گر چه عقل آئینه کردار ماست
ما در آن آئینه هرگز ننگریم
گر گرانباریم، جرم چرخ چیست
بار کردار بد خود میبریم
بانوی شاعری که شاید بی‌اغراق همه مردم این کشور شاید او را بشناسند و دست کم دو یا سه شعرش را شنیده باشند، اما هنوز کمتر کسی می‌داند که پروین اعتصامی در اتاق‌های خانه‌ای دلباز در محله قدیمی و زیبای ششگلان شهر تبریز به دنیا آمده و به هفت سالگی رسیده است.
پروین اعتصامی در تاریخ 25 اسفند سال 1285 خورشیدی در خانه‌ای در محله ششگلان تبریز و در کوچه‌ای به همین نام، متولد شد و تا سن 7 سالگی که به همراه خانواده به تهران مهاجرت نمود، در این خانه پرورش یافت. پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی (اعتصام‌الملک) از رجال نامی و نویسندگان و مترجمان مشهور اواخر دوره قاجار بود. پروین اعتصامی که در اصل نام وی «رخشنده» می‌باشد در خانواده‌ای فاضل و در دامان پدری دانشمند و مادری شاعر تربیت شد و به یُمن بهره‌مندی از فضای ادبی و شاعرانه‌ای که در خانه پدری وجود داشت و قریحه‌ای سرشار از ذوق ادبی و توانایی فراوانی که در این زمینه از آن برخوردار بود، به سرودن شعر روی آورد. پدرش یوسف اعتصام‌الملک، به دلیل اشعار موزون و زیبایی که رخشنده در 8 سالگی سرود، تخلص «پروین» را برای او انتخاب کرد و به تدریج به همین نام شهرت یافت. وی در روز سوم فروردین ماه سال 1320 خورشیدی در بستر بیماری افتاد و پانزدهم همان ماه در سن 35 سالگی از دنیا رفت و در شهر قم در صحن مطهر حضرت معصومه (س)، به خاک سپرده شد.
خانه پروین اعتصامی در تبریز، یا همان خانه پدری‌اش، بنایی وسیع و دلباز است که قدمتش به دوره پهلوی اول می‌رسد. خانه دو طبقه‌ای که داخل کوچه‌ای به نام خودش، در محله ششگلان قرار گرفته است. حیاط بزرگ خانه با باغچه‌ها و حوض میانش چشم‌انداز اولیه‌ای است که هر مهمان تازه واردی را به دیدن ساختمان آجری انتهایش راهنمایی می‌کند. از زمان افتتاح رسمی این خانه، مجسمه‌ای از پروین نیز در ابتدای پله‌ها ایستاده؛ گویی همپای دیگر مهمانان به دیدار زادگاه و خانه کودکی خود آمده است.
خانه بانوی شعر و ادب فارسی کشور از دو طبقه و یک زیر زمین تشکیل شده که یک هشتی ورودی آن به ساختمان است. دو اتاق و یک سالن با دو ورودی شرقی و غربی منظر خلوت و دلنشینی از طبقه اول خانه است. دو بهار خواب، سه اتاق که یکی از آنها به آب انبار قدیمی راه دارد و یک تنور پخت نان که طی مرمت از زیر خاک بیرون آمده است هم در طبقه بالای راه پله قرار دارند. زیر زمین خانه هم از یک حوضخانه با سقف کلیل آذری و پنج اتاق گهواره‌ای تشکیل شده است.
شاید به دلیل وجود حیاط وسیع و دلباز 920 متری‌اش باشد که بسیاری از بازدیدکنندگان از خانه پروین اعتصامی در دفتر نظرات مردمی مطالبی با این مضمون مشترک نوشته‌اند که «زندگی در چنین خانه‌ای طبع شعر و ذوق هنری را تقویت می‌کند!»
مساحت کلی این خانه هزار و 300 متر مربع است؛ بنایی بزرگ و زیبا که از زمان افتتاح تا به امروز محل دائمی نمایشگاه‌های اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی شده است.
پروین با وجود عمر کوتاهش، دیوان اشعاری بالغ بر 2500 بیت دارد. اشعار این شاعر بزرگ اغلب شامل مضامین اخلاقی و عرفانی است که موضوعات حکمتی و اخلاقی را با زبانی ساده و شیوا بیان کرده. ویژگی‌هایی که اشعار او را ماندگار و ممتاز و نامش را متمایز کرده است.
با گذشت بیش از 70 سال از درگذشت این شاعر گرانقدر، هنوز اشعار حکیمانه و سرشار از مفاهیم اخلاقی و پندآموز وی تحسین شده و از پروین اعتصامی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاعران زن معاصر یاد می‌شود.
درون‌مایه اشعار وی بیشتر غنیمت داشتن وقت و فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی، انتقاد از ظلم و ستم به مظلومان، ضعیفان و ناپایداری دنیاست. در شعر پروین استفاده‌هایی از سبک شعرای بزرگ پیشین نیز شده است.
ساختمان ارزشمند محل زندگی پروین اعتصامی، در طی دو سالی که مرمت و بهره‌برداری شده به ویژه در نوروز مورد استقبال گسترده علاقه‌مندان به بزرگان شعر و ادب قرار گرفته است. گوهرشناسانی که قدر «گوهری» به نام «پروین» را به خوبی می‌دانند و از شهرهای مختلف کشورمان برای دیدار زادگاه و خانه پدری او به تبریز، محله ششگلان و کوچه«پروین» می‌آیند.
وجود نمایشگاه‌های مختلف در طول سال، باعث شده هر بار بازدید از خانه پروین اعتصامی، با نمایش آثار هنری و صنایع دستی، لطف خاصی داشته باشد.
منابع
seeiran.ir
fa.wikipedia.org
farsnews.com
