نام: لاهیجان

وجه تسمیه: واژهٔ لاهیجان عربی ‌شدهٔ لاهیگان است و لاهیگان مرکب است از لاهیگ +ان (لاهیگ = بافتنی و ان = پسوند مکانی) و به معنی مکان یا شهر بافندگان یا نساجان یا ابریشم‌ بافان است. در تجزیه ‌ای دیگر، لاه در پارسی میانه (پهلوی) به معنای ابریشم است و در برهان قاطع به معنای پارچهٔ ابریشمی سرخ آمده ‌است و جان پسوند مکان است. در نتیجه لاهیجان به معنای «شهر ابریشم» است.

نام قدیمی: دارالاماره یا دارالامان

استان: گیلان

تاریخچه: لاهیجان از قدیمی‌ ترین مناطق گیلان است. در زمان اشکانیان دژی در ۶ کیلومتری شهر لاهیجان به نام کهندژ وجود داشته است. این دژ تا زمان حملهٔ مغولان در قرن هفتم پابرجا بود که بعد آن رو به ویرانی نهاد. شهر لاهیجان در قرون سوم تا پنجم هجری در محل روستای فعلی چفل، در میانهٔ راه امروزی بازکیاگوراب به سیاهکل قرار داشت و از قرن پنجم با گذر زمان به محل امروزی انتقال یافت و از ابتدای قرن ششم هجری تبدیل به مرکز حکومت سادات مویدی شد و سپس ناصروندان بر آن چیره شدند. از قرن هشتم، سادات کیایی حکومت خود بر لاهیجان را آغاز کردند و دوران شکوه لاهیجان دوران حکومت کیاییان است. پس از سقوط حکمرانان کیایی، حاکمان صفوی در این شهر حکومت کردند. همچنین دودمان بوییان که نواحی مرکزی و غربی ایران و فارس را از تصرف خلفا آزاد کردند در سده چهارم از لاهیجان برخاستند. این سلسله دیلمی در دوران فرمانروایی خود به بغداد لشکر کشیدند و خلیفه عباسی را شکست دادند. از حوادث ناگوار و مهم در تاریخ لاهیجان، طاعون در سال ۷۰۳ ه. ق، آتش ‌سوزی سال ۸۵۰ ه. ق و اشغال آن توسط روس ‌ها در سال 1725 میلادی است. در سال ۱۲۳۰ ه. ق لاهیجان دچار زلزله شد و در سال ۱۲۴۶، بار دیگر گرفتار طاعون شد. صنعت چای یکی از مهم ‌ترین صنایع کشاورزی این شهر است. نخستین بار چای در ایران توسط حاج محمد حسین اصفهانی به سال ۱۳۰۲ ه.ق در عصر ناصرالدین شاه قاجار کشت شد که پیشرفتی نداشت و موفقیتی بدست نیاورد. اما شخصی بنام محمد خان قاجار قوانلو ملقب به کاشف‌السلطنه مشهور به چایکار در سال ۱۳۱۹ ه.ق چای را در لاهیجان کشت نمود و به بار نشاند. وی در حقیقت پدر کشت چای در ایران به شمار می ‌آید. در اثر به بار نشستن این فراورده، تأثیرات شگرفی بر زندگی مردم منطقه و اقتصاد کشور به جای مانده‌است.

تقسیمات کشوری: این شهرستان دارای دو شهر لاهیجان و رودبنه، دو بخش رودبنه و مرکزی و ۸ دهستان به نام‌ های رودبنه، دهستان شیرجوپشت، آهندان، بازکیاگوراب، لفمجان، چوشل ،لیالستان و لیل است.

موقعیت جغرافیایی: لاهیجان منطقه‌ای است که از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه محدود می ‌شود که در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد. بخش غربی کوههای البرز شرق و جنوب لاهیجان را در بر گرفته ‌است که از آن جمله می‌ توان به شیطان کوه، گمل و آهتا کوه اشاره کرد.  گسل البرز که از لاهیجان شروع می ‌شود تا جنوب گنبدکاووس ادامه دارد.

آب و هوا: در تابستان اقلیم لاهیجان گرم و مرطوب است. در زمستان ابتدا بادهای گرم شدید می ‌وزد، سپس برف می‌ بارد. رطوبت نسبی ۷۶ تا ۷۹ درصد بوده و گاهی به صد درصد می ‌رسد.

ارتفاع از سطح دریا: ۲ متر

فرهنگ و آداب و رسوم: مردم آن بیشتر گیلک هستند و گالش به ساکنین ارتفاعات این منطقه اطلاق می‌ شود که آ‌نها هم تیره ‌ای از گیلکان بوده و زبان ‌شان گیلکی است.

جمعیت: این شهرستان بر پایه آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵، دارای جمعیتی بیش از ۱۶۲٫۸۹۸ نفر بوده است.

زبان محلی: زبان بومی این شهرستان، گیلکی با لهجه شرقی است که با لهجه غربی گیلکی (رشت و فومن) اندکی تفاوت دارد.

جاذبه های گردشگری: بلوار و جزیره و تالاب یا استخر قدیمی شهر لاهیجان، شیطان ‌كوه و بام ‌سبز و آبشار مصنوعی، تالاب امیرکلایه، ایستگاه كشاورزی، بقعه شیخ زاهد گیلانی (متعلّق به دوره تیموریان)، مقبره كاشف ‌السلطنه و گنجینه تاریخ چای ایران، بقعه چهار پادشاهان (متعلّق به دوره كیائیان در قرن هشتم)، مسجد جامع (متعلّق به قرن نهم)، حمّام گلشن (متعلّق به دوره صفویه)، مسجد اكبریه (متعلّق به دوره قاجاریه در قرن سیزدهم)، پل خشتی (متعلّق به دوره صفویه)، بقاع محلّه اردوبازار (متعلّق به قرن یازدهم)، بقعه آقا امیرشهید (متعلّق به دوره صفویه)، بقعه محلّه گابنه (متعلّق به دوره سامانیان)، بقاع محلّات خمیركلایه، كاروانسرابر، پرده‌سر، شعربافان و آقا سیدحسین  و... از جمله جاذبه‌ های طبیعی و تاریخی-مذهبی لاهیجان به‌شمار می‌ آیند.

سوغاتی و صنایع دستی: کلوچه و کوکی لاهیجان، چای، بامبوبافی و...

غذای محلی: مرغ و آلوی لاهیجان، میرزا قاسمی، خورشت سبزی فسنجان و شیش انداز گیلکی

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
fa.wikipedia.org
lahijan2008.blogfa.com
gilansoghat.com
gilane-ma1.blogfa.com
kojaro.com