نام: بابل

وجه تسمیه: بابل به معنی «جایی که آب فراوان دارد» میباشد. نام بابُل از نام رودخانهٔ باوُل یا بابُل گرفته شده است.

نام قدیمی: مه ‌میترا، مامطیر، بارفروش

استان: مازندران

تاریخچه: شهر بابل امروزی شهری بود پاک و مقدس، در نزدیکیهای دریا و برای جای داشتن (میترای بزرگ) یا (آتشکدهٔ میتر)، بومیان آنرا (مه ‌میترا) یا جایگاه میترای بزرگ می ‌نامیدند. از سال ۲۵۰ ه. ق به بعد نام مامطیر در اغلب حوادث طبرستان یاد می ‌شود و در قرن پنجم و ششم، مامطیر رو به وسعت و آبادانی می ‌رود بطوریکه در اوایل قرن هفتم به روایت یاقوت حموی از نقاط معتبر طبرستان به شمار می ‌رفته است. مردم مازندران جنگجوترین مردم ایران بشمار می ‌رفتند و تا مدتی نسبتاً مدید در برابر نیروی تیمور پایداری کردند. در زمان زندیه این منطقه مرکز قدرت سلاله قاجارها شد و هنگام نقل فعالیتهای آقا محمد حسن خان و آغامحمدخان قاجار ذکر بارفروش بسیار به میان می ‌آید. ملگونف، سیاح معروف که در سالهای ۱۸۵۸ و ۱۸۶۰ میلادی از سواحل دریای خزر دیدن کرده نوشته که بابل پیش از انقلاب 1917  روسیه، یکی از مراکز بازرگانی مهم شمال کشور و محل واردات امتعهٔ خارجی و همچنین مرکز خرید محصولات طبیعی و مصنوعی قرای و قصبه ‌های عمدهٔ مازندران محسوب می ‌گردید و به همین لحاظ بارفروش نامیده شده بود. در سال ۱۳۱۰ه. ش که نقشه‌ کشی از شهر بابل آغاز شد، به دستور پهلوی اول (رضاشاه پهلوی) نام این شهر از بارفروش به بابُـل تغییر داده شد و به این ترتیب بابل در ۱۳۱۰/۹/۱ ه. ش به این نام تغییر یافت. البته در روزگارانی که نام این شهر بارفروش بود، رودخانه‌ ها و نهرهایی با نام‌ های باوُل و بابل در میان مردم شهرت داشته است. وجود روستاهای تاریخی با نام‌ های بابلکان، بابلکنار و اله رودبار و... نیز گویای این ادعاست.

تقسیمات کشوری: شهرستان بابل متشکل از هفت بخش به نامهای: بخش امیرکلا، بخش بابل ‌کنار، بخش بندپی شرقی، بخش بندپی غربی، بخش گتاب، بخش لاله ‌آباد و بخش مرکزی شهرستان بابل است. همچنین این شهرستان دارای یازده شهر به نامهای: احمدشهر، امیرشهر، آهنگرکلا، بابل، خوشرود، زرگرشهر، شهیدآباد، گتاب، گلوگاه، گنج‌افروز و مرزی‌ کلا می ‌باشد.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان از شمال به شهرستان ‌های ساحلیِ بابلسر و فریدونکنار، از شمال شرقی به شهرستان سیمرغ، از شرق به شهرستانهای قائمشهر و سوادکوه شمالی، از جنوب شرقی به شهرستان سوادکوه، از غرب به شهرستان آمل و از جنوب به رشته کوه البرز و شهرستان فیروزکوه که در استان تهران است، محدود میشود. بابل در طول جغرافیایی ۵۲ درجه و ۴۰ دقیقه و ۲۰ ثانیه و عرض ۳۶ درجه و ۳۳ دقیقه و ۱۰ ثانیه عرض شمالی واقع شده است.

آب و هوا: از خصوصیات جالب شهرستان بابل این است که به دلیل دارا بودن مناطق جلگه‌ای، کوهپایه‌ای و کوهستانی دارای دو نوع آب و هوای متفاوت است. بخش ‌های لاله آباد، مرکزی و امیر کلاً به دلیل هموار و پست بودن سطح زمین از آب و هوای معتدل خزری بهره مند هستند و بخشهای گتاب، بابلکنار، بندپی شرقی و بندپی غربی به واسطه داشتن نا همواری در ارتفاعات خود از آب و هوای ملایم کوهستانی بهره می ‌برند.
 
مساحت: حدود ۱۵۷۸٫۱ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۲- متر

رودها: بابلرود، سجادرود (سَجِرو)، کلاً رود، آقارود

محصولات: انواع برنج (طارم و...)، مرکبات، انار جنگلی، ازگیل، صیفی جات، سبزیجات، کاهو

رویدادها و جشنواره ها: هر ساله جشنواره‌های متعددی در بابل برگزار می ‌شود که از مهم ‌ترین آ‌نها می ‌توان به موارد زیر اشاره کرد: جشنواره فیلم کوتاه وارِش، جشنواره ملی بهار نارنج (این آیین در شورای عالی ثبت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، با عنوان «جشنواره ملی بهار نارنج مازندران»، به ثبت ملی رسیده است و در اردیبهشت ماه هر سال، با شکوه خاصی، در بوستان نوشیروانی بابل، برگزار می ‌شود.)

جمعیت: ۴۹۵٬۴۷۲ نفر (۱۳۹۰)

زبان محلی: تا دوره صفویان، زبان عمده مردم تبرستان و بابل، فقط زبان تبری (طبری یا مازندرانی) بود که بازمانده زبان پهلویِ اشکانی است. با از بین رفتن سلسله باوندیان که حامی زبان تبری بودند این زبان از رسمیت افتاد. امروزه مردم این شهر و شهرستان از زبان تبری و فارسی استفاده می ‌کنند. زبان تبری در روستاهای این منطقه بیشتر رواج دارد.

جاذبه های گردشگری: جنگل و دریاچه سد شیاده، دریاچه کامی کلا، دریاچه آب بندان رمنت، جنگل نارنجلو، جنگل بزچفت، جنگل ویوج، آبشار حاجی شیخ موسی، آبشار تیرکن، هفت آبشار، آبشار کیمون، آبشار گزو، چشمه آب گرم اَزرو، کاروانسراها و...

سوغاتی و صنایع دستی: عرق و مربای بهار نارنج، مرکبات، برنج، مربا، ترشیجات، صنایع دستی، ماهی، جارو، نمد، حصیربافی، گلیم، جاجیم، سبد، جوراب پشمی، پارچه (چوغا، باشلق، وازشمد) و..

غذای محلی: شامی بابلی، آغوز نون، پشتِ زیک، پیسن گُندلهِ، رشته به رشته، شکر قرمز، کلوچه‌ها، گز و مربای بهار نارنج، شربت، عرق و چای بهار نارنج، عرق شلتوک، ترشی نازخاتون، بادمجان ترشی، سیر ترشی، هَفتِ بیجار، ترشی یارسی و...

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
fa.wikipedia.org