نام: شهرکرد

نام قدیمی: نام پیشین آن «دِهْکُرد» بوده  که پس از تبدیل به شهر (در شهریور ۱۳۱۴ خورشیدی)، در نهایت به شهرکرد تغییر نام داده شده‌ا ست.

وجه تسمیه: واژه «کُرد» به معنی چوپان، گله دار از نام اولیه ساکنینی این منطقه گرفته شده است. این شهر که سابقاً دهکرد نامیده می‌شد به معنی محل سکونت کُردان (گله داران) است.

استان: چهارمحال و بختیاری

تاریخچه: شهرکرد در قدیم دهکرد نامیده می ‌شد و در شهریور ۱۳۱۴ خورشیدی از دهکرد به شهرکرد تغییر نام یافت. واژه «دهکرد» از دو بخش «ده» + «کرد» تشکیل شده ‌است. در متون تاریخی کمتر نامی از دهکُرد برده شده است؛ و از زمان پیدایش و شکل گیری دهکُرد و خصوصیات اجتماعی و اقتصادی اولین ساکنین این آبادی اطلاع دقیقی در دست نیست. ابتدا بیشتر این افراد کشاورز و کوچ نشین (گله دار) بوده‌اند. این مردمان کسانی هستند که فرهنگ و سنن خویش را پاسداری نموده و آداب و رسوم و آیین ‌های کهن این مرز و بوم را نگه داشته‌ اند. نام «دهکرد» برای اولین بار در دوره زندیه در منابع مشاهده می ‌شود و تا قبل از صفویه در منابع نام این شهر وجود ندارد. قدمت قلعه دهکرد نیز حداقل مربوط به دوره صفویه است.

تقسیمات کشوری: شهرستان شهرکرد شامل 3 بخش ‌8 شهر و 4 دهستان است. شهرکرد، هفشجان و فرخ شهر از شهرهای مهم این شهرستان هستند.

موقعیت جغرافیایی: شهرکرد در ۹۷ کیلومتری جنوب غرب اصفهان قرار دارد. شهرکرد بین ۵۰ درجه و ۴۹ دقیقه و ۲۲ ثانیه تا ۵۰ درجه و ۵۳ دقیقه و ۴۴ ثانیه طول و ۳۲ درجه و ۱۸ دقیقه و ۲۲ ثانیه تا ۲۳ درجه و ۲۱ دقیقه و ۵۰ ثانیه عرض جغرافیایی قرار دارد. این شهرستان در شمال شرقی استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته ‌است. شهرستان شهرکرد از شمال به شهرستان ‌های سامان و بِن، از شرق به استان اصفهان، از غرب به شهرستان فارسان و از جنوب به شهرستان‌ های بروجن و کیار محدود می شود.

آب و هوا: شهرکرد دارای اقلیم نیمه مرطوب معتدل با تابستان‌ های معتدل و زمستان ‌های بسیار سرد است. در طول ۳۰ سال گذشته حداقل مطلق دما و حداکثر مطلق دمای ثبت شده در شهرکرد به ترتیب ۳۲ درجه سانتیگراد زیر صفر و ۴۲ درجه سانتیگراد بوده ‌است. سردترین و گرم‌ ترین ماه‌ های شهرکرد به ترتیب دی و مرداد می ‌باشد.

مساحت: 2006 كيلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: شهرکرد جزو ۲۰ شهر مرتفع ایران است که با ارتفاع ۲۰۶۰ متر از سطح دریا، ۴۷۰ متر پایین‌ تر از مرتفع ‌ترین شهر ایران، فریدون‌ شهر (۲۵۳۰ متر) قرار گرفته است.

کوههای اطراف: این شهرستان در بخش شرقی سلسله جبال زاگرس و در حاشیه گسل زاگرس قرار گرفته و مهم ‌ترین ارتفاعات آن کوه جهان بین با ارتفاع بیش از ۳۳۰۰ متر ‌است.

رودخانه ها: رودخانه بازفت، رودخانه دايمي آب ترکي، رود  آب دره سير، رود آب زري، رودخانه فصلي آب کوفي، رود دايمي بن، آب نازي، رود دره قاضي

وضعیت اقتصادی: اقتصاد سنتی شهرکرد مبتنی بر قالی بافی، نمد مالی، گیوه دوزی، قفل سازی چالشتر و کوره‌ های آجر پزی است. در حال حاضر صنایع بزرگ و کارخانه‌ های مهمی در نزدیکی شهرکرد واقع شده‌ اند.

فرهنگ: بنا به نوشته کتاب جغرافیای کامل ایران، اهالی این ناحیه از نژاد کردان مهاجر بوده‌ اند که جهت دامداری و دامپروری به این سرزمین کوچ کرده و در دشتهای سرسبز و دامنه ‌های مصفای آن به زندگی پرداخته‌ اند.

جمعیت: براساس آمار سال ۱۳۹۰ خورشیدی، جمعیت شهرکرد برابر با ۱۵۹٬۷۷۵ نفر است.

زبان محلی: زبان مردم شهرکرد فارسی است که با لهجه شهرکردی تکلم می ‌شود. در این شهر می‌ توان بسیاری از کسانی را یافت که هر کدام با گویش ‌ها و لهجه‌ های خود صحبت می ‌کنند و این ویژگی شهرهای مهاجرپذیر است. مردمان منطقه بختیاری به گویش لری بختیاری تکلم می‌کنند و هرچه به سمت خوزستان می ‌رویم جمعیت لرهای بختیاری بیشتر میشود. مردم بومی شهرکرد دارای لهجه‌ ای خاص هستند که با وجود مفهوم بودن واژگان آن برای افراد غیر بومی، کلمات آن دارای آهنگ ادای خاصی است که لهجه شهرکردی را از گویش معیار فارسی متمایز می ‌سازد. در میان ساکنین محلی شهرکرد، لهجهٔ مردمان بومی شهرکرد به لهجه دهکردی یا دیکردی معروف است که تا حدودی مشابه برخی زیر لهجه ‌های اصفهانی اما بسیار غلیظ تر از آن است.

خیابان ها٬ میدان ها و محلات قدیمی: شهرک مهدیه نام تغییر یافته روستای زانیان، ذانیان یا ذانایان است که در سال ۱۳۶۰ به مهدیه تغییر نام  یافت. امروزه یکی از محلات شهرکرد است و زیر نظر شهرداری غرب شهرکرد اداره می ‌شود. دانشگاه سراسری شهرکرد در کنار این محل واقع شده است.

جاذبه های گردشگری: پارک ملت، پارک بانوان، پارک لاله (پارک ورودی شهر)، پارک شب (عمونادر)، پارک تهلیجان از تفرجگاههای داخل شهر هستند. از جمله مکان‌ های تاریخی شهرکرد می ‌توان به اتاق آئینه شهرکرد و موزهٔ باستان ‌شناسی شهرکرد اشاره کرد. همچنین در نزدیکی شهرکرد، جاذبه‌ های طبیعی فراروانی وجود دارد که معروف ‌ترین آنها عبارتند از: گردشگاه چشمه زنه هفشجان و ارتفاعات جهان بین هفشجان، گرداب بن ، پل زمان خان، چشمه کوهرنگ، تونل و آبشار کوهرنگ، دشت لاله‌های واژگون، تالاب بین‌المللی چغاخور و تالاب گندمان. تپه اسکندری اولین، کهن‌ ترین و بزرگ ‌ترین اثر ملی استان چهارمحال و بختیاری، مربوط به دوران پیش از تاریخ است. تپه شهر کهنه  نیز مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است. کتیبه گر نوشته هفشجان کهن‌ ترین کتیبه استان چهارمحال و بختیاری مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد و ۶۰۰۰ سال پیش است و در هفشجان، کوه جهان بین شهرستان شهرکرد واقع شده است. قلعه چالشتر مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان شهرکرد، شهر چالشتر واقع شده است.

آداب و رسوم و رویدادهای مهم: مردم شهرکرد براساس یک سنت دیرین هنگام تحویل سال چراغ خانه را روشن می کنند و روشنایی آن را از اماکن مذهبی و متبرکه می گیرند. مردم شهرکرد براساس یک سنت دیرین که از گذشتگان خویش به یادگار دارند،در هنگام لحظه تحویل سال و نوروز ، آیین سنتی ˈچراغ بران ˈ را برگزار می کنند.

سوغاتی: کاکولی، گز، نبات، پولکی، گیوه، نمد، کباب بختیاری، قالی بختیاری و گردو، انواع لباس نمدي، عسل وگياهان دارويي

غذای محلی: کباب بختیاری، پرورد دوغ، اُماج، كال جوش، کاچی شیر، خاله بي ‌بي، فتیر، آگِردَگ، آش مصطفی، آبگوشت محلی، کوفته، انواع نان. آش «شنگ و موچه» نیز یکی از غذاهای مخلی استان چهار محال بختیاری است که  بیش از ۳۰۰ سال است که در این استان تهیه میشود. دلیل رواج و ماندگاری این آش تا کنون به دلیل خاصیت درمانی آن و استفاده از گیاهان منطقه چهارمحال بختیاری است. “علف پخته” ، “علف ماستی” (مخلوط با ماست) و تلیکه نیز از دیگر غذاهای محلی این منطقه است. شله بریان، اشکنه، آب ترشی، آب دیز، پیه به جگر (جیر) از دیگر غذاهای محلی این منطقه میباشند.

صنایع دستی: صنايع دستي رايج در اين شهرستان عبارتند از: گلیم و البسه محلی، قالي، نمد، گیوه دوزی، حجاری سنتی، نگارگری، تذهیب و تشعیر، احجام فلزی، قفل سازی سنتی، سرمه دوزی و...

پیش شماره و شماره اداره گردشگری: 33346708 038

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان
 

منابع:
میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری
fa.wikipedia.org
seeiran.ir
esfahanfishing.ir