نام: شهرستان کهگیلویه

استان: کهگیلویه و بویراحمد

تاریخچه: کهگيلويه به معنی «منطقه كوهستانی گيل» زمانی شهر بزرگی بوده است. حدود 2000 خانه، مسجد، حمام، بازار و كاروان‌سرا در آن وجود داشته، كه اكنون آثار ويرانه بسياری از آن ها بر جای مانده است. دهدشت مركز شهرستان کهگيلويه واقع در قسمت دشت كهگيلويه(زير كوه) از دو قسمت جداگانه تشكيل شده است. قسمت قديمی شهر که مخروبه شده و به دهدشت كهنه معروف است «بلاد شاپور» نام داشته و توسط  شاپور اول ساسانی فرزند اردشير اول ايجاد شده است. قسمت جديد آن، فضايی نيمه شهری و نيمه روستايی است كه با توجه به وضع زندگی و شكل ظاهری فعاليت های مردم و نمای ساختمان ها، وجه روستايی آن جلوه بيشتری دارد. كهگلويه در زمان های قديم جزو لرستان بزرگ بوده است. استرابون، جغرافيدان مشهور يونان باستان، كهگلويه را بخشی از خاك اوكسی ها (نام هخامنشی خوزستان) می داند. در دوره ساسانيان قسمت دشتی اين سرزمين را «قباد خوره» ومناطق كوهستانی آن را «رم زميگان» می ناميدند. قباد ساسانی، «ارگان»(ارجان) را در قسمت دشتی آن بنا نهاد. در دوران بعد از اسلام «قباد خوره» به نام شهر حاكم نشين آن ولايت «ارگان»(ارجان) و مناطق كوهستانی آن «رم زميگان» به كهگيلويه شهرت يافت.

وجه تسمیه: برخی معتقدند که شخصی به نام «گیلویه» بر این کوهستان فرمانروا شد و این ناحیه به نام او، کوه «گیلویه» نامگذاری کردند. کهگیلویه از سه کلمه «کوه»، «گیل» و «اویه» ترکیب یافته است. از آن جا که کلمه «او» پسوند مالکیت است، بنابراین معنای این نام «منطقه کوهستانی گیل» است.

موقعیت جغرافیایی: كهگيلويه يكی از شهرستان های استان كهگيلويه و بوير احمد است كه از شمال به شهرستان های ايذه و بروجن، از خاور به شهرستان بوير احمد، از جنوب به شهرستان گچساران و از باختر به شهرستان های بهبهان و رامهرمز محدود می‌شود. دهدشت مركز اين شهرستان از نظر جغرافيايی در 50 درجه و 33 دقيقه ی درازای خاوری و 30 درجه و 47 دقيقه ی پهنای شمالی  قرار گرفته است.

ارتفاع از سطح دریا: در ارتفاع 800 متری از سطح دريا قرار گرفته است.

فرهنگ و آداب و رسوم: فرهنگ مردم شهرستان غالباً عشايري و روستايي است. مردم اين شهرستان مهمان نواز و غيور و صادق هستند. اين شهرستان يكي از همگن ترين ومتوازن ترين شهرستانهاي استان وكشور از لحاظ بافت فرهنگي واجتماعي مي باشد.

جمعیت: جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۹۱٫۸۲۳ نفر بوده‌ است.

اقتصاد: شغل ساكنين اين منطقه را كشاورزي ودام‌داري تشكيل مي‌دهد و اگرچه كشاورزی در اين شهرستان به لحاظ اهميت پس از دام‌داری قرار دارد اما يكی از منابع مهم اقتصادی منطقه است. اگرچه كشاورزی در اين شهرستان به لحاظ اهميت پس از دامداری قرار دارد اما يكی از منابع مهم اقتصادی منطقه است. دامداری از اهميت ويژه ای برخوردار بوده و شغل اصلی و رايج اهالی می باشد و فرآورده های دامی تنها صادرات اين شهرستان را تشكيل می دهند.

زبان محلی: گویش غالب مردم این منطقه زبان لری است.

جاذبه های گردشگری: قلعه چص گچ، تل گرد، تل چگاه، تل گبر،آتشكده هاي گل سرخدان، آتشكده خيرآباد، قبرشاپور، بقعه خضر، امام زاده سيد محمد، بقعه امام زاده چله خان، آرامگاه اميرلاسپا، قلعه دختر، قلعه مانگشت، امام زاده پنجه خل و پل قلعه دختر(دهدشت) برخي از مكان‌هاي تاريخي اين شهرستان را تشكيل مي‌دهند.

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
fa.wikipedia.org
boyerahmadgasht3000.blogfa.com