نام: بهاباد

واژه شناسی: كلمه بهاباد به معني بهترين آبادي مي باشد.

نام قدیمی: به آواز

استان: یزد

تاریخچه: شهر بهاباد داراي سابقه تاریخی طولاني و قدمتی دیرین همپای استان کهنسال یزد است که بارها به دست جباران تاریخ و يا توسط عوامل طبيعي  ویران شده و با تلاش و عزم راسخ مردم، تجدید بنا شده است. تا قبل از حمله مغول به ايران، بهاباد شهري آباد بوده ولی فعالیت فرقه اسماعيليه در اطراف اين بخش که قلعه هاي مستحكمي احداث نموده بودند، باعت ویرانی آن بدست هلاكوخان مغول شد که براي سركوب کردن اين فرقه به منطقه حمله برده و علاوه بر انهدام قلعه ها شهر را نیز با خاك يكسان كرد. آثار خرابه هاي آن هنوز در چند كيلومتري شهر بهاباد فعلي به نام شهرك قرار دارد. قلعه هاي مخروبه به نام قلعه كافرها و گورهاي دسته جمعي آنان به نام گور كافران مشهور است. بهاباد به نقل از «مقدسی» در ۱۱۰۰ سال قبل شهری آباد و خوش آب و هوا بوده که توتیای آن به شهرهای دیگر صادر می‌ شد. نقل قولهایی نیز مبنی بر مقاومت مردم بهاباد در قلعه معروف این شهر برابر محمود افغان وجود دارد. این شهرستان در تاریخ ۱۸ مرداد ماه ۱۳۸۸ به مرکزیت شهر بهاباد در تابعیت استان یزد ایجاد و تأسیس شد.

تقسیمات کشوری: شهرستان بهاباد شامل دو بخش مرکزی و آسفیج و مناطق حاصلخیز جلگه و ییلاقی بنستان و حدود صد و نود پارچه آبادی می باشد.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان بهاباد در منتهی الیه شرق استان و به فاصله دویست کیلومتری شهر یزد و نود کیلومتری شهر بافق، بر روی تپه ماهورهای بین دو رشته کوه با مختصات جغرافیایی 55 درجه و 36 دقیقه طول شرقی و 31 درجه و 33 دقیقه تا 32 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی واقع شده است.

آب و هوا و شرایط اقلیمی: شهر بهاباد دارای آب و هوای نیمه خشک بوده و در قسمت غرب و جنوب دارای مناطق ییلاقی و خوش آب و هوایی است که در فصول بهار و تابستان تفریحگاه و استراحتگاه بسیاری از مردم مناطق دور و نزدیک می باشد. در قسمت شرق دارای کویری بکر و دیدنی و بدون کمترین آلودگی است که محلی ایده آل برای گردشگران و بویژه علاقمندان به علم نجوم می باشد.

مساحت: ۸۲۳۵ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۳۹۰ متر

اقتصاد: بیشتر مردم این شهرستان به کشاورزی و دامپروری مشغول هستند. دشت بهاباد یکی از مناطق حاصلخیز استان یزد است و غنی بودن نسبی سفره‌ های زیر زمینی باعث رونق کشاورزی و در کنار آن دامپروری و دامداری شده است. در بخش منابع طبیعی انتخاب بهاباد به عنوان منطقه پایلوت اجرای طرح ‌های NAP و MENARID  از طرف کنوانسیون مقابله با بیابانزائی سازمان ملل متحد  U.N.C.C.D و سازمان جنگل ‌ها و مراتع کشور و طرح‌ های تحول و توسعه و کارآفرینی و اشتغالزائی از طرف وزارت کار و امور اجتماعی، جهاد دانشگاهی و شرکت صراط میثاق، تحولی مؤثر در اقتصاد پایدار منطقه ایجاد خواهد کرد.

محصولات: مهمترین محصولات کشاورزی بهاباد گندم، جو، پنبه، زعفران، زیره، بادام، پسته، انگور، زرد آلو و انار است که پنبه و زعفران آن در کنار انگور و پسته از مرغوبیت خاصی برخوردار میباشد.

جمعیت: جمعیت این شهرستان ۲۷۸۰۰ نفر است.

زبان محلی: گویش محلی مردم این منطقه بیشتر به گویش مردم استان کرمان نزدیک است.

جاذبه های گردشگری: جاذبه‌ های گردشگری بهاباد شامل جاذبه‌ های تاریخی، طبیعی و اکوتوریسم، اجتماعی، سلامت و... است. جاذبه‌ های تاریخی شامل مجموعه حاج مهدی (مسجد جامع، حمام، آب انبار و حسینیه)، برج و باروی قلعه‌ بهاباد، دبستان ادیب، مسجد خانقاه، بقعه‌ های ملاعبدالله، شیخ ضیاء‌الدین و شیخ محمد، خانه‌ حاج ملاعلی (منزل امام حسینی)، منزل صالحی و موزه مردم شناسی، مجموعه حاجی‌آباد، قلعه جنت ‌آباد، قلعه ده عسکر، برج عظیم آباد، بنای تمام سنگی، سنگ نگاره‌ ها، گور کافران و...می ‌باشد. جاذبه‌ های طبیعی و اکوتوریسم منطقه شامل حوزه رودخانه شور، قلل مرتفع و برف ‌گیر جنوبی و کوه دوادون (داروهای گیاهی)، حیات وحش غنی منطقه از جمله یوزپلنگ ایرانی، کویر کاملاً بکر شرقی، آسمان بسیار تاریک جهت رصد ستارگان، کاج وحشی بنستان، سبل کمکوئیه، محصولات زراعی و باغی مانند پسته و زعفران و... که مجموعاً ظرفیت ثبت به عنوان ژئوپارک را دارد. موزه علوم طبیعی بهاباد به عنوان موزه برتر کشور در بخش سنگ و فسیل و موزه دوم کشور در بخش آبزیان و مناطق ییلاقی غرب و جنوب بهاباد که عمدتاً در مناطق بنستان و آسفیج واقع شده است، نظیر درّه‌ ها و روستاهای خوش آب و هوای فودی، دوقله‌، عظیم آباد، جنگل، همیجان، درند، تقی‌ آباد، جنّت، فردوسیه، بهدان، بنیز و... در نوع خود بسیار جذاب و می ‌تواند از تفرجگاه ‌های مردم استان به حساب آید.

سوغات و صنایع دستی: در زمینه صنایع دستی قالی بافی، گلدوزی، گلسازی، منبت ‌کاری و مشبک ‌سازی رونق خاصی دارد.

غذای محلی: از غذای محلی این شهرستان می‌ توان نون کوتو را نام برد.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
فرمانداری بهاباد
fa.wikipedia.org