نام: رودبار

وجه تسمیه: رودبار به علت وجود رودهای فراوان در این ناحیه، آن را «رودبار» نامیده اند که به معنی سرزمین رودها می‌ باشد.

واژه شناسی: «بار» در کلمه رودبار به مفهوم ساحل و اراضی کنار رود می‌ باشد.

نامهای قدیمی: رودبار به نامهای مختلفی از جمله «خشکه رودبار»، «رودبار محمد زمان خانی»، «رودبار زیتون»، «پیلده رودبار» معروف بوده است.

استان: گیلان

تاریخچه: در بررسی مکان تاریخی گنج پر در رستم‌ آباد، تعدادی ابزار سنگی مربوط به فرهنگ آشولی کشف شده است که از سنگ آذرین، سنگ آهک و سنگ ماسه ساخته شده‌ اند. ابزارهای کشف شده شامل تبر دستی، ساطور و تراشه ابزار است. احتمالاً سازنده این ابزارها انسانهای راست قامت بوده اند که در حدود ۲۵۰ هزار سال پیش منقرض شده ‌اند. احتمالاً ساکنان این مکان در نزدیکی رودخانه سفیدرود مستقر بوده و از سنگهای موجود در کناره رودخانه برای ساخت ابزار استفاده کرده ‌اند. رودبار از نظر تمدن تاریخی دارای قدمتی شش هزارساله می باشد. آثار بدست آمده در تپه مارلیک حاکی از وجود تمدنی کهن در این منطقه است که مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد است. در سالهای اخیر رویداد هولناکی این منطقه را تحت تاثیر قرار داد. در ۳۰ دقیقه بامداد روز پنج شنبه ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ زلزله‌ای با قدرت ۷٫۳ ریشتر شهرستان رودبار را لرزاند. این زلزله بیش از ۱۰۰ روستای شهرستان را به کل تخریب کرد و سی و هفت هزار نفر کشته و چهار صد هزار نفر بی خانمان بر جای گذاشت. این زلزله به منزله نقطه عطفی در برنامه مقاوم‌ سازی ساخت و ساز کشور محسوب می ‌شود زیرا استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد را ضروری ساخت.

تقسیمات کشوری: این شهرستان دارای چهار بخش است: مرکزی شامل: رستم آباد، رودبار، منجیل و لوشان همچنین دهستان کلشتر می باشد. بخش عمارلو شامل دهستانهای: جیرنده و کلیشم می باشد. بخش خورگام شامل دهستانهای: خورگام و دلفک است. بخش رحمت آباد و بلوکات نیز شامل دهستانهای: بلوکات، رحمت آباد و دشتویل می باشد.

موقعیت جغرافیایی: رودبار، از شمال به شهرستان رشت، از جنوب به شهرستان رودبار الموت از استان قزوین، از خاور به شهرستان لاهیجان و شهرستان رودسرو از باختر به شهرستان شفت می ‌رسد. شهرستان رودبار در مختصات جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۲ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۷ دقیقه ازخط استوا و ۴۹ درجه و ۱۱ دقیقه تا ۵۰ درجه ۵ دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبداء واقع شده ‌است.

آب و هوا: شهرستان رودبار درکرانه سفیدرود و در منطقه‌ای کوهستانی قرار گرفته و آب و هوای آن تحت تأثیر هوای خشک و نیمه خشک ناحیه مرکزی قراردارد. این منطقه به ویژه شهر زیبای رودبار دارای آب و هوای مدیترانه‌ای است و رویش درختان زیتون در این منطقه گواه این موضوع است.

مساحت: ۲۵۷۴ کیلومترمربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۰۵۰ متر

کوهها: بلندترین قله شهرستان رودبار، درفک (دلفک) با ارتفاع ۲۷۱۴ متر در دهستان دشتویل در ۲۷ کیلومتری شمال شرقی مرکز شهرستان رودبار است.

اقتصاد: اقتصاد رودبار بر پایه کشاورزی، دامداری، توریسم و صنعت نهاده شده است. مهم ‌ترین محصول آن زیتون می ‌باشد که عمده ‌ترین محصول کشاورزی شهرستان است. گندم، برنج، جو، ‌گردو، سیب و فندق از دیگر محصولات رودبار است.

فرهنگ و آداب و رسوم: جمعیت شهرستان رودبار که نسبت به مساحت آن از سایر شهرستانهای استان کمتراست، این امکان را فراهم آورده تا اقوام گوناگون در کنار یکدیگر زندگی کنند و این امر منجربه تنوع مردم شناختی این شهرستان شده ‌است. اکثریت ساکنین شهرستان رودبار را تا ت‌ها تشکیل می ‌دهند که بومیان منطقه ‌اند. البته جمعیت قابل توجهی از مهاجرین کرد در این شهرستان ساکنند. از مراسم های سنتی این منطقه می توان به جشن گلدهی سوسن چلچراغ ، جشن سنتی انارچینی و مراسم علم واچینی اشاره نمود.

جمعیت: ۱۲۶٬۳۱۵ نفر
 
زبان محلی: زبان اصلی رودبار تاتی است که توسط تات‌ ها تکلم می‌ شود. رودباری ‌ها تاتی را به گویش رودباری تکلم می‌ کنند که نزدیک ترین گویش به تاتی طارمی، الموتی و طالقانی است. شهر رودبار را می توان مرز گیلان دانست. چه با گذشتن از این شهر و رسیدن به شهر منجیل از تعداد افرادی که به گویش گیلکی سخن می گویند کم شده و آذری ‌زبان ها بیشتر می شوند.

جاذبه های گردشگری: ساحل سفیدرود؛ به عنوان دومین رود بلند کشور و یکی از خروشان ‌ترین رودهای کشور؛ با هوایی دلپذیر، مخصوصاً در فصل بهار و تابستان، محل توقف و تفریح بسیاری از گردشگران استان گیلان است. همچنین مغازه‌ های زیتون‌ فروشی و نیز پارک ساحلیِ سفیدرود، از توقف‌ گاه ‌های شلوغِ شهر در روزهای تعطیل سال هستند. سرو هرزویل، چشمه آب معدنی سنگرود، چشمه آب گرم ماسخنور، دره گوهر رود، آرامگاه آقا سید محمود مرندی، آرامگاه پیر مومنی، بقعه امام‌زاده طیب و طاهر، بقعه امام زاده محمد حنیفه، پل تاریخی، تپه باستانی مارلیک و روستای تاریخی هرزویل از جمله مناطق دیدنی و تاریخی شهرستان رودبار به شمار می رود. قله درفک (جایگاه عقاب شکاری) که به بام گیلان مشهور است، ییلاق سلانسر، استخر طبیعی خلشکوه از دیگر زیباییهای این شهرستان هستند. دره دربند بخش رحمت آباد، غار دربند رشی، غار بزرگ کویل گر، غار جوکویله از مکانهای تاریخی و مورد کاوش باستان شناسان در این شهرستان میباشند.

سوغاتی و صنایع دستی: روغن زیتون، صابون محلی زیتون، انواع ترشیجات و محصولات متنوعِ دیگر شهرهای گیلان‌ مانند کلوچهٔ لاهیجان، لنگرود و فومن و نیز برخی صنایع دستی مانند گمج از سوغات این شهرستان هستند. سبدبافی، حصیربافی، نمدمالی، صنعت‌ ریسندگی و بافندگی مانند شال ‌بافی، جوراب‌ بافی و تهیه لباس از پشم گوسفند از جمله صنایع دستی این منطقه به شمار می ‌آیند.

غذای محلی: شامی رودباری معروف ‌ترین غذای رودبار است که با روغن زیتون پخته می‌ شود. از تفاوت‌ های این نوع شامی و دیگر شامی ‌های شمالی، اندازهٔ بسیار بزرگ و نیز استفاده از یک سبزیِ کوهستانی به نام پلنگِ مِشک است. همچنین میزاقاسمی، باقالا قاتوق، ترشِ قاتوق، باقالاخاشک، تره و ... نیز از دیگر غذاهای شمالی هستند که در رودبار نیز می ‌توان آ‌نها را به وفور دید.

مسیرهای دسترسی: رودبار بر سر راه تهران – رشت قرار گرفته که با تهران 258 کیلومتر و با رشت 67 کیلومتر فاصله دارد. راه دیگر رودبار، راه فرعی رودبار – کلیشم است که به طول 70 کیلومتر به سمت خاور می رود.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
فرمانداری رودبار
fa.wikipedia.org
makanbin.com