هرسین (کردی:شارستانی ھەرسین) از شهرستان های استان کرمانشاه است. هرسين به واسطه آثار تاريخی به جای مانده در ارتفاعات بيستون دارای شهرت ملی و جهانی است. مرکز این شهرستان شهر هرسین است.
نام: هرسین
وجه تسمیه: کیومرث رحیمی در کتاب «هرسین در گستره تاریخ» نام هرسین را برگرفته از نام سین، ایزدبانوی ماه در اساطیر بابلی می داند. سین همچنین نام معبدی برای همین ایزدبانو بوده که توسط نبونید در اطراف حران ساخته شده است. واژه سین همچنین به عنوان پسوند در نام پادشاهان سلسله نی سن سومر و پادشاهان خاندان اور به کار رفته است.
استان: کرمانشاه
تاریخچه: هرسین سرزمینی باستانی و کهن است. در گنج دره این شهرستان آثاری متعلق به دوران پارینه سنگی بدست آمده است و متعلق به زمان هایی است که هنوز چرخ کوزه گری اختراع نشده بود. اهالی ساکن در گنجدره در هزاره نهم ق.م کشت غلات و برداشت آن را تجربه کرده بودند. هسته اوليه شهر هرسين در پيرامون سراب و ميدان مركزي شهر (قلعه هرسين) شكل گرفته است. همچنین آثار به جای مانده از مادها بیانگر این است که هرسین به عنوان قسمتی از سرزمین ماد محسوب می شده است.دخمه های دهنو اسحق وند و پیکره مرد مادی در بالای آن شاهدی بر این مدعاست. در هرسین آثار مهمی از هخامنشیان نیز به جای مانده است که مهمترین آن بیستون و کتیبه آن است که شهرت جهانی دارد. هرسین آثار به جای مانده از دوران ساسانی بسیار دارد. هرسین در سال ۱۳۷۴شهرستان شده است.
تقسیمات کشوری: این شهرستان از دو بخش مرکزی (به مرکزیت شهر هرسین) و بیستون (به مرکزیت شهر بیستون) تشکیل شده است.
موقعیت جغرافیایی: شهرستان هرسین در 45 کیلو متری جنوب شرقی استان کرمانشاه واقع شده که از جنوب به شهرستان دلفان استان لرستان، از شمال به شهرستان صحنه، از غرب به شهرستان کرمانشاه و از شرق به نهاوند محدود می شود.
آب و هوا: هرسین زمستان هایی نسبتاً سرد و تابستان هایی گرم (در دو ماه اوّل) دارد. فصل بهار معمولاً کوتاه و زودگذر است و سرما معمولاً از آذر آغاز شده و تا اسفند ادامه دارد. حداکثر دما در تابستان گاه به ۴۰ درجه سانتیگراد یا بیشتر و حداقل آن در زمستان به ۱۵ درجه زیر صفر می رسد.
مساحت: ۱۰۸۱ کیلومترمربع
ارتفاع از سطح دریا: ۱۵۸۲ متر
محصولات: گندم، جو، بنشن، چغندرقند، تره بار، سیب، انگور، هلو از محصولات عمده شهرستان است. محصولات سیب درختی، هلو، نخود، پنبه، گندم، جو، پیاز، چغندرقند از جمله محصولات صادراتی هرسین هستند.
فرهنگ و آداب و رسوم: خود هرسین از چند طایفه تشکیل شده که اکثریت آن کاکاوند و هرسینی می باشند.
جمعیت: ۹۱٬۰۸۰ نفر (آمار ۱۳۸۳)
زبان محلی: مردم این شهرستان به دو صورت لکی و کردی آمیخته به زبان لکی سخن می گویند مردمان قسمت های شمالی یا به عبارتی بخش بیستون به کردی سخن می گویند اما این کردی با لهجه مردمان کردنشین اورامانات و کردستان متفاوت است. این لهجه با عبارات کردی کرمانشاهی و لکی آمیخته شده است اما مردم جنوب این شهرستان به مرکزیت هرسین عموما به لهجه لکی که تلفیقی است از زبان کردی و لری که زیر مجموعه گویش و زبان کردی است سخن می گویند، این لهجه شباهتی نیز به لهجه فهلوی یا همان پهلوی باستان دارد و عباراتی که در متون کهن فارسی باستان آمده در این گویش معمول و رایج است.
جاذبه های گردشگری: تپه گنج دره یا (چیا خزینه)، گور دخمه های اسحق وند، دخمه شمس آباد، کتیبه بیستون، مجسمه هرکول، قلعه هرسین، قلعه دزبر، قلعه سرماج، فراتاش بیستون، فراتاش هرسین، حوض سنگی (حوض ساعت)، طاق سنگی، پلکان سنگی، تخت شیرین، دیوار ساسانی، بنای ساسانی و سرستون های بیستون، غار انار، غار داود، غار شهربانو، غار عسل و غار مرد و زن كه همگي در ارتفاعات بيستون واقع شده اند به همراه امام زاده خلی لله در روستای چم سر، پل خسرو در راه قديمی بيستون به سرماج، جاده باستانی ساسانی درطرفين بقايای پل خسرو بيستون، سراب نوژی وران در 15 كيلومتری جاده بيستون–سنقر، شهر باستانی چمچال در بيستون، قلعه بیستون در ابتدای راه بيستون به سنقر كليايی، قلعه هرسين، كاخ شاهپور، كاروان سرای شيخ عليخان و...
سوغاتی و صنایع دستی: گلیم و قالیهای بافته این شهرستان شهرت جهانی دارد.
بهترین زمان بازدید: بهار
منابع:
fa.wikipedia.org
bighbigh.ir
zfarzam.blogfa.com
harsin.blogfa.com
ttnk.ir
بیشتر