روستای رضاآباد شاهرود

رضا آباد شاهرود در شمال منطقه پارک وحش خارتوران از توابع بخش بیارجمند شهرستان شاهرود قرار گرفته است و تپه های ماسه ای به اشکال مختلف، سیاه چادر عشایری و نقوش بافته های زنان ایل از مهم ترین جاذبه های گردشگری این روستا به شمار می رود. روستای رضاآباد با ۶۸ خانوار و جمعیتی بالغ بر ۳۰۰ نفر در منتهی الیه شرقی شهرستان شاهرود در طول شرقی ۵۶ درجه و ۴۱ دقیقه و عرض شمالی ۳۵ درجه و ۵۷ دقیقه واقع شده . این روستا تا مرکز شهرستان (شاهرود) ۲۵۰ کیلومتر و تا مرکز شهر زیبای بیارجمند ۱۲۵ کیلومتر فاصله دارد . ارتفاع این روستا از سطح دریاهای آزاد ۸۹۰ متر است.

آب و هواي آن در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل است. شترداري در منطقه رايج و مهم ترين جاذبه گردشگري آن تپه رمل هاي ماسه اي و جنگل هاي اسکنبيل به اشکال مختلف است که تا پشت ديوارهاي جنوبي خانه هاي روستا امتداد دارد.

اين روستا در محدوده منطقه خوارتوران قرار دارد . خوارتوران با يك ميليون و ‪ ۴۰۰ هزار هكتار وسعت به عنوان بزرگترين ذخيره‌گاه زيست كره كشور با گونه‌هاي نادر جانوري و گياهي محسوب می شود . این منطقه بعد از سرنگیتي آفريقا واقع در كشور تانزانيا دومين بيوسفر جهان به شمار رفته و در شمال کویر مرکزی ايران و در حد فاصل 3 سلسله كوه به نام هاي شتركوه در غرب با ارتفاع 2281 متر، و كوه قلعه بالا در شمال غربي با ارتفاع 2265 متر و كوه پيغمبر با ارتفاع 2411 متر قرار دارد

رودخانه شور از غرب و سلسله تپه های ماسه ای از شرق ، این روستا را همچون نگینی در بر گرفته اند،وجود رمل های ماسه ای خود جاذبه ای ارزشمند برای گردشگری محسوب می شود.   از دیگر جاذبه های این روستا هنر دست زنان و دختران سخت کوش رضا آبادیست که در قامت گلیم ، نقش زیست بوم بکر این منطقه را به نمایش می گذارد.
 

دامداری
این روستا مرکز عشایر چوداری در استان سمنان بوده و تا قبل از اسکان طایفه چوداری چشمه کروّ ( چشمه کور شده) سپس پای پیر نام داشته است .طایفه چوداری یا چوبداری طایفه ای کوچ نشین هستند که برای تعلیف دام های خود به منطقه شمالی دهستان خوارتوران کوچ کرده و این منطقه را به عنوان قشلاق دام خود برگزیدند .
اقتصاد اهالی روستای رضا آباد بر پایه دامداری سنتی استوار است . دام به عنوان عنصر محوری زندگی عشایر ، همواره هدف و ابزار کوچ بوده و حفظ و بقای دام از طریق سازش با طبیعت شالوده اصلی این نوع زندگی را تشکیل می دهد. پرورش شتر در کنار نگهداری گوسفند و بز به جهت استفاده از آن در اقلیم خشک و سوزان منطقه امری حیاتی به شمار می رود . در مسیر سفر به رضاآباد چرای گله های شتر در مراتع بیابانی اطراف مشاهده می گردد.
 

پوشش گیاهی منطقه
از دیگر جاذبه های گردشگری رضا آباد می توان به تنوع گونه های گیاهی مانند قیچ که رویشگاه اصلی آن در منطقه جنوب شرقی شهرستان شاهرود است اشاره کنیم نظم در رویش این گیاهان قابل توجه بوده بگونه ای که نمی توان بوته های آن را در کنار هم یافت گویی قیچ ها یک فاصله 60 تا 70 سانتیمتری در رویش را از یکدیگر رعایت می کنند . گلهای زرد رنگ آن در فصل بهار بسیار دیدنی است . از دیگر موارد گونه های گیاهی آن تاق ، گز ، اشنان و خصوصاً اسکنبیل را می توان نام برد . اسکنبيل درختچه اي است سازگار به شرايط بيابان ، در شنزارها بعنوان گونه اي شاخص و مقاوم به خشکي و کم آبي زندگي مي کند . اين درختچه از جايگاه ويژه اي در شرايط متفاوت اقليم خشک و نيمه خشک بويژه تپه هاي ماسه اي و شنهاي روان برخوردار است .
مراتع منطقه عمدتاً مرتع قشلاقی هستند . عشایر رضا آباد و چوداری با کوچ کوتاه ، دام های خود را در شعاعی حداکثر 40 کیلومتری به شکل چرخشی ییلاق و قشلاق می کنند . در واقع آنها از مراتع در تمام فصول سال بهره برداری می نمایند .قارچ هاي خوراکي و گياهان دارويي مانند کما در اطراف روستا رشد مي کنند و مردم با جمع آوري و فروش آن ها قسمتي از هزينه هاي خانوار را تامين مي کنند.
 

جانوران منطقه
گونه های جانوری این منطقه نیز در نوع خود کم نظیر است که می توان به نمونه هایی چون یوزپلنگ و گورخر آسیایی ، هوبره و زاغ بور اشاره کرد .
 

صنایع دستی
از دیگر جاذبه های این روستا هنر دست زنان و دختران سخت کوش رضا آبادیست که در قامت گلیم ، نقش زیست بوم بکر این منطقه را به نمایش می گذارد . امروزه یکی از مراکز اصلی تولید و فروش گلیم در استان سمنان این روستا است که با استفاده از پشم شتر و گوسفند نقش هاي برگرفته از طبیعت را بر دارهای گلیم به تصویر می کشند . اين نقشها شامل بز ، آهو ، سوسمار ، سیاه چادر و پرنده بوده و همه بطور ذهني بافته می شود . رنگ هاي بكار رفته در انواع گلیم شامل كاهي ، طوسی ، قرمز ، زيتونی و خودرنگ است .
 

پوشاک
از دیگر جاذبه های گردشگری روستای رضا آباد ، پوشاک سنتی آن است . پوشاک از جمله راه های شناخت ویژگی های فرهنگی یک منطقه است . بدیهی است که در چگونگی شکل گیری اجزاء پوشاک هر قوم عواملی چون شرایط اقلیمی ، جغرافیایی ، معیشت ، باورهای مذهبی و غیره نقش دارند . تنوع سربندها ، سرپوش و تن پوش های زنان در نقاط کویری بسیار چشمگیر و زیبا می نماید . علاوه بر کرباس از پارچه های کودری و ابریشم نیز در این نقاط برای دوخت لباس استفاده می شود.
سرپوش زنان شامل کلاه پولی ، نخی ، دستمال اورشمی، دستمال ، چارقد پی سری ، روسری و چادر ، تن پوش ها شامل : تمان ، شلوار ، پیراهن کمر چین دار ، جلزقه ، کلیجه ، شلوار نظامی و سرجامه و پاپوش ها شامل : انواع جوراب نخی ، پشمی ، نایلونی ، کلوش ، سرپایی ، شبرو ، گیوه ، کلوش ، جُلی و پاشنه صناری است .
سرپوش های مردان شامل : کلاه پشمی ، پوستی – کلی ، کاموایی ، پس کلاه ، تن پوش ها شامل جامه ، کت ، قبا ، پالتو و پاپوش ها شامل دوندی ، چارق ، شبرو ، کلوش و چکمه است.
 

خوراک
پخت نان درون تنورهای سنتی از دیگر جاذبه های گردشگری روستای رضا آباد است . هر صبح و عصر ، عطر نان تازه مشام هر گردشگر تازه واردی را به طرف خود کشانده و منظره زیبای پخت نان برای هر تازه واردی بسیار جالب و دیدنی خواهد بود .
انواع تولیدات دامی مانند دوغ، ماست، کشک، قورمه و انواع غذاهای محلی مانند آش دانو و کما از غذاهای سنتی این منطقه است.
 

جاذبه های طبیعی و فرهنگی
روستای رضا آباد تاچند دهه قبل محلی تحت عنوان چشمه کوررو ( چشمه کور شده) نام داشت. در حدود یک کیلومتری جنوب این چشمه بقعه کوچکی وجود دارد که اهالی آن را پیر می نامند. رمل ها ی اطراف روستا ، چشم انداز زیبا داشته و هر گردشگری را به سمت خود جلب می کند .از این جاذبه های طبیعی که بخشی از موهبت الهی منطقه است می توان در آینده ای نه چندان دور درخصوص تورهای مختلف کویرنوردی و رالی کویر بهره برد.شترسواری ازدیگرجاذبه های ممکن دراین روستای گردشگری است
تپه رضا آباد مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان شاهرود، بخش بیارجمند، دهستان خوارتوران، جنوب روستای رضاآباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۴۱۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
 

معماری
از دیگر جاذبه های گردشگری منطقه کویری بخصوص روستای رضا آباد معماری آن است . خانه های متمرکز و توده ای که از گل ساخته شده و همچنین بخاطر کوچرو بودن اهالی از چادر های بنام سیاچادر استفاده میکنند

اهالی کویر خانه های خود را با توجه به نیازشان در ارتباط زیستی ، خدماتی و غیره می سازند . این فضاها شامل خانه نشیمن ، اتاق مهمان ، خانه دس کلی ( اتاقچه کوچک که از نور کمی برخوردار بوده و برای انبار و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده می باشد ) . ایوان ، مطبخ ، گنچه ها ، رف و تاقچه از دیگر فضاهای داخلی اتاق هاست. نوع معماری روستای رضاآباد با خانه های گنبدی شکل و با استفاده از مصالح بومی ( خشت و گل) است.
 

موقعیت مکانی
روستای رضاآباد شاهرود در ۲۵۰ کیلومتری جنوب غربی شاهرود و ۱۲۳ کیلومتری جنوب بیارجمند واقع شده است و از دو مسیر ارتباطی شاهرود – بیارجمند و یا شاهرود مزینان می توان به آن دست یافت . این روستا در محدوده منطقه خوارتوران قرار دارد .. این روستا در شمال منطقه پارک وحش خارتوران از توابع بخش بیارجمند شهرستان شاهرود قرار گرفته است.
 

اقامتگاه:

جهت اقامت در این روستای میتوانید از امکانات اقامتگاه بوم گردی ایل عشایر رضا آباد برای اسکان خود بهرمند گردید.

منابع
seeiran.ir
tourangasht.ir
carpetour.com
fa.wikipedia.org
tebyan-zn.ir
pardikland.com