نام: قصرشیرین

وجه تسمیه: علت نامگذاری این ناحیه به قصرشیرین، احداث کاخی برای شیرین همسر مسیحی خسرو پرویز در این محل بوده‌ است.

نام قدیمی: نام قدیمی قصرشیرین در نزد یونانیان آرمیتا (AREMITA) بود.

استان: کرمانشاه

تاریخچه: قصرشیرین از مناطق بسیار قدیمی ایران است. تاریخ قصرشیرین به زمان مادها بر میگردد. بنای شهر قصرشیرین به خسرو پرویز ساسانی منسوب است، اما در روزگار هخامنشیان نیز آباد بوده است. در اطراف شهر کنونی، ویرانه های قصرشیرین کهن باقی مانده است که گفته می شود در زمان سلطنت خسرو پرویز، باغی وسیع با قصرهای دلپذیر و فرح انگیز بوده و قصر زمستانی محبوبه او شیرین نیز در آن قرار داشته است. رفته رفته در پیرامون این قصر، شهرهای کوچکی بوجود آمده و سبب گسترش آن شده است. افسانه معروف «شیرین و فرهاد» به این شهر نیز منسوب است. پس از حمله عرب ها، قصر شیرین ویران شد و تا سال ۱۲۷۰ هـ . ق مانند قصبه کوچکی باقی ماند. در جنگ جهانی اول، قصر شیرین مرز سربازان دولت های آلمان و عثمانی از یک طرف و روسیه و انگلستان از طرف دیگر بود. این شهر هم اکنون گسترش یافته و به شهری بزرگ و جذاب تبدیل شده است. قصر شیرین از نظر استراتژیکی نیز یکی از مهمترین دروازه های ورود به کشور ایران محسوب میگردد و در طول تاریخ جنگ های ایران با حکومت های حاکم بر عربستان که عراق هم بخشی از آن محسوب میشده همواره محل تاخت و تاز و معبر عبور لشکرهای طرفین بوده و در جنگ مسلمانان علیه حکومت ساسانیان و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ورود سپاهیان عراق از این مرز به داخل خاک ایران صورت گرفته است. از نظر جغرافیایی نیز بصورت نعل اسبی به داخل خاک عراق فرو رفته و بواسطه گردنه بالا طاق که در عقبه این شهرستان است از نقاط استراتژیک دنیا محسوب می گردد و همواره مورد طمع جدی دشمنان قرار گرفته است.  با آغاز جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۵۹ قصر شیرین نخستین شهر ایران بود که توسط ارتش بعث عراق تسخیر شد. آثار تاریخی شهر نیز همگی مورد تخریب قرار گرفتند. اگرچه قصر شیرین در روز ۲۰ فروردین ۱۳۶۰ از نیروهای عراقی بازپس گرفته شد، اما بازسازی آن تا پایان جنگ انجام نشد. پس از پایان جنگ در سال ۱۳۶۷ اهالی شهر مجدداً به بازسازی شهر پرداختند و شهر را از نو بنا کردند.

تقسیمات کشوری: شهرستان قصرشیرین از دو بخش مرکزی و سومار تشکیل شده است.

موقعیت جغرافیایی: قصرشیرین در غرب استان کرمانشاه بیش از 186 کیلومتر مرز مشترک با عراق دارد و در امتداد این مرزهای طولانی دو مرز رسمی خسروی و پرویزخان قرار دارد که اولی هم مرز با حوزه حکومت مرکزی (بخش عربی) و دومی هم مرز با اقلیم کردستان عراق است. مرز خسروی در20 کیلومتری شهر قصرشیرین واقع شده است. مرکز این شهرستان شهر قصرشیرین است که در 166 کیلومتری غرب شهر کرمانشاه واقع شده است. شهرستان قصرشیرین از شمال و غرب به کشور عراق از جنوب به استان ایلام از شرق به شهرستان های سرپل ذهاب و گیلانغرب محدود می شود. شهرستان قصرشیرین بر سر راه اصلی تهران بغداد قراردارد.

آب و هوا: نسبتا گرم و خشک

ارتفاع از سطح دریا: ۴۰۰ متر

رودها: رود الوند پس از گذر از قصرشیرین، از مرز ایران و عراق عبور کرده و به استان دیاله در عراق وارد می‌ شود و در آنجا با گذر از شهر خانقین در محل دوآب خانقین به رود سیروان می ‌ریزد.

اقتصاد و محصولات: اقتصاد قصر شیرین متکی بر مبادلات مرزی (پیله وری و تجارت) با توجه به دو بازارچه پرویز خان و خسروی، باغداری و کشت صیفی جات است. هفت ماه در سال، عشایر در این منطقه به شغل دامپروری مشغول هستند. محصولات کشاورزی این شهرستان را گندم، جو، تره بار، مرکبات، انگور و خرما تشکیل ‌می دهند. در قصر شیرین درصدی از مردم به کشاورزی و اغلب مردم به امور بازرگانی و دولتی اشتغال دارند. در زمینه دا‌مداری قصر شیرین به علت داشتن مراتع قشلاقی از رونق خاصی برخوردار بوده و فرآورده های دامی از جمله صادرات قصر شیرین به شمار می‌رود. محصولات گندم، جو، تره بار، روغن حیوانی، مرکبات، و خرما جزو محصولات صادراتی شهرستان محسوب می شوند. مهم‌ترین منابع زیرزمینی قصر شیرین نفت است. اولین چاه های آن در ‹نفت شهر› در سال 1929 با فعالیت های پیگیر اکیپ نفت انگلیس به سرپرستی ویلیام دارسی به نفت رسید.

فرهنگ و آداب و رسوم: هنرموسیقی اصیل کرمانشاهی (کردی)، صنایع دستی، اسب دوانی و به تعبیری باغداری بزرگترین هنر مردمان این دیار است. جمعیتی از مردمان قصرشیرین، بخش سومار ودهستان نصرآباد از ایل کلهر ایوان غرب می‌ باشند. قصر شیرین از دیرباز مکانی برای هم زیستی مذاهب مختلف ازقبیل (یارسان، شیعه، سنی، یهودی، مسیحی و بهائی) بوده‌ است.

جمعیت: ۱۱۷۵۲۰ نفر (۱۳۸۵)

زبان محلی: زبان مردم قصرشیرین کردی جنوبی است که با لهجهٔ قصری ادا می ‌شود. همچنین گویش‌ های دیگر کردی مانند سنجاوی، جافی، باجلانی و گورانی هم در قصرشیرین تکلم می ‌شود. از این میان دو گویش گورانی و باجلانی امروز متکلم بسیار کمتری دارند و از سوی سازمان یونسکو در فهرست زبان‌ های شدیداً در معرض خطر نابودی قرار دارند. یهودیان قصرشیرین در گذشته به زبان کردی آمیخته به واژگان عبری سخن می‌ گفتند که خود آن را لیشانا نوشان به معنای «زبان خودمان» و یا هولاهوله می‌ نامیدند. این زبان نیز امروزه با کوچ دسته جمعی یهودیان به اسرائیل به فراموشی سپرده شده و از سوی سازمان یونسکو در فهرست زبان‌ های شدیداً در معرض خطر نابودی نیز قرار گرفته است.

جاذبه های گردشگری: مشهورترین آثار باستانی آن چهارطاقی و کاخ یا عمارت خسروی دوره ساسانی است. از دیگر بناهای تاریخی آن کاروانسرای شاه عباسی و قلعه جوامیر هستند. حوش کری، کاروانسرای قصرشیرین، نهرشاه گدار از جاذبه های این شهرستان هستند. تنها موزه در شهر قصرشیرین، موزه مردم شناسی است.

سوغاتی و صنایع دستی: حصیر و جارو بافی، گلیم بافی، قالیبافی، روغن کرمانشاهی، خرما و مرکبات از صنایع دستی و سوغات این شهرستان میباشند.

غذای محلی: زردآلو با روغن کرمانشاهی و...

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
فرمانداری قصر شیرین
fa.wikipedia.org
honartabakhi.blogfa.com
bighbigh.ir