این بنا در منطقه حکومتنشین استرآباد قرار داشته که شامل محوطه های تاریخی و بناهای ارزشمندی است اما تنها کاخ پهلوی در آن مرمت شده است. این منطقه 200 سال ارگ حکومتی شهر بود.
ویژگی های معماری و اسلوب خیره کننده ساخت بنا نشانگر آن است که متعلق به قرن ۱۲ ه ق می باشد.
کاخ آقا محمدخان قاجار دارای بخش های متنوع و مختلفی از جمله عمارت دارالعماره , دارالحکومه , عمارت کلاه فرنگی عباس خانی و سلسیان خانی می باشد.
ظاهر بنا نمای آجری و گچ داشته که در زمان پهلوی اول روی آن سیمان کشیده شده و با الحاقاتی که به آن اضافه شده, طبیعتا بنا تغییر شکل پیدا کرده.
این کاخ قاجاری به دیوانخانه ساری و تخت مرمر تهران شبیه بود و جیمز موریه، جهانگردی که 194 سال پیش از این کاخ دیدن کرده، از در ورودی بزرگ طلاکاری و نقاشی شده باغ که اکنون اثری از آن بر جای نیست، خبر داده و نوشته جلوی در ورودی، میدانی است که به در اصلی کاخ منتهی میشود. از در ورودی راهی کشیده که دو طرف آن را درختان مرکبات کاشته بودند و همه پربار بود. آخرین قسمت این راه به دیوانخانه عالی میرسد که دو ستون عظیم چوبی دارد که بر روی آنها نقوشی از قهرمانان قدیم ایران دیده میشود، در دو طرف دیوانخانه اتاقهای وسیعی است که نقاشیهای زیبایی دارد. از آن چه موریه توصیف کرده، اکنون خبر چندانی نیست و به جای محوطه پردرخت رو به روی کاخ، سیلوی بزرگ آجرنمایی در حریم بنا و در فاصله 4 متری آن احداث و سازه بزرگ دیگری نیز در کنار آن در حال ساخت است.
این کاخ را آقا محمدخان در سال 1165 خورشیدی در باغ معروف به « عباس خانی » در گرگان برپا کرد. سالها پس از آن، پهلوی اول نیز در 600 متری این کاخ، کاخ خود را بنا کرده است. اکنون ساختمانهای اداری و مسکونی، دور تا دور کاخ قاجاری را گرفته و تنها معدودی از درختان کهنسال باغ قدیمی باقی مانده است.
کاخ آقا محمدخان قاجار تا هم اکنون در اختیار نهادی نظامی در گلستان بوده, اما با هماهنگی ها و توافقات صورت گرفته قرار بر آن شده برای اولین بار بعد از انقلاب اسلامی این بنای تاریخی به شکل کامل مرمت شده و طبق آخرین خبر ها به موزه دفاع مقدس تغییر کاربری دهد.
موقعیت مکانی
کاخ آقا محمدخان قاجار در نزدیکی دروازه بسطام سابق و در محدوده فلکه کاخ و پارک شهر فعلی یا به عبارت دیگه, در گرگان خیابان کاخ و روبروی دبیرستان ایرانشهر واقع شده است.
منابع
shomalgardi.com
fa.wikipedia.org
iranboom.ir
tishineh.com