نام: سوادکوه شمالی

نام قدیمی: سوادکوه را همان ناحیه مشهور فرشوادگر دانسته‌ اند که در آثار مورخین مختلف در طی دوران تاریخی فرشوادگر، پرشخوارگر، پتشخوارگر، پرخواتروس، فرشوادجر، پذشخوارگر نیز خوانده شده‌ است. در بر خی از اسناد و کتب تاریخی اسامی دیگری مانند سواته کوه و کولاچی نیز برای این نا حیه بکار رفته ‌است.

استان: مازندران

تاریخچه: سوادکوه در دوران مختلف تاریخ، محدوده ثابتی نداشته و همواره حدود و مرز آن در اثرعوامل طبیعی، اقتصادی و سیاسی تغییر یافته‌ است. کشفیات باستان ‌شناسی بهمراه اسناد و مکتوبات تاریخی حاکی از آن است که سوادکوه از نواحی کهن طبرستان و ایران است و انسجام بافت اجتماعی و فرهنگی آن در دوران اساطیری ایران ریشه دارد. این ناحیه همواره در تعیین مسیر تاریخ طبرستان مؤثر بوده و مورد توجه حکام دولت مرکزی بوده ‌است. مورخینی مانند ابن اسفندیار تا قبل از قرن دهم هجری قمری آنرا جزئی از تپورستان در ایالت فرشوادگر ذکر کرده‌ اند که از شرق تا جرجان، از غرب تا دیار آذربایجان، از جنوب تا نواحی ری، قومس و دامغان وسعت داشت. نام قدیم سوادکوه پتشخوارگر و پتشخرگر بوده و فرمانروایان و امرای بسیاری از این منطقه برخاسته و وقایع تاریخی مهمی نظیر ورود و سکونت فریدون پادشاه پیشدادی، پیکار رستم پهلوان مشهور شاهنامه فردوسی با دیوان مازندران و عبور اسکندر مقدونی در جنگ با آخرین پادشاه هخامنشی ایران، داریوش سوم، در این منطقه روی داده‌ است. نشانه هائی نیز از آئین میترائیسم و مهرپرستی در قرون اولیه میلادی و اواسط حکومت پادشاهان ساسانی، در این ناحیه وجود داشت. در زمان یزگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی ایران، حکومت سرزمین سوادکوه به ولاش واگذار و لقب فرشواد جر شاه به او اعطا گردید. ساکنین این ناحیه به دلیل وضعیت طبیعی و کوهستانی منطقه در بدو ورود سپاه عرب به ایران، سالیان متمادی توانستند با آنها و عوامل خلفای اموی مبارزه کرده و حتی تا قرن چهارم هجری بزبان پهلوی سخن می ‌گفتند و به خط پهلوی می نوشتند. کتیبه ای نیز به خط پهلوی ساسانی در بنای باستانی برج لاجیم بر جای مانده که مربوط به قرن پنج هجری قمری است. سرانجام اهالی منطقه با اختیار و تسلط کامل دین جدید را پذیرفته و به اسلام علوی روی آوردند. در عهد خلافت مأمون خلیفه عباسی، اسپهبد مازیار به جر شاه یا پادشاه کوهستان ملقب گردید. این کوه بخشی از کوه‌ های آپارسن قدیم بود که در کتاب اوستا او پامیری یسنا خوانده می‌ شد و اکنون نیز همین نام در سوادکوه وجود دارد.

تقسیمات کشوری: سوادکوه شمالی داراي يك شهر (شيرگاه )، دو بخش (مرکزی و نارنجستان)، چهار دهستان (هتكه، چايباغ، دهستان شرق و غرب، لفور)  و چهل روستا و سه آبادي مي باشد.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان سوادکوه شمالی  در 36 درجه و 17 دقيقه عرض شمالي و 52 درجه و 54 دقيقه طول شرقي، در ناحیه مرکزی استان  مازندران قرار گرفته است و ازجنوب به شهرستان سوادکوه، از شمال به شهرستان قائم شهر، از شرق به  شهرستان ساری و از غرب به شهرستان بابل محدود میباشد.

آب و هوا: این شهرستان داراي آب و هواي معتدل و مرطوب خزري است.

مساحت: ۴/۴۸۸ كيلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۲۲۳ متر

اقتصاد: كشاورزي، باغداري، دامداري و نوغانداري شغل اصلی مردم منطقه را تشکیل میدهد. کشت و کار در نواحی جلگه‌ای و در حومه شهر شیرگاه دارای رونق بیشتری است و برنج کاری قسمت اصلی تأمین معاش و گردش امورات اقتصادی آن بشمار می ‌رود.

فرهنگ و آداب و رسوم: بافت فرهنگی، اجتماعی و تمدن غنی و باستانی این منطقه در مقایسه با دیگر مناطق کشور، در طی فراز و نشیبهای تاریخ کمتر آسیب دیده است. در حال حاضر نیز ساکنین این منطقه از ایران دارای فرهنگی اصیل، سنتی و بسیار غنی است که در رفتار اجتماعی آنان نیز مشهود است.

زبان محلی: بومیان این منطقه نیز مانند نقاط دیگر مازندران گویش و زبان طبری یا همان زبان مازندرانی را با لهجه خاصی تکلم می ‌کنند. شایان ذکر است که بیشتر واژه‌ های زبان طبری باستان به دلیل نفوذ زبانهای دیگر در استان مازندران فراموش شده ولی در این خطه از این دیار، این زبان اصالت بیشتری دارد و کمتر آسیب دیده است.

جاذبه های گردشگری: پل باستاني شاه عباس، پل شاهپور  معروف به پل دختر، بقعه حضرت سيد علي كيا سلطان، منطقه جنگلي آبشار، پارك جنگلي اندارگلي، پارك جنگلي ميان شار، پارك جنگلي افراكش زيولا، پارك جنگلي افراپي شيرگاه، پارگ جنگلي نسوم (داربدار) كليج خيل، آبشار اوبن (ابن) منطقه لفور (روستاي اسبوكلا)، غارغوزك،  آبشار گزو از جاذبه های گردشگری این منطقه بشمار میروند.

سوغاتی و صنایع دستی: در اطراف شهر شیرگاه و در دهستان شرق و غرب شیرگاه و در بخش لفور تولید نخ ابریشم بصورت سنتی و دست بافته‌ های ابریشمی متداول است.

غذای محلی: تیرنگ بشتی، ارسیولی، کماج، حلوای مخصوص اعیاد و عروسی ها و جشنهای ملی

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
فرمانداری سوادکوه شمالی
fa.wikipedia.org