نام: روانسر

وجه تسمیه: روان سر به معنای سرای روح و جان است و یا سراب پرآب روان است که با توجه به این اوصاف روانسر سرزمین آسایش، سرسبزی و زندگی و رودها و چشمه های خروشان است.

نام قدیمی: در دوره آشوریان روانسر یکی از پایگاههای مهم این سلسله بوده که در آن زمان با نام "نیکور"خوانده می‌ شده که در برخی از سنگ نوشته های این دوره از این شهر بسیار یاد شده است.

استان: کرمانشاه

تاریخچه: روانسر دارای آثار ما قبل تاریخ و تاریخی مهمی است و از این لحاظ در باستان شناسی غرب کشور جایگاه ویژه‌ ای دارد. قدیمی ترین آثار سکونت انسان در اطراف روانسر به دوره پارینه سنگی میانی تا فرا پارینه سنگی باز می‌ گردد که از حدود ۵۰ هزار  تا ۱۲ هزار سال پیش را شامل می ‌شود و  بقایای آنها در غارهای کولیان و جاوری و همچنین رودخانه گراب (آوی خر) یافت شده ‌است. از دیگر کشفیات قدیمی روانسر یک دندان آسیای فیل است که مربوط به دوران یخبندان است و در نزدیکی شهرک روانسر کشف شده‌ است. از آثار مهم دیگر روانسر تپه موسایی است که از اوایل دوره مس و سنگ (حدود ۷ هزار سال پیش) تا زمانهای اخیر مورد سکونت انسان بوده ‌است. بقایای کاخی از دوره هخامنشی، گورستانی از دوره اسلامی با سنگ قبرهای کتیبه دار به خط کوفی از دیگر نشانه های قدمت این دیار کهن است.

تقسیمات کشوری: این شهرستان دارای دو شهر بنام های روانسر و شاهو و پنج دهستان  به نامهای: بدر آباد، قوری قلعه، زالواب، دولت آباد و حسن آباد است.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان روانسر در دامنه کوه شاهو و در شمالغربی و در  60 کیلومتری شهر کرمانشاه و در طول جغرافیایی 46/40 و عرض جغرافیایی 34/43 واقع شده است. شهرستان روانسر نگین همیشه سبز و  به عنوان دروازه اورامانات از شمال به شهرستان کامیاران در استان کردستان، از شرق به شهرستان کرمانشاه، از شمالغربی به شهرستان پاوه، از جنوب به شهرستان اسلام آباد غرب و از غرب به شهرستان جوانرود منتهی می شود.

آب و هوا: نسبتآ سرد و مرطوب

مساحت: ۱۱۴۰ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: حدود ۱۳۶۰ متر

کوهها: روانسر در منطقه ای کوهپایه ای و در دامنه ارتفاعاتی قرار گرفته که بخشی از رشته کوههای زاگرس شمالی  را تشکیل می دهند. کوههای یله ور با ارتفاع 2000 متر در شمال و ماه زرد با ارتفاع 2100 متر در سه کیلومتری جنوب شرقی آن قرار دارند. کوههای انجیره، طاقه سفید، چال آباد شور، طاقه چرمی از دیگر کوههای این شهرستان هستند. این ارتفاعات سرچشمه بسیاری از رودخانه های منطقه می باشند.

پوشش گیاهی: پوشش گیاهی منطقه روانسر شامل درختان پسته کوهی، بادام کوهی، انجیرکوهی، زالزالک، گلابی (امرود)، توت، بلوط و زبان گنجشک و ...است.

اقتصاد: مردمان این شهرستان بیشتر به کشاورزی، دامداری و باغبانی مشغول هستند. محصولات آن شامل ذرت، گندم، جو، نخود، کلزا، یونجه و شبدر، توت و گردو است. این شهرستان چهار سال پیاپی رتبه اول کشوری تولید ذرت را به خود اختصاص داد.

فرهنگ و آداب و رسوم: مردم روانسر از اقوام کرد هستند که به زبان کردی و گویش خاصی تکلم می کنند. پوشاک مردان شامل چوخه و رانک (پیراهن و شلوار محلی) است که روی آن شال می ‌بندند و از کلاش یا گیوه هم برای پا پوش استفاده می ‌کنند. زنان روانسری معمولا پیراهن‌ های بلند و گشاد و سخمه (جلیقه) و کوا (قبا) در رنگها و طرحهای متنوع می ‌پوشند که علاوه بر زیبایی از نظر موزون نمودن قامت شخص بسیار موثرند. موسیقی در میان مردم کرد جایگاه ویژه‌ای دارد، موسیقی رایج در روانسر مانند شهرستانهای پاوه و جوانرود شامل نواهای هوره، سیاه چمانه، سوز است و سازهای مورد استفاده عبارتند از سرنا، دهل، شمشال و دف که در مراسم مولودی خوانی نواخته میشوند.

جمعیت: بیش از ۴۷۰۰۰ نفر

زبان محلی: زبان مردم آن کردی  است و با گویش جافی تکلم می کنند.

جاذبه های گردشگری: برخی از قدمگاه ها و اماکن مقدسه اطراف روانسر ویس، سه سواره، هوری مرد (بابا حیران) و شیخ سرا هستند، که در ایام مختلف سال گردشگران و علاقه مندان بسیاری را به خود جذب می کند. غار قوری قلعه، گوردخمه فرهاد، غار کاوات و ...از دیگر جاذبه های گردشگری شهرستان روانسر میباشند.

سوغاتی و صنایع دستی: گیوه بافی، گیوه کشی و گیوه چینی به ویژه گیوه زیره پارچه ای از مهمترین صنایع دستی رایج و بومی شهرستان روانسر می باشد.

غذای محلی: آش پاغازه، آش شلم، آش دوغ، هلوژه ئاو، آش انار، ماشاو، تورشا، آش رشته، قیسی رون، پتله، خورش کنگر، خورش ریواس، خورش هلو، دلمه، خورش قسقوان، پلاو کشمش، بورانی کرفس و سیر و ماست از جمله غذاهای سنتی این شهرستان است.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
فرمانداری روانسر
kermanshah.isna.ir