نام: شازند

وجه تسمیه: علت نامگذاری این شهرستان به شازند به دلیل وجود کوهی بوده ‌است که زرتشتیان باور داشته‌ اند که کیخسرو شاه اساطیری ایران  به‌ همراه پهلوانان نامی در آن کوه مخفی شده‌ اند. از این رو این کوه را شاه زنده یا شاه زند نامیده ‌اند؛ و شهر شازند هم که در آغاز ادریس ‌آباد بوده‌ از روی این کوه نامگذاری شده است.

نام قدیمی: ادریس آباد، شاه زنده، سربند

استان: مرکزی

تاریخچه: منطقه ای که در آن شهر شازند قرار دارد در قلب فلات پهناور ایران واقع است. شرایط اب و هوا و موقعیت جفرافیایی این منطقه به گونه ای است که از روزگاران بسیار کهن پذیرای زندگی انسان بوده است. حکیم ابوالقاسم فردوسی در بخش اسطوره ای کتاب شاهنامه که از روی خداینامه نوشته شده است به شهر و منطقه شازند به طور مبسوط اشاره دارد. بیش از صد بیت از اشعار شاهنامه اختصاص به وقایعی دارد که در روزگاران بسیار کهن در این منطقه رویداده است. زرتشتیان منطقه عقیده داشته ‌اند که کیخسرو و پهلوانان نامی ایران در این کوه از نظرها پنهان شده اند. بعد از انقلاب، به واسطهٔ موج شاه ستیزی، نام شهرستان به آزاد شهر و سپس به شهرستان سربند تغییر یافت که اشاره به منطقه سربند در غرب این شهرستان دارد. سربند در اصل دهستانی از این شهرستان بوده، که اکثراً ترک زبان و مهاجر هستند. در زمان دولت سید محمد خاتمی و به کوشش نماینده شهر، نام این شهرستان به نام اصیل تر شازند بازگشت. از وقایع تلخ این شهرستان این است که در خرداد ۱۳۸۷ یک کارخانه مواد شیمیایی و پتروشیمی در این شهر منفجر شد و ۲۶ نفر از کارگران زنده زنده در آتش سوختند و ۵۰ نفر دچار آسیب جسمی بسیار شدید شدند.

تقسیمات کشوری: این شهرستان دارای چهار بخش با نامهای بخش مرکزی، بخش سربند و بخش زالیان و بخش قره کهریز است و در مجموع نه دهستان دارد. شهرهای آن عبارتند از: شازند، شهباز، آستانه، هندودر، توره، مهاجران

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان با استان ‌های همدان و لرستان هم ‌مرز است. شهرستان شازند بر سر مسیرهای ترانزیتی غرب و جنوب واقع شده است؛ که مهم ‌ترین این مسیرها مسیر ترانزیتی و بین‌المللی تهران - خوزستان می‌ باشد. خط راه آهن سراسری شمال - جنوب نیز از این شهرستان عبور می ‌کند. شهرستان شازند در جنوب غربی استان مرکزی واقع گردیده است و از شمال و شمال شرق به اراک، از جنوب و جنوب غرب به بروجرد (استان لرستان)، از غرب به ملایر (استان همدان) و از جنوب شرق به خمین محدود است.

آب و هوا: آب و هوای شازند سرد و کوهستانی است که تابستانهای معتدل و زمستانهای سردی را به همراه دارد. سردترین نقطهٔ استان مرکزی در این منطقه است.

مساحت: ۲۸۲۷ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۹۲۰ تا ۲۰۵۰ متر

کوهها: قله شهباز با ۳۳۸۸ متر بلندترین قله استان مرکزی در شهر شازند واقع شده، کوه تخت، کوه رازون، کوه عمارت، کوه برآفتاب، کوه نپند، کوه میش و... از دیگر کوههای این شهرستان میباشند.

جمعیت: جمعیت شهرستان شازند در سال ۱۳۹۰ برابر با ۱۱۷۷۴۶ نفر بوده است.

زبان محلی: مردم شازند بیشتر با گویش لری ثلاثی گفتگو می ‌کنند. ترکی نیز در بعضی روستاهای منطقه رایج است.

جاذبه های گردشگری: قله شهباز بلندترین قله استان مرکزی در این شهر واقع شده که داری چشم‌انداز زیبا و طبیعت منحصر به فرد و یخچالهای فصلی است که تا تیر ماه و مرداد ماه دوام دارند ولی هم اکنون به علت چرای دامها در این کوه به شدت آسیب دیده ‌اند و همچنین به علت بارندگی فراوان در این شهر و روستاها و کوه ‌های اطراف آن در منطقه ‌ای بالاتر از بخش هندو در این شهرستان مکان مناسبی برای ایجاد پیست اسکی بوجود آمد که بعد از ساخت این پیست این منطقه در زمستان به عنوان یکی از جاذبه ‌های توریستی شهرستان مطرح است. از دیگر جاذبه ‌های توریستی شهرستان می ‌توان به سراب عباس‌ آباد اشاره کرد که حجم آبی که از زیر کوه می ‌آید جالب توجه‌است و اخیراً باعث ایجاد پارک بزرگی شده‌ است. از بناهای تاریخی این منطقه می ‌توان به امامزاده سهل بن علی و قدمگاه امام رضا (ع) اشاره کرد.

سوغاتی و صنایع دستی: دست ‌بافتهای سنتی (قالی ‌بافی و گلیم ‌بافی)، رودوزی ‌های سنتی، آثار چوبی و منبت، کنده‌ کاری روی چوب، معرق‌ کاری، پیکره ‌تراشی، خراطی، سفالگری و گیوه ‌بافی. انگور، کشمش، سنجد و گردو نیز از جمله سوغات این شهرستان میباشند.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
شهرداری اراک
شهرداری شازند
fa.wikipedia.org