موزه آذربایجان

موزه آذربایجان ، به لحاظ قدمت و غنای آثار موجود در آن یکی از مهمترین موزه های کشور محسوب می شود که بیش از نیم قرن سابقه دارد، این موزه در کنار اهمیت علمی-پژوهشی برای محققان و پژوهشگران، همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده و همه ساله پذیرای جمع کثیری از علاقمندان است. اندیشه ایجاد موزه در تبریز به حدود سالهای ۱۳۰۶ و ۱۳۰۷ بر میگردد که در اولین گام به برگزاری نمایشگاهی از سکه های مکشوفه از تبریز در کتابخانه تربیت منجر شد. موزه بعد از گذشت قریب به سی سال در سال ۱۳۳۶ با نمایش ۲۰۲ قطعه از آثار فرهنگی ارسالی از موزه ایران باستان در کتابخانه ملی تبریز بنیان نهاده شد. در سال ۱۳۳۷ محل فعلی موزه درجوار مسجد کبود تعیین و عملیات ساختمانی موزه آغاز و در سال ۱۳۴۱ افتتاح شد. این بنا بر اساس نقشه تنظیمی آندره گدار باستان شناس فرانسوی و ترسیم اسماعیل دیباج احداث گردیده است . ساختمان موزه از بخشهای مختلف از جمله چهار تالار نمایش اشیاء تاریخی ، بخشهای اداری و فنی (آزمایشگاه و مخازن ) و کتابخانه تخصصی تشکیل یافته است.

آثار دوران ماقبل تاریخ و پیش از اسلام

در این موزه آثار مربوط به دوره پیش از اسلام و ماقبل تاریخ به نمایش گذاشته شده است. سفال‌ های مربوط به تپهٔ اسماعیل‌آباد با هفت هزار سال قدمت، از تاریخی‌ ترین آثار این موزه به‌ شمار می‌ روند. قدمت سنگ‌ های معدنی «سرپانتین» که درجیرفت یافته شده‌ اند و در این موزه نگهداری می شوند به دوران پیش از تاریخ برمی گردد؛ برروی این سنگ‌ ها تصاویری از گیاهان و حیوانات گوناگون نقش بسته‌ است. مجسمهٔ الههٔ زن نیز که در رستم آباد گیلان  یافته شده با قدمت  سه هزار سال از دیدنی های موزه آذربایجان است. این مجسمه ارزش زن را در دوران ایران باستان به تصویر کشیده‌ است. ریتون‌ های مربوط به دو تا سه هزار سال پیش نیز در این موزه نگهداری می‌ شوند. اجساد مرد و زنی که مربوط به سه هزار سال پیش هستند در سال ۱۳۷۸ خورشیدی  در پیرامون مسجد کبود یافت شد، این اجساد از بقایای گورستان سه هزار ساله‌ ای محسوب می‌ شوند که برای بازدید عموم به موزه آذربایجان انتقال یافته‌ اند. سنگ بسم‌الله اثر محمد علی قوچانی نیز در موزه آذربایجان بسیار جالب توجه است. چهار قسمت از این سنگ پنج‌ قسمتی قاب آن و یک قسمت باقی‌ مانده نیز متن آن است. این سنگ بطرز زیبایی حجاری شده است.

آثار دوره اسلامی، سکه و کتابخانه

موزه آذربایجان همچنین دارای تالار دوره اسلامی ، بخش سکه و مهر و کتابخانه نیز می باشد. در بخش اسلامی موزه آثاری از قرون اولیه تا قرن چهاردهم هجری نگهداری می شود. قدیمی‌ ترین آثار این دوره مربوط به سدهٔ چهارم هجری و شهر نیشابور است که از مهمترین ویژگیهای آنها میتوان به استفاده از خط کوفی، نقشهای اسلیمی و  لعاب سفید اشاره کرد. ظروف سفالی مربوط به دورهٔ ایلخانان و قفل رمزی مربوط به سدهٔ ششم هجری نیز از دیگر آثار تاریخی این بخش محسوب می‌ گردند. همچنین مجموعه نسبتا کاملی ازسکه های متعلق به ادوار مختلف تاریخ ایران به ترتیب سلسله ها به نمایش گذاشته شده اند، این مجموعه سکه های دوره هخامنشی تا قاجار را شامل می شود. همچنین مهرهایی از هزاره سوم قبل از میلاد تا قرون اخیر در این بخش نگهداری می شوند که شکل و جنس گوناگونی دارند. کتابخانه تخصصی موزه آذربایجان نیز با دارا بودن بیش از سه هزار جلد کتاب یکی از منابع مهم برای پژوهشگران محسوب  می شود.

بخش سنگ نگاره های تاریخی

جدیدترین بخش از موزه آذربایجان که در سال ۱۳۸۶  افتتاح گردیده است بخش سنگ نگارهای موزه است که در آن سنگ مزارهای تاریخی، پیکره های سنگی و سنگ نوشته ها به نمایش گذاشته شده است. در این بخش مجموعه‌ ای از پیکره‌ های انسانی، سنگ گورها، سنگ‌ های کتیبه‌ دار، قوچ‌ های سنگی و مجسمه‌ های سنگی به نمایش گذاشته شده‌ اند.

نزدیکترین مکانهای تاریخی و گردشگری به موزه آذربایجان:

مسجد کبود تبریز، موزه عصر آهن، بوستان خاقانی، میدان ساعت و موزه شهرداری، موزه سنجش، خیابان تربیت

منابع:
اطلاعات شخصی
tabriz.ir
eachto.org
ostan-as.gov.ir
fa.wikipedia.org