نام: بندرگز

وجه تسمیه: عقیده بر این است از هنگامی که جماعتی از «گز» های شهر در گز در خراسان به این ناحیه مهاجرت نمودند این شهرستان بنام «گز» معروف شده است.

نام قدیمی: قصبه کناره

استان: گلستان

تاریخچه: از پیدایش اولیه شهر بندرگز اطلاع دقیقی در دست نیست ولی با مراجعه به اسناد تاریخی می‌ توان گفت بندرگز از قدمت تاریخی بسیار برخوردار است؛ به طوری که شاه اسماعیل صفوی برای تسخیر نواحی شرقی دریای خزر به بندرگز مراجعه کرده است. این مطلب گویای آن است که بندرگز در آن زمان روستایی (به نام کناره) بیش نبوده و بعدها در دوره کریم خان زند به علت ارتباط با روسیه تزاری که در شمال شهر وجود داشت با جهش ویژه اقتصادی روبرو شد. همین امر، عامل مهمی در نفوذ استعمار روسیه در این شهر شد؛ به طوری که در زمان قاجار بارها روسیه برای تسخیر منطقه تلاش کرد، نفوذ روس‌ ها در این شهر به قدری بود که حتی در زبان و فرهنگ مردم بندرگز تاثیر گذاشت و گاهی آثار آن در زبان بومی منطقه دیده می ‌شود. بندرگز، از زمان محمد شاه قاجار در سال ۱۲۶۲ ه. ق با احداث یک انبار بزرگ کالا توسط روس‌ ها به عنوان قطب مهم اقتصادی تجاری منطقة استراباد محسوب شد. مدتی بعد، در اوایل حکومت ناصرالدین شاه این شهر با احداث یک اسکلة چوبی و شعبة بانک استقراضی، از یک سو با گرگان، دامغان، شاهرود، مازندران و تهران و از سوی دیگر با باکو و هشترخان آستاراخان روسیه ارتباط برقرار کرد.

تقسیمات کشوری: این شهرستان از دو بخش مرکزی و نوکنده، چهار دهستان (انزان غربی و شرقی، بنفشه تپه و لیوان) و دو شهر بندرگز و نوکنده و ۲۵ روستا تشکیل شده است.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان که در ۴۳ کیلومتری شهرستان گرگان در منتهی الیه غرب استان واقع است، از طرف جنوب به شهرستان دامغان در استان سمنان، از طرف غرب به شهرستان بهشهر در استان مازندران، از طرف شرق به شهرستان کردکوی و از جهت شمال به خلیج گرگان مرتبط است. این شهرستان به علت پایین بودن از سطح دریا فاقد هر گونه بلندی بوده و کاملاً هموار و جلگه ای است. شهرستان بندرگز بين ٥٣ درجه و ٥١ دقيقه تا ٥٤ درجه و ٣ دقيقه طول شرقي و ٣٦ درجه و ٣٩ دقيقه تا ٣٦ درجه و ٤٩ دقيقه عرض شمالي در بخش جنوب غربي استان واقع شده است.

ذخایر طبیعی: در ضلع شمالی این شهرستان خلیج گرگان و شبه جزیرة میانکاله واقع شده است. این محدوده علاوه بر این که پناهگاه حیات وحش میانکاله است، یکی از ذخیره گاه‌ های مهم زیست کرة زمین به شمار می ‌آید. همچنین این محدوده محل مناسبی برای فعالیت ‌های تحقیقاتی در زمینة پرندگان و آبزیان است.

آب و هوا: هوای این شهرستان معتدل و مایل به گرم و مرطوب است. بیشترین درجهٔ حرارت در تابستان‌ ۳۹ درجه بالای صفر و در زمستان‌ ۵ درجه زیر صفر است.

مساحت: ۲۳۹ کیلومتر مربع

رودخانه ها: رودهای فصلی متعددی که از کوه های البرز سرچشمه می‌ گیرند در بندرگز جریان داشته که در انتها به دریای خزر می‌ ریزند. از این رودخانه ‌ها می ‌توان به نو کنده، جفا کنده، گز، ول افرا و طناع اشاره نمود.

پوشش گیاهی و زیست جانوری: انواع رستنی ‌ها از قبیل درختان جنگلی و گیاهان علوفه‌ای و دارویی و صنعتی در منطقه وجود دارند. رستنی ‌های منطقه شامل درختان توسکا، بلوط، ممرز، نمدار، راش، ازگیل و گیاهانی با کاربرد دارویی از جمله گل گاوزبان، گل بنفشه، گل ختمی و بارهنگ است که در بیشتر نقاط این شهرستان می ‌رویند. پوشش گیاهی مرتعی برای چرای دام‌ ها نیز به میزان کافی در این منطقه موجود است. شهرستان بندر گز گونه ‌های مختلفی از حیات وحش را در خود جای داده است. انواع جانوران از قبیل شغال، گرگ، گراز وخرس از عمده ‌ترین پستانداران این منطقه محسوب می ‌شوند. گونه ‌های مختلف پرندگان از جمله کبک، قرقاول، سار، تیهو، مرغابی وحشی و پولا از جمله مهم ‌ترین پرندگان این شهرستان به شمار می ‌آیند. انواع ماهیان رودخانه‌ ای نیز در این منطقه به فراوانی یافت می شود.

فرهنگ و مردم: حضور ارامنه در این شهرستان بسیار چشمگیر بوده به طوری که بیشترین تعداد در میان مهاجران به منطقه را به خود اختصاص داده‌ اند.

جمعیت: جمعیت شهرستان بندرگز در سال ۱۳۸۵، برابر با ۴۶٫۲۲۶ نفر بوده است.

زبان محلی: زبان رایج مردم این شهرستان طبری است.

جاذبه های گردشگری: شهرستان بندرگز در دو سوی شمال و جنوب خود، دارای جذابیت‌ های گردشگری است. جر کلباد، آثارآتشکده قدیمی در شرق روستای کهنه کلباد، مارقلعه، قلعه سر تپه، تپه های تاریخی کافر تپه کهنه کلباد، تپه گل افرا، ورگدین تپه، سنان تپه از آثار تاریخی این منطقه هستند. مجتمع ساحلی بندرگز نیز موقعیت قابل توجهی از نظر جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد. در ضلع جنوبی هم در میان جنگل‌ های پهن برگ گردشگاه‌ هایی وجود دارد که از جذابیت‌ های گردشگری برخوردار است. از جملة آنها چشمة قلقی است که در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر بندرگز و در عمق جنگل وطنا واقع شده است. همچنین سواحل و کرانه‌ های دریای خزر در پیوند با جلگه سرسبز و کوه‌ های بلند سر به فلک کشیده البرز از دیدنی‌ ترین و جالب‌ ترین نقاط استان است. شبه جزیره میانکاله نیز از جاذبه های دیدنی منطقه است. از مهم ‌ترین اماکن زیارتی این شهرستان می ‌توان به امامزاده سفید چال، امامزاده حبیب‌الله نوکنده و علیرضا سرطاق اشاره کرد.

سوغاتی و صنایع دستی: سفال، شیشه، منبت، معرق، قلمزنی، چرم، گلیم، فرش

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
فرمانداری بندرگز
fa.wikipedia.org
behtour.com
yjc.ir