کلیسای ارامنهٔ آبادان بنایی مربوط به دوره پهلوی است و در آبادان، ابتدای خیابان زند، جنب مسجد بهبهانی‌ها واقع شده‌است. این اثر در ۹ اردبیهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۳۵۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این کلیسا در سال 1958 میلادی (1336 هجری شمسی) بنا گردیده و بزرگترین تالار اجتماعات ارامنهء مقیم آبادان محسوب می گردیده است . کلیسا در گوشه ای از ساختمان مدرسه ملی ادب که ویژه دانش آموزان ارمنی مقیم آبادان است قرار گرفته و در روزهای دفاع مقدس نیز همچون مساجد شهر یکی از سنگرهای دفاع رزمندگان به شمار می آمد.
بعد از پایان جنگ تحمیلی بازسازی کلیسا که 40 درصد آسیب دیده بود از سال 75 شروع و در سال 78 پایان یافت و مجددا در این سال و با حضور اسقف ارامنه جنوب ایران و اصفهان، دکتر کوریون پاپیان، مهمانانی از کشور لبنان، فرماندار و نیز تنی چند از مسوولان محلی و 400 میهمان از شهرهای تهران، اصفهان و شیراز بازگشایی شد.
دیوارهای کلیسا دارای چهار در دو لنگه قهوه ای رنگ چوبی است که بر هر لنگه آن نقش صلیبی برجسته است.
کلیسا دارای دو گنبد مخروطی شکل آلومینیومی است که یکی بر ساختمان اصلی کلیسا و دیگری در قسمت انتهایی کلیسا جایی که ناقوس واقع شده قرار دارند.
پیش از جنگ تحمیلی بین یکهزارو700 تا دو هزار خانوار ارمنی در آبادان سکونت داشتند که پس از جنگ تعداد کمی از آنان به آبادان بازگشتند.
ارامنه آیین های مذهبی خود را در طول سال شامل روز 25 دسامبر، تولد حضرت عیسی (ع)، مراسم ژانویه و آغاز سال میلادی، 6 ژانویه مراسم غسل تعمید برگزار می کنند و در روزهای یکشنبه نیز آیین عبادت انجام و ناقوس کلیسا به صدا درمی آید و گروهی سرود مذهبی می خوانند و کشیش نیز برای عبادت کنندگان دعا و نیایش می خواند.
شاید برخی بیندیشند که حضور این همه مکان مقدسه در شهر آبادان ریشه در صنعتی بودن این شهر و حضور بیگانگان در یک قرن اخیر داشته باشد، اما با نگاهی به پشت سر و آنچه که در کتب گذشتگان بر جای مانده در می یابیم که حضور این همه ادیان در این شهر باستانی ریشه در هزاره های پیشین دارد: ابن بطوطه جهانگرد مسلمان که در قرن هشتم هجری از این شهر دیدن نموده به وجود مساجد، معابد و رباطهای بسیار در آبادان اشاره دارد و اسطخری در بیش از هزار سال پیش این شهر را شهری مسلمان با حضور پیروان بسیار از سایر ادیان معرفی می کند.
باید دانست که این کلیسای ارامنه که به کلیسای کاراپت مقدس مشهور است اولین کلیسای ارامنه آبادان در عصر حاضر محسوب نمی گردد، بلکه پیش از احداث این کلیسا در آبادان دو کلیسای دیگر نیز وجود داشته اند: کلیسای کریستوفر، در منطقهء بریم آبادان که در سال 1928 میلادی (1306 هجری شمسی) احداث گردید و متعلق به مسیحیان پروتستان آبادان بوده است و دیگر کلیسای آبادان که در سال 1951 میلادی (1329 هجری شمسی) تاسیس گردید، کلیسای آشوری بوده که در نزدیکی فلکه الفی جای داشته و مورد استفاده مسیحیان آشوری آبادان قرار می گرفته، که امروزه دیگر از آن دو کلیسای قدیمی اثری بر جای نمانده است.
منابع:
irna.ir
farsnews.com
irandeserts.com
