روستای کندلوس

روستای کندلوس در امتداد دره زانوس، و منطقه سرسبز و زیبای کجور، یکی از اولین و کهن ترین سکونت گاه های انسان در استان مازندران قرار دارد. روستای کندلوس از توابع بخش کجور ، در فاصله 75 کیلومتری جنوب شرقی نوشهر قرار دارد . ( نوشهر ، شهری ساحلی در کنار دریای خزر است ) . روستای کندلوس در محدوده ای کوهستانی و در یکی از دره های زیبای رشته کوه های البراز استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا 1650 متر است.

روستای کندلوس با بافت مسکونی متراکم ، در شیب ملایم دامنه کوه پناه گرفته است . کوچه های روستا ، پیچ در پیچ و سنگفرش است . خانه های قدیمی ، بیشتر در دو طبقه با سقفی شیروانی ساخته شده اند و پوشش لت کوبی یا سفالی دارند . دیوارهای گلی ، ایوان های کوچک ، پنجره های چوبی و معماری ساده ، زیبایی این روستا را دو چندان کرده است . مصالح به کار رفته در بناهای قدیمی شامل سنگ ، گل ، خشت و چوب است . اما در ساخت خانه های جدید ، از مصالح سیمان ، گچ ، آجر ، بلوک و تیرآهن نیز استفاده می شود .

ازجمله فعالیت هایى که به کندلوس در کنار زیبایى هاى طبیعى جلوه اى خاص بخشیده و موجب شده است این دهکده از شهرت بسزایى برخوردار شود، برپایى دو موزه مردم شناسى و موزه گیاهان دارویى است. موزه مجموعه فرهنگى کندلوس یکى از موزه هاى منحصر به فرد استان مازندران است که در آن آثارى از سفال، آبگینه، سکه، ظروف چینى و وسایل روشنایى از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه و بخش اسناد و کتب خطى، نسخ خطى کلام الله مجید، دیوان اشعار، عقدنامه، فرامین جمع آورى شده است.

کندلوس گواه روشنی است از قدمت منطقه، کشف اشیاء باارزش تاریخی مانند جام های سفالی و ابزارهای زندگی و کشاورزی سلاح ها و قفل ها و اشیاء زینتی، نمایانگر تمدن کهنی است که قدمت آن حداقل به چهارهزار سال می رسد.این اسناد و اشیاء به همت دکتر علی اصغر جهانگیری در موزه مردم شناسی کندلوس( واقع در همین روستا) جمع آوری شده و در معرض دید همگان قرار دارد.

کندلوس که بخشى از میخ ساز محسوب مى شود، در دامنه هاى سرسبز و کوهستانى البرز در منطقه کجور مازندران قرار گرفته است و شاهد تمدن هاى گوناگونى در ادوار مختلف تاریخ بوده و نشانه هایى از تمدن قبل از میلاد، تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود جاى داده است. امروزه میخ ساز شامل چهار دهکده به نام هاى پیده، گیل کلا، میرکلا و کندلوس است. دهکده کندلوس که یکى از قدیمى ترین سکونت گاه هاى انسانى منطقه کجور به شمار مى رود و در دامنه هاى سلسله جبال البرز منتهى به دره زانوس واقع شده است. کندلوس شامل محله هایى به نام هاى درزى کلا، ملاکلا، جورسرى، جیرسرى، بنیم سرى و سرى دله است.

اقتصاد و صنایع دستی
کار و پیشه اهالى این دهکده از قدیم الایام تهیه و تولید چوب و زغال در زمستان و کشاورزى در تابستان بوده است و اکنون به دلیل قانون مراقبت از جنگل، اهالى علاوه بر کشاورزى به خیاطى و نجارى روى آورده اند.
درآمد اکثر مردم روستای کندلوس ، از طریق فعالیتهای زراعی ، دامداری و باغداری تامین می شود . گروهی از مردم روستا نیز در بخش خدمات و صنایع دستی اشتغال دارند گندم و جو از محصولات عمده زراعی آن و سیب ، هلو و چارمغز از محصولات مهم باغی آن به شمار می رود . دامداری سنتی و پرورش طیور نیز در این روستا رواج دارد .
گروهی از مردم روستای کندلوس ، در کنار فعالیت های زراعی ، به تولید صنایع دستی از قبیل جوراب و نمد می پردازند . در گذشته ، بافت قالی ، جاجیم ، چادر شب ، شمد و ساخت صنایع چوبی و ابزارهای فلزی در این منطقه رواج داشته است . شرایط اقلیمی و موقعیت مناسب جغرافیایی روستا ، زمینه را برای تولید انواع گل ها و گیاهان دارویی فراهم آورده است . تولید گیاهان دارویی ، یکی از منابع مهم درآمد مردم این روستا است .

فرهنگ و آداب و رسوم
ازجمله مراسم بسیار زیبایى که در حلول سال نو اجرا مى شود مراسم سال مج (خوشقدم) است که به شرح ذیل است: ابتدا نام چند کودک یا نوجوان خانواده را انتخاب و با استخاره از قرآن مجید نام هر یک که خوب آمد به عنوان سال مج انتخاب مى شود. این کودک یا نوجوان به محض تحویل سال نو با سینى محتوى کلام الله مجید، سبزه، شیرینى و یک ظرف پر آب قبل از دیگران وارد خانه مى شود و با ظرف آبى که در دست دارد آب در گوشه اتاق ها مى ریزد و به این ترتیب سالى پربار و پربرکت براى خانواده به ارمغان مى آورد.

مردم روستای کندلوس ، به زبان مازندرانی (کجوری) سخن می گویند. اهالی به خصوص بومیان آن سفیدپوست و در بعضى موارد بور و چشم آبى هستند. اهالى کندلوس مردمانى مهربان و میهمان نوازند هرگز محبتى را بى پاسخ نمى گذارند. در این دهکده گدا وجود ندارد مردم عموماً قانع اند و پرتلاش. با آن که 9 ماه از سال اکثر خانه ها خالى از سکنه است و درهاى همه منازل همه باز است، هرگز سرقت، قتل و جنایت در این دهکده صورت نگرفته است. در این دهکده به ندرت شنیده شده است که زنى طلاق گرفته باشد. زنان بیشتر از مردان براى تامین هزینه زندگى و خانواده تلاش مى کنند. آسیاب کردن گندم، سفید کردن خانه، شکستن هیزم براى تنور، دوشیدن گاو، جالیزکارى، کاشتن سبزى خوردن ازجمله وظایف قطعى یک زن کندلوسى به شمار مى رود.

پوشاک غالب مردم روستای کندلوس مانند سایر نواحی روستایی استان مازندران است ، ولی زنان این روستا در مراسم خاص ، از لباس های محلی شامل دامن پرچین ، پیراهن ، جلیقه و روسری استفاده می کنند .

آلات موسیقی منطقه علاوه بر نى (نى هفت بند) که متداول ترین آلت موسیقى کندلوس است، دهل و سرنا نیز از سابقه و شهرت قابل توجهى در این منطقه برخوردار است. سرنا در محل به پسپسى معروف است که از چوب شمشاد تراشیده مى شود.

اگر  به روستاهای مختلف ایران رفته باشید و آنها را با کندلوس مقایسه کنید، اولین خصوصیتی که متوجه آن میشوید، پاکیزگی و رعایت اصول بهداشتی دراین روستاست. درهمه جای روستا سطل های زباله وجود دارند و همه اهالی در حفظ زیبایی و پاکیزگی دهکده تلاش میکنند، پس ما گردشگران هم باید با رعایت احترام به این تلاش و فرهنگ والا،از ریختن زباله و صدمه زدن به بافت روستا جلوگیری کنیم.

مردم کندلوس خانه هایشان گلى ولى چشمه هایشان گوارا، امکاناتشان اندک اما مهربان و میهمان نواز، سوخته از آفتاب و رنج کشیده از زمانه ولى صبور و بردبارند. هنوز بانگ خروس و پرندگان رنگ دهنده روزشان و زوزه شغال و صداى رودخانه زمزمه خواب شبانگاهشان است.
 

مهمانسرای کندلوس
در کنار موزه مردم شناسی، مهمانسرای کندلوس قرار دارد که محیطی مناسب را برای اقامت چند روزه بازدید کنندگان فراهم کرده است.
 

مسیر دسترسی
کندلوس، روستایی است از توابع بخش کجور شهرستان نوشهر در استان مازندران است.
برای رفتن به روستای کندلوس باید در جاده چالوس، بعد از گذشتن از شهر مرزن آباد، 6 شش کیلومتر رانندگی کنید تا به جاده ای فرعی و آسفالت در سمت راست ،به نام دوآب کجور، برسید. بعد از پیمودن 42 کیلومتر در جاده ای پر پیچ و خم و بسیار زیبا،و با توجه به تابلوهای مسیر وارد کندلوس میشوید.
 

منابع
kuhsar.persianblog.ir
seeiran.ir