نام: شهرستان ازنا

نام قدیمی: در برخي از كتب تاريخي زمان صفويه از كلمه ي ازناور براي ناميدن بزرگان گرجستاني استفاده شده است.

استان: لرستان

تاریخچه: شهرستان ازنا دارای ۱۰۶ تپه باستانی است که دارای شماره ثبت آثار ملی ایران هستند. این تپه‌ها بیشتر مربوط به عصر مفرغ و آهن می‌باشند و از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۶ به ثبت رسیده‌اند. وجود تعداد زیاد تپه‌های باستانی در این شهرستان گواه اینست که این منطقه جغرافیایی از دیرباز تا به امروز سکونتگاه انسانها در دوره‌های مختلف بوده است. پاره اي از مردم اين منطقه را در گذشته ارامنه و ازنا را كلمه اي ارمني ميدانند. گرجي هاي ازنا مهاجرين گرجستاني و احتمالا قومي يا بخشي بوده اند كه توسط شاه اسماعيل و به ميل خود به ايران كوچ كرده اند. اكنون و در اثر گذشت زمان نژاد گرجي هاي ازنا با ساير اقوام اين منطقه آميخته شده است و ديگر به زبان گرجي صحبت نميكنند. احداث شهر ازنا كه حدود ۷۰۰ سال قدمت دارد را ميتوان به ارامنه كه ساكنين اوليه ازنا بوده اند نسبت داد.

وجه تسمیه: ازنا از دو کلمه از و نا تشکیل شده که از در زبان پارسی به معنی آتش و نا پسوند مکان(مانند اسپادانا) است و به معنی محل آتش یا آتشکده است. در زمان حکومت مادها که راه ارتباطی سریعی نبوده از راه خبر دادن با آتش و دود بر روی بلندترین قله‌های نقاط شهرها به یکدیگر خبر میدادند.  از آنجا كه در دوره صفويه گروهي از اهالي گرجستان به اين منطقه كوچانده شده اند محتمل است كه كلمه ي ازنا از كلمه ي ازناور مشتق شده باشد.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان ازنا از جنوب به اشترانکوه و سفیدکوه از غرب به دربند و چشمه قل قل و تیان و شهرستان دورود، از شرق و شمال به امامزاده قاسم و مؤمن آباد در دشت فرزیان و شهرستان شازند و شهرستان خمین و از شرق به شهرستان الیگودرز محدود است.

تقسیمات کشوری: ازنا در گذشته بخشي از استان مركزي بوده و در دومين تقسيمات كشوري در ۱۶ آبان ماه سال ۱۳۱۶ در حوزه لرستان قرار گرفت.

آب و هوا: اقلیم این استان در اغلب نقاط کوهستانی می باشد.

مساحت: ۱۲۱۲ کیلومتر مربع

جمعیت: ۷۱٬۵۸۶ نفر

اقتصاد: شهرستان ازنا حدود ۱۰ درصد لوبیای کشور را تولید می‌کند. طبق آمار سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، شهرستان ازنا مقام اول را در تولید گندم استان را دارا می‌باشد. وجود دو سیلوی بزرگ در شهر ازنا و در کنار ایستگاه راه آهن این شهر را به محل تجمع و انتقال گندم منطقه تبدیل کرده است.

زبان محلی: زبان مردم شهرستان ازنا فارسی و لهجه مردم آن فارسی و بختیاری است و اکثر آنها به زبان فارسی اراکی صحبت می‌کنند.

جاذبه های گردشگری: اُشْتُرانْکوه، به معنی کوه آب در پارسی باستان(از زبانهای بکار برده شده در جنوب غربی ایران و زبان رسمی دربار هخامنشیان) رشته‌کوهی در شرق استان لرستان و یکی از بلندترین رشته‌کوه‌های زاگرس است. چشمه یا چاه طیان یا تیان نام چشمه‌ای است، که در کوهپایه رشته کوه اشترانکوه میان روستاهای بیدستانه و تیان شهرستان ازنا قرار گرفته ‌است. دره‌تخت یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان ازنا واقع در سیزده کیلومتری جنوب این شهرستان در کوهپایه‌های اشترانکوه است. تونل برفی یکی از آثار طبیعی شهرستان ازنا در استان لرستان است. دربند دهستانی بزرگ وسرسبز و بسیار زیبا در جلگه شمالی اشتران‌کوه در نزدیکی شهرستان ازنا در استان لرستان است. آبشار عروس آبشاری بکر و دست نخورده در دامنه‌های اشترانکوه ازنا واقع است.  آبشار ازنادر در مسیر آبشار عروس به طرف تنگه ازنادر قرار دارد. مقبره تاریخی امام زاده قاسم که قدمت آن به دوران سلجوقیان می‌رسد و در آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده است.

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
fa.wikipedia.org
فرمانداری شهرستان ازنا
استانداری لرستان