نام: کازرون

نام قدیمی: گازرا

استان: فارس

تاریخچه: اين منطقه از دوره‌ عيلام و هخامنشي در مسير جاده‌ شاهي كه راه اصلي تجارت بود، قرار داشت. شهر كازرون نیز در سده‌ هاي اوليه‌ دوره‌ اسلامي شهري بزرگ و آباد بود. کازرون در زمان ساسانیان در برگیرنده سه ده نورد، دریس و راهبان بود که روی هم رفته به آنها شهر بلدالعتیق (شهر کهنه) گفته می ‌شد. در زمان شیخ ابواسحاق کازرونی از عرفای بزرگ سده چهارم و پنجم با ساخت مسجد جامع مرشدی و توسعه این سه ده شهر کازرون به وجود آمد. پس از تازش اعراب، بیشاپوری ‌ها به منطقه ‌ای به نام جدس که یکی از روستاهای قسمت اَپاختر کازرون امروزی است، کوچیدند. پس از آن به گازرگاه و سپس به کازرون مهاجرت کردند. کازرون در دوره هخامنشیان به گازرا نامور بوده‌ است. این شهر در زمان ساسانیان بدست شاپور یکم از نو ساخته شد. در طول تاریخ، کازرون چندین بار با خاک یکسان شده ‌است. کازرون روزگاری یکی از مراکز معروف پارچه بافی بوده و پارچه‌ های خود را که «توزی» نام داشته، به بیشتر کشورهای دنیا صادر می ‌کرد. یکی از علل معروف شدن این کالا نزدیکی با بندر بوشهر بوده است، چون تاجران و قافله ‌های زیادی در رفت‌ و آمد بوده‌ اند که این کالا را به خارج از کشور و سایر نقاط ایران بفرستند. در جنگ انگلیسی‌ ها با مردم نیمروز و فارس نیز، ناصر دیوان کازرونی رهبر قیام مردم کازرون و فارس علیه استعمارگران انگلیسی بود. وی نقش مهمی در پیروزی پارسی‌ ها و نیمروزها در جنگ داشت.

تقسیمات کشوری: این شهرستان از پنج بخش مرکزی، چنار شاهیجان، خشت، کنارتخته و کمارج، کوهمره، جره و بالاده و شهرهای کازرون، خشت، قائمیه، کنارتخته، نودان، بالاده و چهارده دهستان تشکیل شده است.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان کازرون از خاور به شهرستان شیراز، از شمال به شهرستان ممسنی، از باختر و جنوب به استان بوشهر و از جنوب خاوری به شهرستان فراشبند محدود می ‌شود.

آب و هوا: آب هوای این منطقه در فصل تابستان گرم و خشک و در زمستان خنک و معتدل است. شهر سبز نامی است که به کازرون لقب داده‌اند. حوالی نوروز کازرون سرسبزی فراوانی دارد و پس از شیراز بیشترین حجم مسافران نوروزی را در استان به خود اختصاص داده است. زمستان معتدل و بسیار خوش آب وهوا و تابستان‌ های بسیار گرم و خشک و طاقت فرسا مانع از ییلاق بودن این منطقه برای بوشهری ‌ها وبرازجانی ‌ها نیست.

مساحت: حدود ۴۱۱۹ كيلو متر مربع

ارتفاع از سطح دریا: حدود ۹۵۰ متر

ارتفاعات: شهرستان كازرون يك منطقه كوهستاني است و امتداد ارتفاعات اين شهرستان همانند ساير نقاط ديگر استان، شمال غربي-جنوب شرقي است. ارتفاعات قسمت شرق و جنوب شرقي اين شهرستان كه شامل ارتفاعات كوهمره سرخي و دشت ارژن است داراي پوشش گياهي مناسب بوده و محل عبور ايلات و طوايف مختلف عشاير استان است. مابين مناطق كوهستاني اين شهرستان دشت ‌هاي وسيعي قرار دارد كه معروفترين آنها دشت كازرون، دشت جره و دشت كمارج  مي ‌باشد. اين دشت‌ ها از نظر كشاورزي و دامداري از اهميت ويژه‌ اي برخوردار هستند. بلندترين كوه اين شهرستان كوه «انار» است كه داراي ارتفاعي حدود ۲۹۴۱ متر از سطح دريا است.

رودها: رودخانه‌ هایی که از کازرون عبور می ‌کنند، رودهای شاپور و جره میباشند که جزو حوزه آبریز خلیج فارس و دریای عمان هستند.

محصولات: غلات، تنباکو، خرما، برنج، حبوبات، پنبه، مرکبات، صیفی جات (برخی از این محصولات جزو صادرات شهرستان نیز می‌ باشند.) گوجه، زیتون، پرتقال و مرکبات و سبزی و ....

فرهنگ و آداب و رسوم: نژاد مردم شهرستان کازرون، همانند مردم جنوب ایران، از نژاد پارسه یا (پاراسواژ) شاخه ‌ای از نژاد آریاست. آداب، رسوم، سنت ‌ها و مثل‌ های موجود در این منطقه به خاطر دربرداشتن ویژگی ‌های زبان و فرهنگ کهن این دیار، از دیر باز توجه زبان‌ شناسان را به خود جلب کرده ‌است. علامه دهخدا در لغت نامه اش، مردم کازرون را از با فرهنگترین مردمان ایران معرفی می ‌کند. مردم کازرون تا اندازهٔ زیادی اصالت نژاد خود را حفظ کرده ‌اند، زیرا وقتی در میان مردم کازرون گردش کنید و صفات و عادات آنان را مورد دقت قرار دهید، نزدیکی زیادی با نژاد آریایی قدیم در آنان می بینید. واژه‌ های محلی و آداب و رسومی که نسل به نسل حفظ کرده‌ اند، نشانگر این واقعیت است.

جمعیت: ۳۳۰٬۰۰۰ نفر (۱۳۹۰)

زبان محلی: زبان مردم این شهرستان، زبان پارسی است و شماری از واژه‌ هایی که در کازرون به کار می ‌گیرند نزدیکی با زبان پارسی میانه دارد. گویش ‌ها شامل کازرونی، دوانی، دوسیرانی، عبدویی میباشد.

جاذبه های گردشگری: از جاذبه‌ های شهرستان کازرون می ‌توان به شهر تاریخی بیشاپور، امامزاده سید حسین، تنگ تیکاب، باغ نظر، مجسمه شاپور اول در غار شاپور و دشت‌ های جنوب شهر کازرون در بخش مرکزی، دشت برم در بخش کوهمره نودان، سرمشهد و دریاچه پریشان در بخش جره و بالاده اشاره کرد. نقش شاپورکه از بقایای شهری آباد بر جای مانده، چشمه ساسان که مناظر طبیعی ارزشمندی در پیرامون آن وجود دارد و غارهای تاریخی منطقه از جاذبه ‌های شهرستان کازرون به شمار می ‌آیند. روستای مشتان نیز دارای جاذبه‌ های پنهانی است که در فصل زمستان و بهار خیره کننده ‌است. موزه های مردم شناسی کازرون و دوان، موزه بیشاپور نیز از دیگر جاذبه های این شهرستان میباشند.

محله های قدیمی شهر کازرون: شهر کازرون از چند محله قدیمی تشکیل شده: محله آهنگران، محله پایین (مصلی)، محله بالا (علیا)، محله گنبد (گنبز)، محله کوزه ‌گران، محله بازار، محله امامزاده و...

سوغاتی و صنایع دستی: قالی بافی، نمد مالی، گیوه دوزی، دولچه دوزی (از صنایع دستی خاص و از ابتکارات مردم کازرون)، اشیا فلزی، زینت آلات، وسایل چوبی، زنبیل و حصیر، وسائل گلی، وسایل سنگی از صنایع دستی کازرون هستند. از ره آورد های کازرون می‌ توان به ترشی گلک و موسیر و ترشی کِوِرَک، مسقطی کازرون، رب انار، ارده (روغن کنجد)، گل نرگس، خرما، رطب، خارک، نارنج، بلوط، بنه، گوجه، زیتون، عرقیات و بسیاری دیگر اشاره نمود.

غذای محلی: از خوراکی‌ های سنتی کازرون می‌ توان به کباب، دمپخت کازرون، آش سنتی کازرون (آش بازار)، آش کارده، آش ناربادمجان، آش شله قلم کار، پلو بابونه، چنگال، خورشت قورمه کلم بادنجان، لَلَک، آش آخورک (بادام کوهی) و چند خوراک دیگر اشاره کرد.

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
fa.wikipedia.org
kazeroonnema.ir