نام: شهرستان جیرفت

نام قدیمی: جرودس، کامادای، دقیانوس، قمادین

استان: کرمان

تاریخچه: مدتها چنین اندیشه می‌شد که کهن ترین تمدن جهان در سومر عراق پای گرفته است؛ اما کشف یک زیگورات(معبد) با قدمت بیش از پنج هزار سال، آثار سنگی بسیار و همچنین کتیبه‌های آجری به خطی ناشناخته از منطقه جیرفت ایران باعث شد باستان شناسان دربارهٔ دانسته‌ها و ادعاهای پیشین خود تجدید نظر کنند. در این زمان تمدنی کشف شد که قدیمی تر و وسیع تر از تمدن بین‌النهرین بوده است همچنین مطالعات و کاوش‌ها نشان می‌دهد که جیرفت بزرگ ترین مرکز تجاری جهان بوده است. پروفسور هالی پیتمن، عضو گروه باستان‌شناسی تمدن جیرفت می‌گوید: در آمریکا از کاوش‌های جیرفت، به عنوان بزرگ‌ترین طرح باستان‌شناسی خاورمیانه یاد می‌شود. در فرانسه، انگلستان، ایتالیا و دیگر کشورهای جهان نیز اهمیت تمدن جیرفت پذیرفته شده است.

تقسیمات کشوری: فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان حدود ۲۳۸ کیلومتر است و دارای ۴ مرکز شهری جیرفت، درب بهشت و جبال بارز و بلوک و ۴ بخش و ۱۴ دهستان و ۱۲۲۸ آبادی دارای سکنه می‌باشد.

وجه تسمیه: جیرفت از دو کلمه(جیر) به معنی پست و پایین و(افت) به معنی افتاده تشکیل شده‌ است و به طور کلی جیرفت به معنای(جلگه پست آبرفتی) است.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان از شمال به شهرستان کرمان، از جنوب به شهرستان عنبرآباد، از شرق به قسمتی از شهرستان بم و از غرب به شهرستان بافت و رابر محدود شده ‌است.

آب و هوا: شهرستان جیرفت دارای سه اقلیم متفاوت جغرافیای سرد کوهستانی ساردوئیه، معتدل کوهستانی دلفارد و جبال بارز و گرم و مرطوب نواحی دشت جیرفت می باشد.

مساحت: شهرستان جیرفت ۱۳۷۹۹ کیلومترمربع وسعت دارد.

فرهنگ و آداب و رسوم: ازجمله آداب ورسومی که درگذشته مورد توجه خاصی بوده است به ویژه عشایر منطقه خود رامقید به اجرای آن می دانسته عروسی های پرزرق وبرق و سرشار ازتنوع و صحنه های تماشایی که معمولآ یک هفته طول می کشید دراین هفته علاوه برپذیرایی ازمهمانان برنامه هایی مانند تیراندازی، مسابقه اسب دوانی، چوب بازی، پریدن از روی آتش همراه بانواختن ساز و دهل محلی و رقص و آوازهمراه بوده است از دیگر رسوم شرکت درمراسم عزاداری و پرسه ازدست رفتگان بوده که محض اطلاع فوت دوستان و بستگان خود با بستن دستمالی سیاه بروی پیشانی به طرف چادر عزادار حرکت می کنند.
 
جمعیت: ۲۷۷٬۷۴۸ نفر (۱۳۹۰)

زبان محلی: زبان مردم شهرستان جیرفت فارسی با لهجه جیرفتی می باشد دراین شهرستان لهجه های کهنوجی، بلوچی، هرمزگانی و رودباری نیزدیده می شود.

جاذبه های گردشگری: منطقه مديترانه اي دلفارد که اين منطقه جزء زيباترين مناطق استان کرمان مي باشد در 18 کيلومتري شهر جيرفت قرار دارد داراي دل انگيزترين مناظر طبيعي است و انسان مي تواند در اين منطقه درختان گرمسيري و سردسيري را در کنار هم ببيند که اين موضوع در کشور بي نظير است. آبشار بُندر دوساري  واقع در كيلومتر 35 جاده جيرفت - كهنوج واقع است. مركز گردشي و تفريحي گُلم دختركش دلفارد واقع در كيلومتر 30 جاده جيرفت - ساردوئيه. مركز تفريحي و گردشگري درياچه سد رودخانه هليل به فاصله 40 كيلومتري شمال غربي شهر جيرفت قرار دارد. مركز سياحتي و زيارتي امامزاده سلطان سيد احمد ساردوئيه به فاصله 65 كيلومتري جاده جيرفت - بافت. مركز تفريحي و سياحتي چاه آرتزين چمن واقع در كيلومتر 12 جاده جيرفت. درياچه ميانچيل  بوستان شقايقهاي ملنتي مركز تفريحي و گردشگري پارك هليل. پارك و موزه حاشيه هليل رود واقع در غرب شهر جيرفت. پارك تفريحي وليعصر واقع در بلوار امام جنب ميدان شاهد و آبشار ده والي ساردوئيه و گورخانه يا مقبره مير حيدرمهني و ...

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
fa.wikipedia.org
www.jiroft.ir
jiroft.kr.ir
kermangasht3000.blogfa.com