نام: زرندیه

نام قدیمی: زرند

واژه شناسی: از واژه ‌های باقیمانده در زبان فارسی کنونی زرنگ که معرب زرنج است، با نام زرند از یک ریشه بوده و زرنگ به زرند تبدیل شده است. واژه زرند در نسخ قدیمی به خرده ریزطلا و زر معنی شده است.

استان: مرکزی

تاریخچه: بنا برپژوهش باستان شناسان، راه دوم اکباتان (همدان امروزی) به نام راگا (ری) از زرند می ‌گذشته که حدود ۷۰۰ سال سابقه تاریخی دارد و محل دریافت عوارض پول و طلا بوده که واژه زرند از همین موضوع اقتباس شده است. شهرستان زرندیه بخشی از قلمرو ماد بود و اولین حکومت ایرانی دراین شهرستان و شهرستانهای اطراف این شهرستان شکل گرفت. بعد از مادها، هخامنشیان به این سرزمین حکومت کردند، اما این سرزمین همچنان محل سکونت قوم ماد باقی ماند. این شهرستان شاهد فراز و فرودهای بسیاری بوده است. در این شهرستان چندین کاروانسرا به دلیل قرار گرفتن آن در مسیر جاده اصلی ابریشم وجود دارد و در برخی از سفر نامه ها نام این منطقه آورده شده است. این شهرستان در سال ۱۳۸۲ از ادغام بخش زرند و بخش خرقان که از توابع شهرستان ساوه بود به مرکزیت شهر مأمونیه تشکیل شد و شهرستان زرندیه نامیده شد.

تقسیمات کشوری: شهرستان زرندیه دارای دو بخش (بخش مرکزی و بخش خرقان) و پنج شهر (مامونیه، زاویه، پرندک، خشکرود، رازقان) و شش دهستان است.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان زرندیه با مرکزیت شهر مامونیه شمالی ترین شهرستان استان مرکزی ایران است. این شهرستان در جنوب غربی تهران قرار گرفته و با چهار استان قزوین، البرز، تهران و قم همجوار است. فاصله مرکز شهرستان زرندیه تا شهر تهران 90 کیلومتر و تا شهراراک 195 کیلومتر است. زرندیه در طول جغرافیایی شرقی حداقل 49 درجه 29 دقیقه و طول شرقی حداکثر 50 درجه و 57 دقیقه و در عرض شمالی حداقل 35 درجه و 5 دقیقه و عرض شمالی حداکثر 35 درجه و 34 دقیقه واقع است.

آب و هوا: آب و هوای آن در قسمت‌ های شرقی، کویری و در غرب کوهستانی می‌ باشد.

مساحت: ۴۱۶۳ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۲۵۶ متر

کوهها: این شهرستان در محل تلاقی دو رشته کوه البرز و زاگرس واقع شده است و ارتفاعات معروفی بخصوص در قسمت غربی قرار گرفته اند که عبارتند از: کوه اینجه قارا (هزار چشمه) بلندترین کوه استان مرکزی، کوه قلیچ، کوه تکی داغ، کوه اردونشین (اردوشون داغی)، کوه بدر آوا یا پیر حیدر (بلوبند)، کوه خورجونلی و...

رودهای مهم: رود شور نام رودی در شمال شهرستان زرندیه است. این رود یکی از بزرگترین رودهای حوضه آبریز دریاچه نمک قم است. این رودخانه که از رشته کوه ‌های البرز در نزدیکی قزوین سرچشمه می ‌گیرد تا دریاچه نمک در کویر مرکزی ایران امتداد یافته و در نهایت به دریاچه حوض سلطان سرازیر می ‌گردد.

فرهنگ و آداب و رسوم: جشن کوسه ناقالی (ناقلدی)، مراسم بیل گردان، مراسم انگور (جشن انگور) از آداب و رسوم این شهرستان است.

جمعیت: حدود ۸۵۰۰۰ نفر

زبان محلی: مردم مرکز شهرستان (مامونیه) به زبان فارسی با گویش ‌های (مامونیه - زرند کهنه - امیرآباد) سخن می ‌گویند. زبان بسیاری از مناطق دیگر این شهرستان ترکی است. مردم برخی روستاها مانند الویر و ویدر تات هستند و به زبان تاتی سخن می ‌گویند. در روستای روستای وسمق زبان زرگری رایج است.

جاذبه های گردشگری: از نقاط دیدنی آن می‌ توان به امامزاده منصور، آبشار چناقچی، کلیسای چناقچی، یخچال مهدی‌آباد، مسجد چلسبان، تپه قلعه باش علیشار، مقبره اشموئیل نبی، کاروانسرای خشکرود، کبوتر خانه خورآباد، امامزاده سید منصور مامونیه، امام زاده عبد المطلب پرندک، امامزاده قاسم ویدر، امامزاده پنج تن زرند کهنه، امامزادگان اهلعلی و سهلعلی (سید باوقار (سدباقار طبق گویش محلی)، سر قلعه، حمام کلبعلی خان ویدر، حمام آسیابک، حمام چال مامونیه، مسجد چال مامونیه، قلعه قارقالوخ بند امیر، قلعه تپهٔ حسن ‌آباد بربر، سد بند امیر، امامزاده بند امیر، سد ورامه، سد لار و همچنین از روستاهای دیدنی این مناطق می ‌توان روستای بربر، حکیم آباد، حسین‌ آباد را نام برد.

سوغاتی و صنایع دستی: دستبافت‌ های سنتی (قالی بافی و گلیم بافی)، رودوزیهای سنتی، آثار چوبی (منبت و کنده کاری روی چوب، معرق کاری، خراطی)، سفالگری، کتابت و نگاری، آثار فلزی (قلمزنی)

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
فرمانداری زرندیه
fa.wikipedia.org