آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

آدرس:
سمنان، شاهرود، بسطام، قریه قلعه نو خرقان بسطام
تعطیلات سالانه
روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۱ رمضان شهادت امام علی، ۲۸ صفر رحلت پیامبر، ۱۴ خرداد رحلت امام خمینی، ۲۵ شوال شهادت امام جعفر صادق
بلیط ورودی
40.000 ریال
بلیط اتباع خارجی
300.000 ریال
چکیده: آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

ابوالحسن علی خرقانی (زاده ۳۵۲ هجری قمری و در گذشته ۴۲۵ هجری قمری) عارف و صوفی نام‌ دار ایرانی بوده‌ است. ظاهراً او در سال ۳۵۲ هجری قمری در روستای خرقان قومس از توابع کوهستان بسطام به دنیا آمده‌ است. او بایزید بسطامی را مقتدای خود دانسته و مانند ابوسعید ابوالخیر از احمد بن عبدالکریم قصاب آملی خرقه گرفته است. گفته شده که سلطان محمود غزنوی به دیدار او رفته و از او پند خواسته‌ است. در گفته‌ ها و داستان‌ ها به جای مانده که ابوسعید ابوالخیر و پورسینا به خرقان رفته و با او گفتگو داشته و مقام معنوی او را ستوده‌ اند. از مریدان و شاگردان نام‌ دار او خواجه عبدالله انصاری بوده‌ است. مرگ شیخ حسن در روز شنبه دهم محرم سال ۴۲۵ هجری قمری و در سن ۷۳ سالگی در روستای خرقان بوده‌ است.

مشخصات کلی
نام
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
قدمت
قرن پنج قمری
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
محراب زیبای این بنا که متعلق به دوره ایلخانی است از جمله مهم ترین بخش های بنای فعلی آرامگاه است.
نزدیک ترین جاذبه های گردشگری
مسجد بایزید بسطامی
فعالیت مناسب برای یک روز بارانی؟
مسیر دسترسی
آدرس
سمنان، شاهرود، بسطام، قریه قلعه نو خرقان بسطام
شماره تماس
۳۲۷۱ (۰۲۳)
امکانات
اقامتگاه
نزدیکترین جاذبه ها و محل اقامت به آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
متن کامل: آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

شیخ ابوالحسن خرقانی در روستایی به نام قلعه نو خرقان در 24 کیلومتری شمال شاهرود در بخش بسطام آرمیده است. مجموعه آرامگاه با توپوگرافی جالب به صورت باغ ایرانی است و نهر آبی از کنار آن روان است و در کنار آن مکانی برای استراحت گردشگران در نظر گرفته اند. در وسط مجموعه بنای آرامگاه و مسجدی منسوب به شیخ ابوالحسن واقع است. محراب این مسجد که متعلق به دوره ایلخانی است از جمله مهمترین بخش های بنا بوده و تنها محرابی است که رو به مغرب ساخته شده و در آن نوشتار فارسی بکار رفته که بدین مضمون است: «گفت علی شيخ قدس الله رحمه: قبله بر پنج است؛ کعبه، قبله مومنان است . بيت المعمور، قبله فرشتگان است. عرش، قبله دعاگويان است و حق، قبله جوانمردان و دوستان».

شيخ ابوالحسن علي بن جعفر بن ‌سلمان خرقاني «يا علي بن احمد» عارف بزرگ قرن چهارم و پنجم هجري از چهره هاي بسيار درخشان عرفان ايراني است كه در آزاد انديشي و مردم‌گرائي جهاني و وسعت نظر انساني و تفكر والاي عرفاني ممتاز و كم نظير است. گفتار و كردار اين عارف كيهان‌گراي ايراني كه در نيمه دوم قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجري در خرقان شاهرود مي زيسته، در طي گذشت نزديك به يك هزار سال همواره مورد توجه، مطالعه و سرمشق عارفان، شاعران، متفكران و محققان بوده است.

گفته می شود شیخ ابوالحسن بر سردر خانقاه خود چنین نوشته بود «هر که در این سرا در آید نانش دهید و از ایمانش مپرسید، چه آنکس که به درگاه باریتعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد». امروزه این گفتار بشر دوستانه، شعار ملی گردشگری کشورمان است.

وي در سال 351 يا 352 هجري در روستای خرقان متولد و در روز سه شنبه دهم محرم (روز عاشورا) سال 425 هجري در سن هفتاد و سه سالگي در همان روستا جهان را بدرود گفت. مشهور است كه مانند عارف معروف معاصر خود شيخ ابو سعيد ابوالخير، خرقه ارشاد و طريقت از شيخ ابوالعباس احمد بن محمد عبدالكريم قصاب آملي داشته است.

در منقولات و حكايات باقي مانده است كه شیخ ابوسعید ابوالخیر، ابوعلی سینا پزشک نامی و ناصر خسرو قبادیانی، شاعر و متفكر ايراني كه معاصر شيخ ابوالحسن خرقاني بوده‌اند به خرقان رفته و با وي صحبت داشته و مقام معنوي وي را ستوده‌اند. گفته ‌اند كه سلطان محمود پادشاه مقتدر غزنوي به ديدار شيخ ابوالحسن خرقاني رفته و از وي كسب فيض كرده و نصيحت خواسته است.

در مورد ارتباط معنوي بايزيد بسطامي عارف قرن دوم و سوم هجري با شيخ ابوالحسن خرقاني كه از وفات بايزيد 234 هجري تا تولد شيخ ابوالحسن 351 يا 352 هجري يكصد و هفده يا هجده سال فاصله است مطالب زيادي در آثار نويسندگان و محققان به ويژه عارفان قرن هاي بعد آمده كه قابل توجه و تأمل مي‌باشد.

بديهي است اينگونه ارتباطات آشكار مؤيد بقاي روح و استمرار و انتقال هويت و معنويت پنهان از چشم ظاهربين بشري است كه فهم ضعيف و محدود ما به ندرت قادر به درك جلوه هایي از آن مي‌باشد. شیخ فرید الدین عطار نیشابوری عارف بزرگ قرن ششم و هفتم هجري در اين باره مي‌نويسد:

نقل است كه شيخ بايزيد هر سال يك نوبت به زيارت دهستان شدي بسر ريگ كه آنها قبور شهداست، چون بر خرقان گذر كردي باستادي و نفس بركشيدي، مريدان از وي سؤال كردند كه شيخا ما هيچ نمي‌شنويم، گفت: آري كه از اين ده، بوي مردي مي‌شنوم، مردي بود نام او علي و كنيت او ابوالحسن به درجه از من پيش بود، بار عيال كشد و كشت كند و درخت نشاند.

خواجه عبدالله انصاري «پير هرات»، عارف بزرگ قرن پنجم هجري و گوينده رسائل مقالات و مناجات هاي خوش آهنگ و دلنشين و سوزناک و سراپا هنر عرفاني از شاگردان و مريدان خاص شيخ ابوالحسن خرقاني بوده است. وي سال ها در خرقان بسر برده و در خانقاه خرقان از محضر پر برکت شيخ ابوالحسن خرقاني کسب فيض کرده تا بسرحد کمالات معنوي نائل شده است. چنانکه خود گفته است: «مشايخ من در حديث و علم و شريعت بسيارند. اما پير من در تصوف و حقيقت شيخ ابوالحسن خرقاني است اگر او را نديدمي کجا حقيقت دانستمي» خواجه عبدالله انصاري در مناجات و مقالات خود درباره درک فيض از مکتب شيخ بزرگ خرقان چنين آورده است: عبدالله مردي بود بياباني، ميرفت بطلب آب زندگاني، ناگاه رسيد به شيخ ابوالحسن خرقاني، ديد چشمۀ آب زندگاني، چندان خورد که از خود گشت فاني، که نه عبدالله ماند و نه شيخ ابوالحسن خرقاني، اگر چيزي ميداني من گنجي بودم نهاني، کليد او شيخ ابوالحسن خرقاني.

گفتارهایی از شیخ ابوالحسن خرقانی:

خدای را آنجا دیدم که خود را ندیدم

***
سفر پنج است:

اول به پای

دوم به دل

سوم به همت

چهارم به دیدار

پنجم در فنای نفس

***
چون نیستی خویش به وی دهی

او نیز هستی خویش به تو دهد

***
آن کس که نماز کند و روزه دارد

به خلق نزدیک بود

و آن کسی که فکرت کند به خدای

***
عافیت در تنهایی یافتم
و سلامت در خاموشی

***

آرامگاه

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی در ۲۴ کیلومتری شمال شاهرود در تپه‌ ای در شمال روستای خرقان قرار دارد. اطراف آرامگاره را فضاى سبز فرا گرفته است که به آرامگاه قداست خاصى بخشیده است.

ساختمان آرامگاه چندان امتیازی ندارد و بنای آن از آجر است و گویا در چند سال اخیر بنا شده است. روی قبر شیخ یک قطعه سنگ مرمر است که اشعاری بر آن حک شده است.

در جوار این آرامگاه مسجدی بوده که مطابق نوشته برخی از مؤلفین دارای گنبدی مخروطی شکل و آراسته به کاشی‌ های زیبا بوده است. در حال حاضر از مسجد و گنبد یاد شده فقط محراب آن باقی مانده که بر خلاف مسجد های دیگر این نواحی رو به باختر است. محراب مذکور داری گچ‌ بری‌ های زیبا و استادانه می‌ باشد.

اخیراً براى حفاظت بیشتر این محراب، سازمان میراث فرهنگى استان در آن جا یک قاب بزرگ شیشه‌ دار، مانند ویترین، نصب کرده است. در سال‌ هاى قبل، از طرف اداره کل باستان‌ شناسى وقت، در اطراف محراب مذکور و متناسب با آن مسجدى بنا شد که در حال حاضر نیایشگاه زائران شیخ ابوالحسن خرقانى و مورد استفادهٔ آنان در موقع توقف در آن محل است.

 

موقعیت مکانی:
این آرامگاه در استان سمنان، ۲۴ کیلومتری شمال شاهرود در تپه‌ ای در شمال روستای خرقان قرار دارد.

 




منابع
tabnak.ir
citypedia.ir
tishineh.com

شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: