نام: شهرستان بویین زهرا

استان: قزوین

وجه تسميه و پيشينه تاريخي: برخی كلمه زهرا را تبديل شده واژه «زرا» از «زر» به معنی مقدس دانسته و بويين را تركيبی از «بو» و «يين» به معنی «چشمه» و «خدا» می دانند كه روی هم «چشمه خدای مقدس» می شود که آن را متعلق به الهه آناهيتا فرشته پاكی و آب های روان  می دانستند. در اين منطقه معبدی به نام ناهيد بوده که بعدها به «خاتون»، «بی بی»، «دختر» و …تغيير نام داده است. در کتاب «التدوين» آمده كه منظور از «زهرا» دختر «روی» صاحب ری است که بقعه اي را به دخترش بخشيد و او هم در آن جا بنايی كرد. «خرابه قلا» يا «قلعه خرابه» و تپه عظيم «برموده» در شمال ابراهيم آباد، حاکی از تمدنی كهن در اين منطقه است. دشت قزوين، «دشتابی»، «رامند» و بويين زهرا که درجنوب استان قزوين واقع شده است تمدنی بسيار كهن دارند. درلا به لای صدها تپه باستانی اين منطقه، می توان تمدن بزرگ و ديرينه ای به طول بيش از 9000 سال را مشاهده کرد. آثار کشف شده از جنس طلا، برنز و سفال، با نقوش شطرنجی و نقاشی حيوانات با رنگ های قهوه ای تيره، اخرايی و مايل به سبز از حيث تنوع و تناسب در شكل و رنگ آميزی جزو نمونه های ارزنده سفال پيش ازتاريخ اين ناحيه است.

تقسیمات کشوری: بویین زهرا در سال‌های گذشته بخشی از استان زنجان محسوب می‌شد، اما هم زمان با استان شدن قزوین، یکی از شهرهای این استان به شمار آمد.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان بوئين زهرا در شمال غربي فلات ايران بين 35 درجه و 25 دقيقه تا 36 درجه و 15 دقيقه عرض شمالي و 48 درجه و 45 دقيقه تا 50 درجه و 15 دقيقه طول شرقي گسترده شده است. شهر بوئين زهرا مركز شهرستان بوئين زهرا در 55 كيلومتري جنوب شهر قزوين و در محل انشعاب راههاي ترانزيتي بوئين زهرا-قزوين، بوئين زهرا-ساوه، بوئين زهرا-تهران و بوئين زهرا-همدان واقع شده است.

صنعت حمل و نقل: جاده آسفالته بوئین زهرا کرج، جاده آسفالته بوئین زهرا-ساوه، جاده آسفالته بوئین زهرا-قزوین، جاده آسفالته ای که به رزن وتاکستان وابهر می‌رود. راههاي اتصالاتي بوئين زهرا –قزوين و بوئين زهرا–همدان دو بانده مي باشد و محور بوئين زهرا-ساوه  نيز در مرحله احداث  مي باشد.

آب و هوا: آب و هوای این منطقه؛ معتدل مایل به گرم وخشک است. و به طور کلی آب و هوای آن معتدل خشک است. هوای مرکز شهرستان، تابستان‌ها گرم و خشک و زمستان‌ها سرد است.

مساحت: حدوداً 300/1 مساحت كل كشور را در بر مي گيرد.

ارتفاع از سطح دریا: ۱۲۱۰ متر

جمعیت: 18.000 121176     شهری :  53314      روستائی : 67862

زبان محلی: مردم بوئین زهرا به زبانهای تاتی و ترکی سخن میگویند.

اقتصاد: دامپروري و پرورش طيور و ماهي که بيش از 50 درصد توليدات دامي استان در اين شهرستان توليد مي گردد. كشاورزي و باغداري که با توجه به موقعيت جغرافيايي ويژه دشت قزوين و وجود زمينهاي مسطح و مرغوب، دشت هاي اين شهر يكي از حاصلخيزترين دشتهاي كشور محسوب مي گردد. وجود مجتمع هاي صنعتي ليا، آراسنج ، دانسفهان و چندين كارخانجات بزرگ مختلف ديگر در سطح شهرستان و نيز همجواري شهرك صنعتي بزرگ اشتهارد با شهر بوئين زهرا رونق خاصي به صنعت و اشتغال زايي منطقه بخشيده است. صنايع دستي و كوره هاي آجرپزي و معادن موجود در سطح شهرستان كه هم اكنون فعال مي باشند تاثير فراواني در حوزه اقتصادي مردم شهرستان داشته است.

جاذبه های گردشگری: بسياري از آثار و مكان هاي قديمي و تاريخي شهرستان بويين زهرا در زلزله دهه چهل تخريب شد ولي مهم ترين آن ها را كاروان سراها‏، تپه هاي تاريخي تشكيل مي دهد.کاروانسراي شاه عباسي محمدآباد، پل شاه عباسي، کاروانسراي شاه عباسي هجيب، تپه زاغه، قره تپه (سگزآباد)، مشکين تپه، تپه دولت آباد، رمباد تپه، تپه ليا، تپه زليخا، تپه آقابابا و منطقه گردشگری امام علی (ع) از مناطق گردشگری  بوئین زهرا می باشند.

گونه های جانوری: پرندگان بومی مثل باقرقره، کبک، کبک چیل، تیهو، فاخته، قمری، سحره گنجشک، کلاغ، زاغ، سار، یاکریم، کبوتر، بلدرچین، عقاب، ساری کپه، لیل، قرقی، شاهین، ترلان، مینا. و پرندگان مهاجر شمال همچون انواع مرغابی ها، درنا، فلامینگو، هوبره و بحری. و  پستاندارانی چون گرگ، روباه، شغال، خرگوش، تشی، گراز، جوجه تیغی و آهو و انواع مارهای سمی و غیر سمی و لاک پشت.

سوغاتی و محصولات: محصولات كشاورزي متنوعي مانند يونجه، پنبه، سيب زميني، هندوانه، خربزه، پسته، گندم،  جو و انواع ميوه  و همچنین  شهر بوئين زهرا يكي از بزرگترين مراكز توليد پسته مرغوب كشور بوده و قطب توليد نهال كشور در روستاي اميرآباد شهربوئين زهرا واقع مي باشد.

صنایع دستی: از صنايع دستي موجود در شهرستان مي توان به قاليبافي، گليم بافي، جوراب بافي و كارگاههاي كفش دوزي اشاره نمود كه هر ساله توليدات خود را  به ساير شهرهاي استان و شهرهاي همجوار خصوصاً تهران ارسال مي نمايند.

مسیر دسترسی: مسيرهاي دسترسي به شهربويين زهرا مناسب هستند و راه اصلی زنجان- قزوين از 8 کيلومتری اين شهر عبور می کند كه از مهم ترين راه هاي آن ها است. راه های ارتباطی بويين زهرا به شهرستان های اطراف از نوع جاده های اصلی و آسفالته است به اين ترتيب دسترسی اين شهر به تهران، ساوه،‌ قزوين و تاكستان به سهولت مقدور و ميسر است.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
fa.wikipedia.org
bzshahrdari.ir
bouinmiras.blogfa.com
buinzahra.ostan-qz.ir