طی روزهای گذشته میزان سفر اتباع ایرانی به ترکیه از طریق مرزهای زمینی به شدت کاهش یافته و مسافران ترکیه ترجیح می‌دهند از بازارهای مرزی واقع در منطقه آزاد ماکو برای خرید استفاده نمایند.
کالاهای بازارهای مرزی، طبق فلسفه وجودی آنها، مواد غذایی، وسایل خانگی و البسه با برندهای معتبر را می فروشند و بشدت از فروش و عرضه کالاهای چینی و بی کیفیت جلوگیری شده و همین نیز موجب گشته با توجه به قیمت بسیار مناسب و کیفیت بالای کالاهای عرضه شده، مقصدی برای گردشگرانی تبدیل شود که به قصد خرید می‌خواهند از کشور خارج شوند.
در فصل تابستان تمام اماکن اقامتی منطقه آزاد ماکو و حتی مهمان سراهای ادارات دولتی نیز که توسط ستاد تسهیلات سفر مهیای پذیرای مسافران می باشد پر میشوند و علاوه بر منازل استیجاری مردم ، چادرهایی که توسط هلال احمر و منطقه آزاد ماکو در پارک ها تدارک دیده شده اند از خانواده های گردشگران پذیرایی می‌کنند.
روزانه بین 2 تا 2500 نفر گردشگر وارد منطقه می شوند که اکثریت آنها سفر خود را یک روزه تنظیم کرده اند و برخی نیز دو تا 4 روز در منطقه می مانند. این بازارچه در 5 کیلومتری جاده ماکو-بازرگان در سمت چپ جاده در زمینی به مساحت 22000مترمربع و با هزینه 250میلیارد ریال ایجادشده است.
حدود 500مغازه وهمه بابرندهای برتر ترکیه ، انواع مواد غذائی،پوشاک ولوازم خانگی را در معرض فروش قرار داده شده اند. نکته جالب قیمت بسیار مناسب اجناس است که نسبت به منطقه آزاد ارس (جلفا) حداقل20درصد پائینتر است.
اینک به معرفی برخی از مراکز خرید منطقه آزاد شهرستان ماکو میپردازیم.
بازراچه مشترك مرزي ساري سو ماكو
اين بازارچه در حوزه شهرستان ماكو و شهر دوبايزيد در استان آغري تركيه واقع گرديده است.
بازارچه ايران در مجاورت گمرك بازرگان توسط فرمانداري شهرستان ماكو احداث و در سال 1368 افتتاح گرديد . اما پس از مدتي به علت عدم وجود امكانات لازم در محل بازارچه تعطيل گرديد ولي در سال 1370 پس از تهيه امكانات لازم و احداث غرفه ها مجدداً بازگشايي شد .
اين بازارچه در حال حاضر داراي30 غرفه بوده و داراي خدمات رفاهي از قبيل سالن غذاخوري ، نمازخانه ، آب و برق و تلفن مي باشد .
برق بازارچه از طرف دولت ايران و آب آن از طرف دولت تركيه تأمين مي شود در حال حاضر ، 20 تعاوني با 5000 نفر عضو و 63 نفر سرگروه به نمايندگي 1462 نفر در اين بازارچه مشغول فعاليتند . اين بازارچه در كنار گمرك احداث شده و از لحاظ ترخيص كالا و انجام تشريفات گمركي مشكلي ندارد .
راههاي جغرافيايي اين بازارچه در دشت واقع شده و از لحاظ عبور و مرور مشكل خاصي ندارد .
بازارچه مشترك مرزي صنم بلاغي پلدشت
با فرو پاشي شوروي سابق و مرزهاي آهني غير قابل نفوذ آن در سال 1991 و روي كار آمدن جمهوري هاي مختلف از جمله جمهوري خود مختار نخجوان در همسايگي كشور ايران و نيز بواسطه ارتباط و پيوند تاريخي بين ساكنين دو سوي مرز باب مبادلات مرزي غير قانوني گشوده شد كه عملاً منجر به مشكلات عديده اي گرديد . لذا در راستاي رفع اين مشكلات و برقراري امنيت در مراودات مرسوم در منطقه ، بازارچه صنم بلاغي به اهتمام دولت وقت در سال 1371 راه اندازي و در ديماه 1371 افتتاح گرديد . اين بازارچه با 14000 متر مربع مساحت در 30 كيلومتري شهرستان ماكو واقع گرديده و در حال حاضر داراي 30 غرفه بوده و داراي ساختمان اداري ، نمازخانه و تلفن مي باشد . و 15 تعاوني با 3300 عضو در آن مشغول فعاليت مي باشند . این جمهوری خود مختار كه در محاصره سياسي _ جغرافيايي ارمنستان واقع شده و به همين دليل با مشكل ورود و خروج كالا از كشورهاي آسياي ميانه به خاك خود مواجه است ، واقع گرديده لذا بدليل عدم وجود كالاهاي مناسب فعاليت در اين بازارچه چندان قابل توجه نبوده است .
اقلامي كه از طريق بازارچه صادر گرديده عمدتاً عبارتند از : مصنوعات صنعتي ، صنايع چوبي ، مصالح ساختماني ، ميوه و تره بار همچنين كالاهاي وارده عبارتند از : لوازم يدكي خودرو ، قراضه آلومينيوم .
مسیر حرکت به ماکو از شهر تبریز
بعد از گذر از شهر صوفیان وطی مسافت 60کیلومتر به شهر مرند میرسیم. در مرند به یک دو راهی میرسیم که مستقیم و سمت شمال به شهر مرزی جلفا( منطقه آزاد ارس) و سمت چپ به طرف غرب به شهرهای خوی و ماکو(منطقه آزاد ماکو) راه دارد. ما سمت خوی حرکت میکنیم و نرسیده به خوی از سه راهی ایواوغلی به سمت شمال ادامه مسیر میدهیم. بعد از طی مسافتی حدود 175 کیلومتر(فاصله مرند-ماکو)، به شهر ماکو میرسیم. شهرستان ماکو از شمال و غرب به کشورترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری خودمختار نخجوان واز جنوب به شهرستان خوی و چالدران محدود می گردد.هیئت وزیران در جلسه مورخه 20/9/89 سه شهرستان ماکو،شوط و پلدشت را با وسعت 500 هزارهکتار منطقه آزاد اعلام کرده است.
ماکو و جاذبه های گردشگری در مسیر بازار منطقه آزاد
شهرماکو با 53000 نفر جمعیت ،دردره ای بنا شده که رودخانه" زنگمار" ،آن را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می کند.این شهر یک شهر طولی است یعنی طول شهر 12 کیلومتر و عرض آن بین 2 کیلومتر تا 200 متر است.
کلاهک سنگی ماکو با جاذبه هایش
اولین اثر طبیعی که بارزترین جاذبه و مشرف به ماکو ست وبه سان چتری بر شهر سایه افکنده ،دیواره عظیم سنگی یا " کلاهک سنگی" ماکو است . حتی در آذربایجان، ماکو را به اسم "داش ماکی"(ماکوی سنگی) میشناسند. در این مکان چندین اثر دیگر نیز برای دیدن وجود دارد. در پائین کوه و کمی بالاتر از چشمه حاجی بلاغی ،خرابه های حمام و بالای آن آتشگاهی است (که تنها حمام آن متعلق به اواخر دوره صفویه بود) که تا چند سال پیش در زیر خروارها خاک و سنگ مدفون شده بود و پس از نمایان شدن مرمت شده و در معرض بازدید عموم قرار دارد. همچنین مسجد حضرت ابوالفضل(ع) که چند سال قبل بر اثر ریزش قندیلهای یخ آویزان از زیر کلاهک صخره ای،به شدت آسیب دیده بود،اخیرا توسط خیرینی از شهر تبریز و ماکو وبا مساعدت منطقه آزاد ماکو مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این مسجد به عنوان یکی از جلوه های شکوهمند وحدت شیعه و سنی، همه ساله در روز تاسوعای حسینی شاهد حضور حداقل 5000 نفراز بانوان عزادار با روشن نمودن چندین هزار شمع می باشد.
عمارت کلاه فرنگی
جاذبه دیگرداخل شهرودر سمت شرقی خیابان امام ،"عمارت کلاه فرنگی" است. این عمارت، قسمتی از مجموعه ساختمانهای بزرگ و قدیمی ماکو و متعلق به "علی قلی خان بیات ماکو" بوده و قدمت آن به اواخردوره قاجار میرسد.
دخمه فرهاد
در 7کیلومتری ماکو ودر سمت راست جاده 25 کیلومتری ماکو-بازرگان، در مجاورت روستای "سنگر"، اثری چشم نواز در مجموعه یک قلعه شهر اورارتوئی با قدمت 2700 ساله،" دخمه فرهاد" واقع شده است.در قسمت پائین قلعه، مقبره صخره ای با سه اتاق تودرتوطاقچه داردر دل کوه سنگی تراشیده شده که با راه پله سنگی به قلعه بالای کوه متصل می شود.در بخش جنوبی آن ودر کنار رودخانه، قربانگاه این شهر باستانی قرار داشت.
منشورهای بازالتی ماکو
از جاذبه طبیعی که در 25 کیلومتری جاده ماکو-چالدران ،مشاهده میشود ،"منشورهای بازالتی" است.تقریبا از میانه های جاده ماکو- بازرگان به سمت چپ در یک جاده فرعی اما آسفالته و خوب، بطرف روستاهای گجوت و باشکند و نهایتا چالدران ،حدود 10 کیلومتر که ادامه مسیر دهیم به منطقه ای میرسیم که واقعا شگفت انگیز است.
کوه آرارات
نزدیکی بازرگان محل مناسبی است تا از دور بهترین منظره کوههای آرارات رو ببینیم.دوتا کوه که هر دو در کشور ترکیه قرار دارند .
ارتفاع آرارات کوچک، 3900 متر و آرارات بزرگ 5300 متراز سطح دریاست.ترکها به آن" آغری" و کردها به این کوه "آقری" میگویند. اما اجداد ما( در زبان ترکی) چون دو تا کوه بودند که یکی کوچک و دیگری بزرگ بود" ار " آروات"(به معنی زن و شوهر )می گفتند و به مرور زمان این دو کلمه در هم ادغام و به کلمه "آرارات" تبدیل شده است.
کاخ موزه باغچه جوق
در دو کیلومتری جاده ماکو- بازرگان در سمت چپ جاده ،" باغچه جوق" قرار دارد که میتوان گفت اکنون بعنوان یکی از شهرکهای اطراف شهر محسوب می شود . در اوایل ورودی شهرک،"مجموعه تاریخی کاخ باغچه جوق "واقع شده است (جوق در زبان ارمنی به معنی "گل" می باشد).
منابع:
- lastsecond.ir
- makoo-ag.ir
- khabaronline.ir
