضمن پارک کویر دارای چشمه ها و نهرهایی است. از جمله آنها می توان به چشمه سفیدآب در نزدیکی محیط بانی سفید آب، چشمه آبشار نمکی در نزدیکی ملک آباد و چشمه سیاه کوه در نزدیکی محیط بانی سیاه کوه اشاره کرد.
پارک ملی کویر، تنها پارک ملی در ایران است که به گفته سازمان محیط زیست در آن هیچ گونه سکونتگاه انسانی، معدنی و پروانه چرای دام وجود ندارد.
پارک ملی کویر به ثبت یونسکو رسیده است.

مشخصات کلی
نام
پارک ملی کویر
ویژگی جانوری
یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، گرگ، کفتار راه‌راه، گربه شنی، روباه قرمز، روباه شنی، جبیر، کل‌وبز، قوچ ومیش، شغال، سیاه‌ گوش و...
ویژگی گیاهی
گیاهان پارک از انواع خشکی‌ پسند و شورپسند هستند.
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
تنگ ظلمات، کوه های رنگی، دره فسیل ها، کاروانسراها
بهترین زمان بازدید
بهار و پاییز
تخمین مدت زمان بازدید
یک شب
وسایل مورد نیاز
آب فراوان، ماشین مناسب بیابان، زاپاس، بنزین اضافه، عینک و کرم ضد آفتاب
نزدیک ترین جاذبه های گردشگری
کاروانسرای دیرگچین، قصر بهرام، تپه های مریخی
پیشنهاد ویژه
بايد قبل از انجام برنامه سفر به كسب اطلاع و مجوز اداره كل حفاظت محيط زيست استان سمنان و هماهنگي با واحدهاي تابعه مستقر در منطقه اقدام شود.
مسیر دسترسی
آدرس
سمنان، جنوب گرمسار، حد فاصل کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک
امکانات
اقامتگاه در نقطه آغاز
پناهگاه در مسیر
چشمه آب نوشیدنی در مسیر
نزدیکترین جاذبه ها و محل اقامت به پارک ملی کویر
متن کامل: پارک ملی کویر

پارک ملی کویر یکی از بزرگترین و قدیمی‌ ترین مناطق حفاظت‌ شده ایران است که بیشتر آن شهرستان گرمسار استان سمنان و بخش ‌های کوچکی هم در استان ‌های تهران، قم و اصفهان قرار گرفته است. این منطقه حدود ۶۷۰ هزار هکتار (۶٬۷۰۰ کیلومترمربع) وسعت دارد که ۴۲۰ هزار هکتار آن پارک ملی و ۲۵۰ هزار هکتار منطقه حفاظت‌ شده میباشد.

امروزه هرچند از غنای حیات وحش آن تا حد زیادی کاسته شده اما هنوز هم تقریباً تمامی انواع حیوانات بیابانزی ایران را در خود جای داده است و به همین دلیل به عنوان یکی از ۹ ذخیره‌ گاه زیست‌کره در ایران شناخته میشود.

جاذبه های گردشگری پارک ملی کویر به دو بخش جاذبه های طبیعی و تاریخی تقسیم می شود.
جاده سنگفرش به عنوان یکی از شگفت انگیزترین آثار تاریخی از جاذبه های این منطقه است، به طوری که این جاده امکان عبور کاروان ها را از میان اراضی باتلاقی و شوره زارهای حاشیه دشت کویر فراهم می کرده است.
بنای مشهور"قصر بهرام" که در واقع یک کاروانسرای شاه عباسی است و کاروانسرای "عین الرشید"، آبراه سنگی "سیه کوه" که آب مورد نیاز قصر بهرام را تامین می کرده، بقایای "ساختمان حرمسرا" ، کاروانسراهای "سفید آب" و "لکاب" و آب انبار"قیلوقه" از دیگر جاذبه های تاریخی این منطقه است.

این منطقه از سال ۱۳۴۳ «کانون شکار ایران» ـ که بعدها به سازمان حفاظت محیط زیست تبدیل شد ـ قرار گرفت؛ و از سال ۱۳۵۵ به رده حفاظتی بالاتر پارک ملی ارتقا یافت. در سال ۱۳۵۷ با کاهش بخش‌ هایی از شمال و افزایش بخش‌ هایی در جنوب، مساحت آن به ۶۷۰ هزار کیلومترمربع رسید و در سال ۱۳۶۱ به دو بخش «پارک ملی» به وسعت ۴۲۰ هزار هکتار شامل منطقه سیاه ‌کوه، نخجیر، سفیدآب و «منطقه حفاظت‌شده» به وسعت ۲۵۰ هزار هکتار شامل دشت ‌های مکوش، سیاه‌ پرده، پرده‌ زرد و ارتفاعات دوازده امام و نره ‌خرکوه تقسیم شد.

پارک ملی کویر دارای اقلیم خشک و بیابانی است و بیشتر بارندگی آن در ماه‌های آبان تا اردیبهشت ماه صورت می‌گیرد. متوسط میزان سالیانه باران در منطقه ۱۵۰ میلی متر است. معمولاً گرمای شدید از اوایل خرداد تا پایان مهر در منطقه ادامه دارد.

پارک ملی کویر، تنها پارک ملی در ایران است که به گفته سازمان محیط زیست در آن هیچگونه سکونتگاه انسانی، معدنی و پروانه چرای دام وجود ندارد.

حیات وحش منطقه
در مجموع ۳۴ گونه پستاندار، ۱۵۵ گونه پرنده و ۳۴ گونه خزنده در این منطقه شناسایی شده‌اند.
یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، گرگ، کفتار راه ‌راه، گربه شنی، روباه قرمز، روباه شنی، جبیر، کل‌وبز، قوچ ومیش، شغال، سیاه‌گوش از جمله پستانداران شاخص این منطقه هستند.
در گذشته گله‌ های بزرگ گورخر ایرانی در این منطقه زندگی می ‌کردند که آخرین آنها در سال ۶۳ مشاهده شدند و امروزه مطمئناً نسل آنها در این پارک از میان رفته‌است. آهوی گواتردار هم اگر منقرض نشده باشد در آستانه انقراض قرار دارد، اما جمعیت جبیر (نوعی غزال ظریف ‌تر و کوچکتر از آهو) در این منطقه احتمالاً بیشترین در تمام ایران است.
پرندگان پارک هم شامل کبک، تیهو، زاغ بور، هوبره، انواع گنجشک، سهره، چکاوک و پرستو، انواع پرندگان شکاری ازجمله عقاب طلایی، سنقر، سارگپه، شاهین، بحری و دلیجه، و پرندگان مهاجر مانند فلامینگو، آنقوت، خوتکا و انواع غاز و مرغابی هستند.

پوشش گیاهی منطقه
در مجموع ۳۵۵ گونه گیاهی در این منطقه شناسایی شده که ۲۰ گونه آن بوم‌ زادی هستند. گیاهان پارک از انواع خشکی‌ پسند و شورپسند هستند که خود را با کمبود آب و شوری خاک سازگار کرده و داشتن برگ‌ های کوچک منتهی به خار از ویژگی ‌های ظاهری بسیاری از آنهاست. در نقاط هموار گیاه درمنه، در دره‌ ها و کوهپایه‌ های سنگی گیاه کاروان‌ کش، در اطراف چشمه ‌ها گز، گرگ‌ تیغ و نی و در کوهپایه‌ ها درختچه‌ های بادام کوهی، شیر خشت و خنجک دیده می ‌شوند.

از آبشخورهای این منطقه می‌ توان به چشمه سفیدآب در نزدیکی محیط بانی سفید آب، چشمه آبشار نمکی در نزدیکی ملک‌آباد و چشمه سیاه کوه در نزدیکی محیط بانی سیاه کوه اشاره کرد.

جاذبه های طبیعی پارک ملی کویر
تنگ ظلمات در جنوب شرقی پارک ملی کویر، از جاذبه های طبیعی کویر ایران است که هنوز ناشناخته مانده است. این تنگ که در اثر فرسایش آبی و بادی تشکیل شده، در موقعیت جغرافیایی  E524159 N342422 قرار گرفته است. تنگ جهتی شمالی جنوبی دارد و طول آن در حدود دو کیلومتر است. این تنگه در انتهای مسیلی که از ارتفاعات شیطان کوه و کوه دم در پارک ملی کویر سرچشمه گرفته تشکیل شده است. در قسمت شمالی ارتفاع دیواره ها کوتاه تر و با حرکت به سمت جنوب ارتفاع آنها افزایش می یابد، به نحوی که در بعضی از نقاط تا حدود سی متر نیز قابل مشاهده است. در این تنگ شاهد سنگ های رنگین و انواع و اقسام خاک ها هستیم. این تنگ به آنتلوپ کانیون آمریکا که در ایالت اریزونا واقع شده شباهت دارد.

اثرات جریانهای سیلابی بر دیواره ها قابل مشاهده است. این منطقه در یکی از زونهای حساس پارک ملی کویر واقع شده است از اینرو بازدید از آن نیازمند کسب مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست و اداره پارک ملی کویر است. کوه دم در شرق این تنگ و در مجاورت باتلاقهای ریگ جن قرار دارد.

تنگ ظلمات، تنها جا در پارک ملی کویر نیست که توجه بازدید کنندگان را به خود جلب می کند. گونه های گیاهی و جانوری زیادی در پارک کویر وجود دارد که اگر با حوصله و وقت کافی به این پارک بروید می توانید حتی پلنگ، گرگ و یوزپلنگ نیز ببینید. جنبه های دیگر طبیعت این منطقه نیز جذابیت ویژه ای دارد. برای مثال بعد از پشت سر گذاشتن ۲۰ کیلومتر از ورودی پارک به کوه هایی می رسید که رنگ های عجیبی دارند یا در نزدیکی تنگه ظلمات، منطقه وسیعی وجود دارد که فسیل نرم تنان دریایی در آن باقی مانده است.

 

راههای دسترسی

مسیر اول از پیشوای ورامین به سمت قلعه بلند از کنار خط راه‌آهن آغاز و پس از عبور از محیط بانی مبارکیه وارد پارک ملی کویر می‌ شود. (حدود ۳۰ کیلومتر)
مسیر دوم از شهرستان گرمسار به سمت روستای کوشک آغاز و پس از عبور از جاده سنگفرش به محیط بانی سیاه کوه می ‌رسد. (۶۰ کیلومتر)
مسیر سوم از شهرستان ابوزید آباد آغاز و بعد از عبور از قلعه کرشاهی به محیط بانی سفیدآب می‌ رسد. (۸۵ کیلومتر)
مسیر چهارم از کاروانسرای مرنجاب در شمال بیابان بند ریگ و جنوب دریاچه نمک آران و بیدگل آغاز و پس از طی مسافتی در حدود ۵۰ کیلومتر به محیط بانی سفیدآب می ‌رسد.

راه هاي ديگري براي ورود به منطقه وجود دارد كه عبور از آنها بدون راهنما كاري بسيار خطرناك است.
 

اطلاعات لازم

به ازای هر روز توقف و استفاده از مهمانسرا و ساختمان  ۲۰۰۰۰ تومان

به ازای هر روز توقف و استفاده از کمپینگ ها ۱۰۰۰۰ تومان (هزینه های ذکر شده مربوط به سال ۱۳۹۱ می باشد.)

هزینه بلیط ورودی در محل ايستگاه نگهباني ورودي پارك ملي دریافت میشود.

اقامت و اسکان طبیعت گران در خارج از قصر بهرام (در محدوده سیاه کوه پارک ملی کویر مرکزی) ممنوع است.

بهای بلیط ورودی برای دانشجویان و دانش آموزان با ارائه معرفی نامه از مراکز آموزشی مربوطه؛ نصف بهای تعیین شده (نیم بها) می باشد.

بازدید کنندگان پارک ملی کویر مرکزی که صرفا قصد اسکان و اقامت در قصر بهرام را دارند، به دلیل واگذاری مدیریت بنای تاریخی به بخش خصوصی، صرفأ ورودیه مناطق را پرداخت نموده و الزامی به پرداخت حق توقف به حساب دولت ندارند. هزینه های اسکان و اقامت در قصر بهرام توسط بخش خصوصی دریافت می شود.

اقامت و اسکان در مرکز سفید آب در پارک ملی کویر مرکزی منوط به پرداخت تعرفه دولتی برابر مصوبه فوق می باشد.

به جاي نابود كردن جانداران کویر از قیبل عقرب، از آنها دوري كنيم.

 

منابع:

اداره حفاظت از محیط زیست استان سمنان
fa.wikipedia.org
makanbin.com
bartarinha.ir
mehrnews.com

هتل های شهر گرمسار

هتلی ثبت نشده است.
شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: