روستای باستانی و ییلاقی آتشگاه که به آغ امام نیز معروف می باشد از توابع دهستان سبلان در فاصله ۵ کیلومتری شمال سرعین و 18 کیلومتری شرق شهر اردبیل واقع شده است.
نام قدیمی این روستا «آق مام» یا آغ مام (یا آقا امام) میباشد. این روستا دارای دو گورستان میباشد که گورستان قدیمی در مرکز روستا (که دیگر برای به خاک سپاری مورد استفاده قرار نمی‌گیرد) و گورستان جدید که در اطراف امامزاده‌ای بر روی تپه‌ای سرسبز قرار گرفته قرار دارد که به احتمال قوی نام قدیم این روستا بر گرفته از همین امامزاده میباشد. این روستا یکی از پرآب‌ترین روستاهای اطراف خود میباشد و چراگاه‌ها و زمین‌های مزروعی سر سبز و پر حاصلی دارد. در این روستا چشمه‌های جوشان فراوانی وجود دارد که آب آن گوارا با خاصیت درمانی و طبی و قابل آشامیدن میباشد. چشمه‌هایی که آب آنها گازدار با بو و طعم‌های مختلف و با مصارف گوناگون که اهالی روستا برای آشامیدن و مصرف روزمره استفاده می‌گردد.
این روستا از باستانی ترین مکانهای شهر سرعین و استان می باشد که آثار باقی مانده از دورانهای قدیم موید این مطلب است.
آتشكده آذر فريق:
بر فراز تپه باستانی که امروزه خرابه هائی از آن باقی مانده است، نشان و یادگاری از رونق این منطقه در دورانهای تاریخی گذشته ایران و آذربایجان میباشد. در حال حاضر براثر عوامل طبیعی در کنار سایر عوامل نظیر ساخت و سازها برفراز تپه باستانی باعث از بین رفتن تدریجی بنای آتشکده شده است. ولی تپه باستانی آن بصورت تپه ای مرتفع در داخل روستا به خوبی نمایان است. براساس روایت ها و اسناد تاریخی این مکان از مراکز مهم و مقدس آئین زرتشتی خصوصاً در دوران ساسانیان بوده است و معبدی هم در آنجا بوده که از بین رفته و آثاری از آن باقی نمانده است، برخی از روایاتی که در مورد این مکان نوشته شده به این شرح است: «در تشکیلات انوشیروان آذربایجان مرکز شمال بود… و حاکم نشین آن ارتاوید یا اردبیل بوده است» «در اردبیل که مرکز نشو و نمای دعوتهای اولیه آئین زرتشت بوده است معبد یا بنائی از آن دوران باقی نمانده ولی در بعضی نقاط ازجمله دامنه های کوه سبلان… که با رواج اسلام عموماً از بین رفته جز قریه آتشگاه حتی نامهای آنها نیز عوض شده است»، «محل آتشکده قدیمی در کنار دهکده ای قرار دارد و برجای مرتفعی (تپه باستانی) است. که امروز مسجدی بر روی آن موجود است (هم اکنون عاری از هرگونه بنائی است ) که به صورت زیارتگاهی می باشد، نظیر این آتشکده ها در دهستانها دامنه سبلان زیاد است» بعد از زلزله ۱۳۷۵ میراث فرهنگی استان اجازه هیچگونه ساخت و سازی بر روی تپه مذکور و خرابه های آتشکده را نداده است علاوه بر آن در طول قسمتهای اعظم روستا در داخل زمین لوله های سفالی قرار دارد که تعدادی از این لوله های سفالی و مسیر آنها در اثر خاکبرداری و یا عوامل دیگر ظاهر گشته است. تاریخ دقیق لوله گذاری مشخص نمی باشد. ولی موقعیت قرار گرفتن آنها در دل زمین مؤید این مطلب است که به منظور هدایت آب به مکانهای مشخص و تعیین شده بوده است و براساس اظهارات اهالی و ریش سفیدان تعدادی از چشمه های ظاهر شده در سطح زمین در واقع آب هدایت شده توسط آن لوله ها می باشد که در اثر فشار وارده شکسته و آب آن بصورت ذکر شده ظاهر شده است. تکه های شکسته لوله های سفالی در سطح اعظم روستا خصوصاً حوالی تپه باستانی به مقدار قابل توجه دیده می شود.
غار کهل لر
در فاصله تقريبي ۲۰۰ متر از تپه باستاني روستاي آتشگاه يا « آغ مام» تپه اي طبيعي در سمت غرب وجود دارد
كه در زیر تپه غاری به نام کهل لر با ورودیهای متعدد قرار گرفته است که تعدادی از این مورد مسدود شده است و از مجموع ورودی ها، دو مورد آن هنوز هم باز بوده و امکان رفتن به داخل آن را ممکن می سازد هر چند کسی داخل آن نمی رود.
اين غار با توجه به شكل ظاهري و موقعيت آن به غارهاي اطراف سرعين و نير شباهت دارد كه بطرز شگفت انگيزي در دور از انظار عمومي در زير زمين قرار دارد . احتمال دارد اين محل يك پناهگاه زيرزميني نظامي و يا محل مسكوني در ادوار پيشين تاريخي بوده باشد.
منابع :
شهرداری سرعین
کتاب سرعین بهشت آبهای گرم
fa.wikipedia.org
ardebilnews.com
sabalaneh.ir
