نام: شهرستان الیگودرز

نام قدیمی: آلیورز یا گندم سرخ یا به نقلی آل گودرز پهلوان نامی شاهنامه.

استان: لرستان

تاریخچه: نشانه‌های تاریخی نیز نشان می‌دهد که در محدوده شهر الیگودرز در حدود هفده قرن پیش از میلاد، تمدن‌هایی وجود داشته ‌است. البته در تپه‌های شمال غربی آثاری کشف شده ‌است که به دوران پیش از اشکانیان و هخامنشیان تعلق دارد. شهری که دارای هفتصد سال قدمت تاریخی و به روایتی شهر گیو گودرز و قلعه های باستانی است.

وجه تسمیه: ریشه نامگذاری آن را برخی از ریشه آل گودرز و برخی نیز آن را از واژه آلیورز(گندم سرخ) دانسته‌اند. در وجه تسمیه الیگودرز روایت‌های گوناگونی وجود دارد. واژه الیگودرز، ترکیبی از واژه(آل) به معنی خاندان و گودرز است. بر این اساس مردم الیگودرز خود را به گودرز پهلوان یکی از شخصیت‌های معروف شاهنامه نسبت می‌دهند که با گذشت زمان، ترکیب آل گودرز کم کم به الیگودرز تبدیل شد. وجود طایفه گودرزی در این شهر، این باور را تشدید کرده ‌است. بهترین وجه تسمیه ای که با توجه به آواشناسی و تاریخ و همچنین مستندات کشف شده از مکان هایی مانند روستای گورچین بر نام این شهر مرتب میباشد، واژۀ(ایل گودرز) میباشد، یعنی مکانی که ایل و عشیرۀ گودرز که احتمالاً منظور همان گودرز کشواد است، در این مکان ساکن بوده‌اند.

تقسیمات کشوری: اليگودرز يكى‌ از شهرستانهاي‌ استان‌ لرستان‌ كه‌ از ۵ بخش‌(مركزي‌ و زز و ماهرو و بشارت و بربرود غربي و بروجرد شرقي ) و ۱۱ دهستان‌ و يك‌ شهر(اليگودرز) تشكيل‌ شده‌ و ۳۶۱ آبادي‌ داراي‌ سكنه‌ را در خود جاي‌ داده‌ است‌.

موقعیت جغرافیایی: در طول وعرض جغرافیایی ۴۹ درجه و ۴۲ دقیقه طول، ۳۳ درجه و۲۳ دقیقه عرض جغرافیایی واقع است.

آب و هوا: از آب وهوای بسیار سرد کوهپایه‌ای برخوردار است. آب‌ و هواي‌ اين‌ ناحيه‌ بيشتر سرد و معتدل‌ است‌. قسمتهاي‌ مركزي‌ و شمالى ‌معتدل‌، و قسمت ‌كوهستانى ‌جنوب ‌و جنوب‌ غربى‌، سرد مي باشد.

مساحت: ۵۸۷۰ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ارتفاع از سطح دریا ۱۹۹۸ متر.

جمعیت: ۱۴۰،۲۷۵نفر

اقتصاد: شهرستان الیگودرز دارای بیشترین تراکم سنگ‌های تزئینی در استان لرستان است. سنگ‌های تزئینی در اطراف روستاهای دوزان، عسگران الیگودرز، باد باد، قلعه عبدالرضا شهرک برناباد و شهر الیگودرز بیشترین تراکم را دارد همین معادن سنگ باعث به وجود آمدن کارخانه‌های فراوری سنگ زیادی در این شهرستان شده است. در گذشته اقتصاد مردم الیگودرز بر پایه کشاورزی بود ولی امروزه صنعت، تجارت و مشاغل اداری و دولتی از پایه‌های اصلی اقتصاد مردم الیگودرز است. اگر چه هنوز عده‌ای از شهرنشینان در مزارع اطراف شهر به کشاورزی مشغول هستند.

زبان محلی: ساکنین آن به لری بختیاری صحبت می‌کنند. زبان‌ ساكنان‌ اين‌ شهرستان‌ با گويش‌ لري‌ و در اصل‌ تلفيقى‌ از لري‌ بختياري‌ و لري‌ خرم‌ آبادي‌ است‌.

جاذبه های گردشگری: الیگودرز دارای مکان‌های تفریحی بسیاری از جمله، هفت چشمه روستای گشان، چشمه عسلی، مزراع بید، دشت لاله های واژگون زرد گشان، شکارگاه دره جری، دریاچه شط تمی، دریاچه سد خان آباد، چشمه آسار و سراب شاهمکان در منطقه شول‌آباد، رود حوضیان، رودخانه ماهیچال، طبیعت قالی کوه، رودخانه مور زرین در بخش زلقی، غار تمندر، جنگلهای بلوط و گردو و سرچشمه دورک، گایکان، دره دورک، دشت لاله‌های واژگون در روستای دالانی، دره دایی، دره حیدر، کیگوران می‌باشد. و همچنین روستای چقاگرگ که از قدیمی‌ترین روستاهای بروجرد است و تپه خلیل خان آسترکی در آن قرار دارد. در شمال این شهر بقایای قلعه مندیش و درجنوب غربی و شرقی این شهر تپه‌ها تاریخی وجود دارد، همچنین در ضلع جنوبی شهر پارک جنگلی بنفشه روی تپه یال احداث شده است. شهرستان الیگودرز معروف است به شهر آبشار ها و لاله های واژگون که یکی از بهترین شهرهای ایران ازلحاظ گردشگری و توریسم می باشد. بزرگترین دشت لاله های واژگون جهان در شهرستان الیگودرز قرار دارد.

پوشش گياهي و طبيعي منطقه: پوشش‌ گياهى‌ شهرستان‌ اليگودرز شامل‌ درختان‌ بلوط، بادام‌ كوهى‌، زرشك‌، گردو، انجير در قسمتهاي‌ مرتفع‌، به‌ خصوص‌ كوههاي‌ جنوب‌ و جنوب‌ غربى‌ است درختان‌ كهن‌ سال‌ بلوط و چنار در دامنه شرقى‌ قالى‌ كوه‌، و همچنين‌ پوشش‌ بوته‌اي‌ همچون‌ گل‌ گاوزبان‌، خاكشير، آويشن‌، بارهنگ‌، شيرين‌ بيان‌ و بومادران‌ است‌ كه‌ مصرف‌ دارويى‌ دارند. پوشش‌ مرتعى‌ قابل‌ توجهى‌ در اين منطقه در دامنه‌هاي‌ اشترانكوه‌ وجود دارد. همچنین جانوران‌ و پرندگان‌ مختلفى‌ از جمله‌ خرس‌، پلنگ‌، گراز، يوزپلنگ‌، گرگ‌، كبك‌، قرقاول‌ و تيهو در اين‌ ناحيه‌ يافت‌ مى‌شوند.

سوغاتی و محصولات: بخشی از تولیدات شهرستان عبارتند از غلات، حبوبات، برنج لبنیات دامی، عسل، ماهی قزل‌آلا، سیب زمینی، آرد، ماکارونی، ویفر و بیسکویت است. عسل الیگودرز از بهترین و طبیعی‌ترین عسلهای ایران به شمار می‌رود، چنانکه سوغات ناب این شهر محسوب می‌شود.

صنایع دستی: صنایع دستی آن شامل هنرهای سرامیکی، قالیبافی، منبت کاری، سیم بافی، معرق‌کاری، گلیم بافی و جاجیم بافی می‌شود.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
fa.wikipedia.org
aligoodarz-gov.ir
bakhtiyarianzan.mihanblog.com