تپه جوی در شمال تپه جعفر آباد، تپه بند بال، بوهلان و تپه معروف آكروپل شوش از تپه های معروف پیش از تاریخ شوش هستند كه آثار متعددی در آنها یافت شده و به دوره سوزیانا تعلق دارند. در این منطقه تپه های باستانی بسیاری دیده میشود و آنهایی كه نام برده شدند معروف ترین آنها هستند. در این تپه ها شاهد روستاهای باستانی هستیم. شوش بخشی از كشور ایران است كه اولین آثارشهر نشینی و تجارت در آن ظهور كرده است و انسان در نه هزار سال قبل از میلاد در این منطقه كشاورزی میكرده است. در این منطقه پیشرفت خانه سازی و تشكیل خانواده همزمان با بین النهرین صورت گرفته است.
در این تپه حدود ۲۷ لایه یا طبقه باستان شناسی دیده شده است که نشان می دهد ۲۷ دوره تمدن را طی کرده و چندین بار دستخوش دگرگونی شده است. آکروپل از طبقات تاریخی دوران اسلامی، ساسانی، اشکانی، سلوکی، هخامنشی، و عیلامی و قبل از آن تشکیل یافته است.
تپه اکروپل بیش از ۱۲۰ سال است که وزن قلعه شوش را تحمل می کند و در بالاترین نقطه اراضی شهرستان شوش قرار دارد. در این تپه آثار سکونت از زمان های گذشته به خصوص عیلامیان و قبل از آن دیده می شود.
هم اکنون شهرداری شوش در دامنه تپه آکروپل برای ایجاد بلوار، بخش هایی از عرصه باستانی کهن ترین پایتخت ایران را تخریب و تسطیح کرده است که در نتیجه بسیاری از آثار باستانی که در این تپه مدفون هستند در اثر فعالیتهای راهسازی تخریب و در سطح زمین پراکنده شده اند.
اکتشافات مهم آکروپل
مجسمه معروف ملکه ناپیراسو، لوح قانون نامه حمورابی و لیوان مشهور سفالی شوش به رنگ نخودی ونقش بزکوهی، از مهم ترین آثار به دست آمده از تپه آکروپل است.
تندیس ملکه ناپیراسو
تندیس ناپیرآسو یکی از آثار به جا مانده از تمدن عیلام است. ملکه ناپیرآسو همسر اونتاش ناپیریشا پادشاه عیلام (بنیانگذار زیگورات چغازنبیل) می باشد. قدمت این تندیس به ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد باز می گردد و با لایه‌ای از مس و طلا روی قالب برنزی ساخته شده و حدود ۱۳۰ سانتی متر ارتفاع، ۷۰ سانتی متر عرض و ۱۷۵۰ کیلوگرم وزن دارد. این تندیس در حفاری تپه آکروپل شوش توسط ژاکوب دو مورگان، باستان شناس فرانسوی، در سال ۱۹۰۳ کشف گردید و به موزه لوور فرانسه منتقل شد.
به گفته متخصص تمدن عیلامی در موزه لوور، این تندیس نه تنها اثری هنری بلکه نقطه اوج هنر ریخته گری مفرغ است که حضور صنعتگران فوق العاده ماهر و چیره دست را در سرزمین عیلام نشان می دهد. این مجسمه بزرگترین اثر فلزی متعلق به شرق باستان است که حتی در مصر، بابل و آناتولی هم نظیر آن دیده نشده است. این اثر هنری بسیار با اهمیت است و به قصد بزرگداشت و تکریم شهبانوی عیلامی ساخته شده که در واقع ارزش و اعتبار زن را در تمدن باستانی عیلام نشان می دهد.
اطلاعات زیادی در مورد پوشش زنان عیلام از طریق لباس این تندیس بدست می آید. روی دامن حاشیه دار این مجسمه، نام ملکه و خدایان بزرگ شوش به خط میخی عیلامی حک شده است. در دست چپ ملکه انگشتر وجود دارد که احتمالاً حلقه عروسی او می باشد. بر حاشیه دامن این تندیس و از زبان ملکه چنین آمده است: من ناپیرآسو همسر اونتاش ناپیریشا هستم. هر کس که بخواهد مجسمهٔ مرا تصرف کند، هر کس که بخواهد آن را درهم بشکند، هر کس که این کتیبه را خراب کند یا نام مرا پاک کند، باشد که مورد غضب خدایان اینشوشیناک، نپ ایریشا و کیریریشا قرار گیرد و نام و نسلش از میان برداشته شود.
قانون حمورابی
یکی دیگر از آثار مهم کشف شده در تپه آکروپل شوش قانون حَمورابی است که به دستور حمورابی، شاه بابل نوشته شده است و شامل ۲۸۲ ماده در باب حقوق جزا و حقوق مدنی و حقوق تجارت است. ستونی که قوانین حمورابی بر روی آن حک گردیده از بازالت است و در حدود ۲٫۵ متر ارتفاع دارد. متن قوانین گرداگرد این ستون در ۳۴ ردیف به خط میخی نوشته شده است.
قانون حمورابی نخستین سند شناخته شده تاریخی است که در آن یک فرمانروا برای ملت خود قوانین عمومی اعلام می کند. حمورابی ششمین پادشاه از اولین سلسله شاهان کشور قدیم بابل است. تاریخ شاهی او را (۱۷۹۲–۱۷۵۰ قبل از میلاد) ذکر کرده اند. این قانون شامل حقوق و روابط افراد با یکدیگر با تکیه بر عوامل مهم اقتصادی در آن دوران است.
ستون حاوی قانون حمورابی در اوایل سال ۱۹۰۱ میلادی توسط گروه اکتشافی ژاک دو مورگان در شوش توسط گوستاو ژاکیه از دل خاک بیرون آمد. شوتروک ناهونته پادشاه عیلام در سده دوازدهم پیش از میلاد، پس از فتح بابل این ستون را از شهر سیپ پار به کشور خود آورد. ستون مذکور هم اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می شود.
منابع:
hamshahrionline.ir
kojaro.com
iranatlas.info
cloob.com
mehrnews.com
fa.wikipedia.org
