آرامگاه یعقوب لیث صفاری

بنای بقعه از یک چهار طاقی با گنبدی مخروطی و مضرس در دوره سلجوقی تشکیل یافته است. یعقوب لیث نخستین سردار ایرانی بعد از ورود اسلام به ایران است که تلاش کرد دوباره ایرانی متحد را پایه گذاری و حکومتی تشکیل دهد. بنای آرامگاه وی به دلیل ارزش های تاریخی و معماری به شماره ۲۵۵۰ درفهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این بنا در سال های اخیر مرمت شده و برای عموم علاقمندان بازدید از آن امکان پذیر است.آرامگاه یعقوب لیث صفاری، احیاگر زبان فارسی در دزفول یکی از دیدنی های ارزشمند استان خوزستان و جزو مهمترین آثار ملی ایرانی است که مایه ی مباهات و غرور ایرانیان است.

با توجه به خدمت ارزشمند و نقش تاثیرگذار یعقوب لیث صفاری در تاریخ ایران و به ویژه در خصوص احیای زبان فارسی و یکپارچگی کشور، آرامگاه یعقوب لیث صفاری می تواند مقصد مهم گردشگرانی از سراسر کشور به پاس قدردانی از خدمات این سردار ایرانی باشد و در کنار آن صنعت گردشگری استان خوزستان را نیز رونق بخشد. شایان ذکر است مجسمه ی این سردار نامی در ورودی شهر دزفول به دست استاد ابوالحسن خان صدیقی ساخته شده است. این مجسمه که تندیس یعقوب لیث را سوار بر اسب نشان می‌دهد، در سال ۱۳۵۶ ساخته شد.

یعقوب لیث در سال ۲۶۳ هجری قمری از فارس به سوی خوزستان حرکت کرد و جندی شاپور را به واسطۀ دارا بودن دژ مستحکم و نیز موقعیت سوق الجیشی مناسب ارتباطی با دیگر شهرهای استان به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد و پس از آن به جنگ خلیفه عباسی رفت.وی تلاش های بسیاری برای خروج بخش هایی از ایران از دست خلیفه عباسی نمود و سرانجام در سال ۲۶۵ هجری قمری بر اثر بیماری در شهر جندی شاپور دزفول درگذشت.

یعقوب از پادشاهان ایرانی است که برای متحد کردن اقوام ایرانی تلاش کرد و از طرفداران زبان فارسی بود، به طوری که به شاعران مدیحه‌سرا دستور داده بود جز فارسی به زبان دیگری شعر نگویند.
دکتر محسن ابوالقاسمی در کتاب "تاریخ زبان فارسی" آورده‌است: در سال ۲۵۴هجری، یعقوب لیث صفار، دولت مستقل ایران را در شهر زرنج سیستان تاسیس کرد و زبان فارسی دری را زبان رسمی کرد که این رسمیت تا کنون  نیز در افغانستان ادامه دارد.

بنا به اظهار مردم محلی حدود ۲۰ الی ۲۵ سال قبل کتیبه‌ ای بر روی دیوار گنبد به خط عربی قدیم وجود داشته و در آن اسم یقعوب لیث سردار بزرگ و نخستین شهریار ایرانی (پس از اسلام) به روشنی نوشته شده بود. بنای آرامگاه از یک ورودی برخوردار است و سطح داخلی آرامگاه را از سطح بیرونی آن جدا می‌کند. سازه اصلی بنا خشت خام است و نقوش برجسته و ملات گچ و خاک دارد.

موقعیت مکانی:
آرامگاه یعقوب لیث صفاری، در استان خوزستان، در روستای شاه‌آباد در ده کیلومتری دزفول، سمت راست جاده دزفول به شوشتر قرار دارد.

منابع
isna.ir
fa.wikipedia.org
اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان دزفول