بازار نعلبندان در مرکز شهر گرگان و از جنوب به خيابان امام خميني و از غرب به محله سرچشمه متصل است. نوع ترکيب بافت آن بصورت خطي ( راسته ) است و غالبا به ميدان بازارچه متصل ميشود. بازار استرآباد در قديم بر خلاف بازار شهرهاي بزرگ مانند اصفهان، تبريز و … سر پوشيده نبوده و دکانها در دو رديف راستهها با دربهاي تخته اي، تاشو بودند. هر راسته عمدتا متعلق به يک صنف نظير راسته نجاران، زرگران، دباغان و کفش دوزان بوده است. اين بازار در قديم غالبا محل عمده فروشي و ندرتا جزء فروشي بود.
بازار قدیمى گرگان که قدمتى دیرینه دارد، از نظر سبک معمارى یکى از زیباترین بازارهاى شمال ایران محسوب مىشود. با توجه به نوشته مقدسی در کتاب احسن التقاسیمـ فی معرفت الـاقالیمـ (سال 375 هجری قمری) بازارچه نعلبندان گرگان حداقل بیش از هزار سال قدمت دارد.
در کتاب احسن الطوانين آمده است: ‹‹ قديميترين بازاراستراباد بازار نعلبندان است. در اين بازار که در وسط شهر واقع شده و از ميان آن نهر آبي عبور ميکند.›› مسجد جامع که در جوار اين بازار قرار دارد قديميترين مسجد شهر است.
این بازار یکى از مراکز مهم عرضه انواع محصولات بومى و غیربومى است و محصولات صنایع دستى آن، به ویژه دستبافت هاى ترکمنى معروفیت خاصى دارد.
در محدوده بازار قدیم گرگان، مدرسه محسنیه، سادات، کاروانسراهای حاج امین الاضرب، کاروانسرای حاج محمد تقی خان هزار جریبی، حمام درب نو و سقاخانه حضرت عباس وجود داشته است که با گذشت زمان فقط اسمی از آنها مانده است.
از بناهای مهم و تاریخی داخل بازار نعلبندان می توان به حمام قاضی، مسجد جامع دوره سلجوقیان، تكایای قدیمی، آب انبار و عمارت محمدشاه اشاره کرد. در سال ۱۳۱۱ خورشیدی خیابانی که اکنون خیابان امام نامیده میشود از وسط میدان رد شده، نعلبندان را به دو قسمت شمال و جنوب تقسیم كرده است.
وجه تمایز بازار قدیم گرگان با سایر بازارهای سنتی كشور سرباز بودن آن است و شاید علت این امر نوع خاص معماری و یا شرایط اقلیمی آن زمان بوده است.
در گذشته در راسته بزازان فضای بزرگی برای نعل زدن به اسب بوده و كاروانهای مختلفی كه از این مسیر میگذشتند اسبان خود را در آنجا نعل می زدند و از آن جهت به این میدان، نعلبندان گفتهاند.
میدان تره بار و میدان عباسعلی از مشهورترین میادین شهر هستند كه بعد از چندین و چند سال با این كه گردپیری بر چهرهشان نشسته هنوز پویا هستند و هنوز اكثر مردم گرگان بیشتر مایحتاج اولیه خود را از آنجا تامین میكنند.
منابع
makanbin.com
tishineh.com
irandeserts.com
nalbandan.com
dehgardi.ir