ابرکوه یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران است که در مرکز ایران و در استان یزد واقع شده است. آثار بسیار زیادی از روزگاران گذشته در این منطقه برجاست که نشان از وجود تمدنی بیاد ماندنی و قدیمی دارد. یکی از این جاذبه ها، سرو تاریخی ابرکوه است. چاينا ديلي در گزارش ويژه خود در معرفي ده درخت باستانی جهان اعلام کرده است که پس از دو درخت در کالیفرنیا که نام یکی از آنها متوشالح است با ۵۰۶۷ و ۴۸۴۹ سال قدمت به ترتیب اول تا دوم و سومین درخت کهنسال جهان سرو ابرکوه است.
چندی پیش، دانشمندانی از ژاپن و روسیه پس از بازدید از سرو ابرکوه عمر آن را تا ۸۰۰۰ سال برآورد کردند؛ اما الکساندر روف، دانشمند روسی عمر این درخت را میان ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ سال برآورد کرده است. حمدالله مستوفی نیز در کتاب نزهت القلوب که در سال ۷۴۰ هجری قمری تالیف شده است، درباره این سرو چنین آورده است: آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگ تر است. حتی برخی مورخان پا را فراتر نهاده و معتقدند نهال این درخت را یافث، پسر نوح کاشته است.
برخی از افسانه ها، کاشتن آنرا به حضرت زرتشت نسبت می دهند: گویند زرتشت، چون موسم اسپند به ابرکو رسید، با دست خود بذر سرو بر این دشت فشاند و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش، فرزندش، بهرام، پادشاه صبح دم رستاخیز را کویر ابرکوه را که درمی نوردی، به پیرترین ساکن کویرهای جهان خواهی رسید.
سرو سمبل ایرانیان است. در ایران باستان، کاشتن درخت از اهمیت بسیار زیادی در طبقات مختلف جامعه برخوردار بود. در نگاره ها و آثار باستانی ایران مانند حجاری های دوره هخامنشی در تخت جمشید، درخت سرو نمایان است. در فرهنگ ایرانیان قدیم به خاطر اینکه سرو درختی همیشه سبز است، همیشه در ایران جایگاهی ویژه داشته، به خصوص سرو کهنسال ابرکو که آن را سرو زرتشت نیز می نامند. در نقوش پارچه های ایرانی سرو دیده می شود که آن را ترمه می نامند. در مینیاتور نیز این درخت کهنسال به شکلی منحصر جلوه گری می کند.
سرو ابرکوه با بیش از ۲۵ متر ارتفاع، ۱۸ متر محیط و ۱۱٫۵ متر اندازه دور تنه در قلب ایران آرام روزگار سپری میکند. با اقداماتی نظیر آفت کشی و آزادسازی حریم این سرو کهن که از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد صورت گرفته است، اکنون سرو چهار هزار ساله ابرکوه به راحتی می تواند نفس بکشد. سرو کهنسال کشورمان نیاز به مراقبت بیشتری دارد. با وجود حصار کشی و حضور نگهبان در اطراف درخت، باز عده‌ای از مردم از غفلت نگهبان و بازبودن حصار سوءاستفاده میکنند و اقدامات تخریبی همچون یادگاری نویسی و بالارفتن از این درخت کهنسال صورت می گیرد. شاید توجه بیشتر به این جاذبه گردشگری در دل کویر ایران بتواند روزی آن را به عنوان قلب گردشگری تفریحی و یا حتی گردشگری علمی در ژرفای کویر تبدیل کند.
هم سن و سالان سرو ابرکوه در جهان
در کوهستان های کالیفرنیا دو درخت در نزدیکی هم قرار دارند که کهنسال ترین درختان جهان محسوب می شوند که کهنسال ترین آن تا حال حاضر نامی بر روی آن گذاشته نشده است که ۵۰۶۷ سال عمر و دیگری به نام "متوشالح" با قدمت ۴۸۴۹ سال است. این دو درخت به ترتیب به عنوان کهنسال ترین میراث طبیعی دنیا شناخته می شوند. (سن این درختان ثابت شده است)
پس از آن، پرومیتهیسن با سن ۴۸۴۴ سال در نوادا بود که متاسفانه در سال ۱۹۶۴ توسط یک دانشجوی فارغ التحصیل شده برای تحقیقات پژوهشی قطع شد که بعد از آن متوجه قدمت این درخت کهنسال شدند.
بنابراین در رتبه سوم کهنسال ترین درخت جهان در حال حاضر سرو ابرکوه با ۴۵۰۰ سال سن تقریبی قرار دارد. (سن این درخت تخمین زده شد است)
در رتبه چهارم این لیست Llangernyw Yew با ۴۰۰۰ الی ۵۰۰۰ سال سن تقریبی در انگلیس قرار دارد.
در رتبه پنجم در کشور همسایه یعنی ترکیه درختی کهنسالی با قدمت ۴۱۱۲ سال در شهر زونگولداغ قرار گرفته است.
رتبه ششم این لیست گرن ابولو در شیلی با سن ۳۶۴۶ سال و رتبه هفتم درختی ۳۶۰۰ ساله در پارک ملی شیلی به نام "آلرک" و هشتم درخت کهنسال در پارک ملی فلوریدا با سن ۳۴۰۰ به نام "سناتور" قرار دارد.
مسیر دسترسی
ابرکوه، از شهرهای استان یزد و مرکز آن شهرستان ابرکوه است. از شهرخود به یزد رفته و از آن جا به سمت اقلید - یاسوج حرکت کرده و بعداز حدود دو ساعت به شهر ابرکوه میرسید. به سمت شرق در بزرگراه ابرکوه سورمق، در اولین میدان، خروجی اول را انتخاب کرده و حرکت در بزرگراه را ادامه دهید. بعد از عبور از پمپ بنزین شرکتی ابرکوه به میدان می رسید. در میدان، خروجی دوم را انتخاب کرده وارد خیابان نظامیه شوید، پس از رسیدن به میدان سرو به سمت راست بپیچید و بعد از 450 متر باز هم به راست بپیچید و سرو ابرکوه را ببینید.
امکانات رفاهی منطقه
در نزدیکی سرو ابرکوه رستوران، چلوکبابی، کافه و هتل وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید. و یا میتوانید در هتل و خانه تاریخی آقازاده ابرکوه اقامت داشته باشید. این منطقه و اطراف سرو به طرز مناسبی ساماندهی شده و می توانید از امکانات آن برای رفع خستگی نیز استفاده کنید.
بهترین زمان بازدید
ابرکوه در منطقه کویری قرار دارد و تابستان و بهار بسیار گرم است. پاییز و زمستان برای بازدید از ابرکوه و سرو آن مناسب است، اما تابستان و بهار نیز می توانید به این منطقه سفر کنید.
جاذبه های ابرکوه
دیگر جاذبه های دیدنی ابرکوه مثل خانه تاریخی و بادگیر معروف آقازاده ابرکوه٬ یخچال خشتی ابرکوه، قلعه رباط، گنبد عالی، موزه مردم شناسی، سر در نظام‌الملکی ، محله درب قلعه، و مسجد جامع ابرکوه برای گردشگران جالب است.
منابع:
fa.wikipedia.org
citypedia.ir
makanbin.com
hamgardi.com
karnaval.ir
visitoiran.com
