نام: آستانه اشرفیه

نام قدیمی: کوچان

استان: گیلان

تاریخچه: این شهرستان که چهارمین شهر مذهبی ایران در مرکز آن قرار دارد در گذشته کوچان نامیده می ‌شد و پس از تدفین پیکرسید جلال‌الدین اشرف پسر موسی کاظم در این شهر نام آن به درگاه (یا آستانه) ورود به بارگاه سید جلال الدین اشرف یا "آستانه اشرفیه" تغییر یافت. هر سال در فصل ابریشم زائران به سوی این زیارتگاه سرازیر می ‌شده‌ا ند و بازار بزرگی که در آن شهر ساخته شده بود منبع سود زیادی برای صاحبان آن بوده است.

تقسیمات کشوری: این شهرستان از دو بخش مرکزی با چهار دهستان (کورکاء، دهشال، کیسم و چهارده) و بخش بندر کیاشهر با دو دهستان (دهسر و دهکاء) تشکیل شده است. این شهرستان دارای ۹۸ آبادی می ‌باشد. شهر آستانة اشرفیه مرکز شهرستان است که در تلفظ محلی به آن «پیله آسّونه یا کوچان» گفته می ‌شود.

موقعیت جغرافیایی: آستانه اشرفیه در ۳۵ کیلومتری مرکز استان (رشت) واقع است و فاصلهٔ آن تا شهر لاهیجان ۷ کیلومتر است. این شهرستان  در شرق گیلان در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه و طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۵۶ دقیقه شرق نصف النهار مبدا واقع شده است. پلی به طول ۸۵۰ متر در این شهر بر روی سفیدرود احداث گردیده است که این شهر را به رشت مرتبط می سازد. آستانه ‌اشرفیه از شمال به دریای خزر، از شرق به لاهیجان، از جنوب به املش و از غرب به رشت محدود است.

منطقه آزاد: از سال ۱۳۹۲ با افزایش محدوده منطقه آزاد شهرستان آستانه اشرفیه نیز به محدوده منطقه آزاد افزوده شده است. پیش از این شهرستان‌ های رشت و انزلی در محدوده آزاد بودند. محدوده‌ای به مساحت (۵۵۷۸) هکتار از شمال به طول (۲۱۹۰۵) متر به دریا، از جنوب به طول (۲۹۰۵۲) متر به اراضی محدوده شهرستان رشت، از غرب به طول (۳۳۵۰) متر به محدوده فعلی منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی و از شرق به طول (۶۱۸۱) متر به رودخانه سفیدرود واقع در شرق محدوده فعلی منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی در شهرستان آستانه اشرفیه. پارک ملی بوجاق کیاشهر نیز با کاربری گردشگری در محدوده منطقه آزاد قرار دارد.

آب و هوا: آب و هوای استانه مانند دیگر نقاط گیلان از نوع اب و هوای معتدل مدیترانه ای با رطوبت بیشتری می باشد.

مساحت: ۴۲۶/۶ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: 2-  متر

رودها: شهرستان استانه اشرفیه به خاطر داشتن چندین رودخانه در اطراف خود، یکی از شهرستانهای سرسبز استان گیلان است. رودهای آن عبارتند از: سفیدرود، شمرود، سالارجوب و حشمت رود

پوشش گیاهی: منطقه سرسبز استانه اشرفیه پوشیده از سبزه، خزه، درختچه و درختان انبوه است. درختان این ناحیه عبارتند از: توسکا، ازگیل، گردو، آلو، ازدار، انار، انجیر، به، پلت، توت، گلابی وحشی، سیب، شاه بلوط، تمشک، بید، افرا، گیلاس و ...

محصولات: از محصولات زراعی این شهرستان می توان بادام زمینی (که در واقع مر غوبترین بادام ایران است)، برنج (انواع برنج‌ های معطر و طارمی، دمسیاه و...)، گوجه سبز و تخمه آفتابگردان و مرکبات را نام برد. هویج نیز از محصولات این شهرستان است و از مراکز عمده تولید فلفل سبز نیز محسوب میشود. ضمناً این شهرستان دارای نوعی کدو تنبل است که از نظر ارزش تغذیه در سطح بالایی قرار دارد. ۹۰ درصد بادام زمینی کشور در آستانه اشرفیه تولید می ‌شود.

جمعیت: ۱۲۵٫۴۳۷ نفر

جاذبه های گردشگری: مهم ‌ترین اثر تاریخی و دیدنی این شهر همان بقعه سید جلال‌الدین اشرف است. از دیگر بناهای تاریخی این شهرستان، بقعه آقا سید محمد بن امام جعفر صادق علیه‌السلام در آستانه اشرفیه، بقعه آقاسید حسن‌ بن امام موسی‌ کاظم علیه‌السلام در دهکده سیاه کوچه آستانه، بقعه آقاسید محمد بن امام‌ رضا علیه‌السلام در کماچال آستانه، بقعه آقاپیر مزار در نیاکوی آستانه و چندین بقعة دیگر در روستاهای این شهرستان و نیز مسجد دهشال است. طبیعت این منطقه نیز مانند تمام استان گیلان دیدنی است. پارک ملی بوجاق، تونل جنگلی صفرابسته، پل خشتی نیاکو و کسیم، پل چوبی کیاشهر، مناظر سفیدرود و پارک ساحلی از جاذبه های این شهرستان هستند. آرامگاه دکتر محمد معین نیز در این شهرستان واقع شده است.

بازارهای هفتگی: دوشنبه بازار و پنچشنبه بازار شهر آستانه اشرفیه مکانی مناسب برای اجتماع مردم و خرید مایحتاج مردم است.

سوغاتی و صنایع دستی: بادام زمینی، ابریشم، برنج، چای و حبوبات از مهمترین محصولات آستانه هستند که سه محصول بادام، ابریشم و برنج آستانه از شهرت جهانی برخوردار بوده و از مرغوبیت خوبی برخوردارند. بامبو بافی، مرواربافی و سبد بافی نیز در این شهرستان رایج است.

غذای محلی: ماهی مالاتا یا ماهی فیویج، کال ‌کباب، بادنجان شکم ‌پر، مرغ ترش، ماهی شکم‌ پر، میرزا قاسمی، فسنجان، باقلاخورشت، قرابیج، ترش تره، گیج واش، خالی آوو، سیراویج، کوبیده و ... از جمله غذاهای محلی آستانه اشرفیه و استان محسوب میشوند.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
fa.wikipedia.org
hamshahrionline.ir
amlak.iran-tejarat.com
hamgardi.com