نام: رستم

نام قدیم: شولستان

استان: فارس

تاریخچه: رستم جزء اصلی انشان یا انزان باستان بوده ‌است. انشان سرزمین کوهستانی تمدن ایلام بوده‌ که قبل از مهاجرت آریاییها به ایران و سکونت آنها در فلات ایران، رونق داشته است. اهمیت رستم در این زمان همین بس که تا همین اواخر مورخان تل اسپید را پایتخت انشان می ‌نامیدند و در قدمت این شهرستان نیز باید گفت که در برگیرندهٔ غار بوف یکی از کهن‌ ترین زیستگاه‌ های انسان نخستین است. این غار که در تنگه یقه سنگر (که پیوند دهندهٔ دو دشت رستم یک و دو است) واقع شده دارای قدمتی بیش از چهل و یک هزار سال است. بقایای اجساد و آثار کشف شده در تپه تل بندو و طبق کاوشهای صورت گرفته توسط باستان شناسان، آثار زندگی در این شهرستان به ۷۵۰۰ سال پیش برمی‌ گردد. تمدنهای پیش از تاریخ این شهرستان مربوط به هزاره پنجم تا هشتم پیش از میلاد و عصر نو سنگی و همچنین تمدنهای دوران تاریخ آن به هزاره سوم پیش از میلاد و تمدنهای اسلامی آن مربوط به قرون آغازین اسلامی میباشد. یک هزاره پیش از ورود آریائیها به فلات ایران تمدنهای نیکویی در اقصی نقاط شهرستان رستم پابرجا بودند که می ‌توان به نقش برجسته کورنگون، سه تلان ایلامی در ۴۴۰۰ سال پیش اشاره کرد. در نوشتار لوحه ‌های گلی خزانه تخت جمشید، چندین شهر باستانی در منطقه رستم یاد شده که دو تای آن به نامهای هوهنوری و یونانی در این لوحه‌ های خطوط ایلامی ذکر گردیده ‌است که محل فعلی آنان در چهار بازار تل اسپید، دهنو و منصورآباد تعیین شده‌ است. بیش از ۵۰ کیلومتر جاده سنگ‌ فرش روزگار هخامنشی، اشکانی و ساسانی از قلب این شهرستان می‌ گذشته و یکی از دربندهای مهم پارس محسوب می ‌گردید. شهرستان رستم در ازمنه قدیم یکی از مناطق سوق الجیشی و استراتژیکی فارس به شمار می ‌رفته که می ‌توان لشکرکشی اسکندر مقدونی، کراسوس سردار رومی، والرین امپراتور روم را در آن نام برد. هنگامی که داریوش سوم هخامنشی از اسکندر مقدونی شکست خورد مردم شهرستان رستم و ممسنی به رهبری سردار ایرانی، آریوبرزن در، دربند پارس «پشتکوه رستم» به مقاومت دست زده و تا همگی کشته نشدند لشکر اسکندر نتوانست به درون پارس وارد شود. در دوره ساسانیان رستم و ممسنی بازار مهم مناطق دیگر بوده ‌است. در زمانی که سپاهیان عرب به ایران حمله کردند به جرأت می‌ توان گفت که خونین ‌ترین مقاومتها و نبرد اعراب مسلمان با ایرانیان در زمان حسن قاضی ممسنی «توز» به وقوع پیوست. مورخان نوشته‌ اند که دفاع از ایران در توز به وسیله کرت‌ ها (عشایر) صورت می ‌گرفت که گروه، گروه از کوه‌ ها برای دفاع سرازیر شده و به دفاع می ‌پرداختند. سالها پس از اسلام به دلیل سکونت قومی به نام شولها در رستم و تمام ممسنی این منطقه شولستان نام گرفت. در دوره اتابکان، شولستان مورد حمایت اتابکان فارس بوده و از آن به بعد ممسنی و از جمله رستم تابع فارس شده و با دیگر مناطق لر نشین پیوندی نداشته‌است. در اواخر دوره صفویه و اوایل دوره افشار نام شولستان منسوخ بوده و ممسنی جای شولستان را گرفته‌ است. نام رستم به مدت ۸۰۰ سال در تاریخ بدین نام شناخته شده‌ است. رستم یادآور پهلوانان ایران زمین و سمبل ملی و جوانمردی منطقه است.

تقسیمات کشوری: رستم دارای دو بخش مرکزی و سورنا می‌ باشد.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان از شمال به استان کهگیلویه و بویراحمد، از جنوب به بوشهر، از شرق به شهرستان شیراز و از غرب نیز به استان کهگیلویه و بویراحمد منتهی می ‌گردد.

آب و هوا: این منطقه از نظر آب و هوایی دارای دو نوع آب و هوای سرد و معتدل است.

مساحت: حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۹۲۰ متر

رودها: وجود رودخانه معروف فهلیان، رودخانه تنگ شیو (نوگک)، رودخانه سراب سیاه (این رودخانه دائمی و چهار فصل بوده و پرآب ‌ترین رود شهرستان است.)

فرهنگ و آداب و رسوم: مردم شهرستان رستم از نظر قومیت لر هستند. این شهرستان قلمرو طایفه بزرگ رستم از ایل ممسنی است. در قلمرو جغرافیایی رستم تیره‌ های بهمیاری (بهمنیاری-بابامیدان)، منگزوری (منگودرزی)، شوسینی (شاه حسینی)، ضامنی، دشتی، غلویی، عوداللهی (عبداللهی)، مصیری، بختیاری، چوگی، ده تینی، ارجی، نظری، پرینی، مراسخونی، نوگکی، مرزونی، گیوه کش، روسی، پهناکله‌ای، شاه بهرامی، تیرتاجی، سادات عنا، سادات شاه قاسم، سادات شاهزاده میراحمد، تیره سادات فخر، سادات مختاری زندگی میکنند.

جمعیت: ۶۰٫۰۰۰ نفر

زبان محلی: مردم شهرستان رستم به زبان لری سخن می ‌گویند. زبان لری رستم با دیگر زبانهای لری مثل لرستانی، بختیاری و حتی بویر احمدی متفاوت است.

جاذبه های گردشگری: رستم یکی از شهرستان‌ های کهن استان فارس می ‌باشد که دارای بیش از ۱۲۰ اثر باستانی است. آثار شهرستان به سه بخش پیش از تاریخ (قبل از۵۵۰۰)، تاریخی (بعداز ۵۵۰۰ سال) و اسلامی از ۱۴۳۰ سال به بعد تقسیم می ‌شود. ۵۸ اثر این شهرستان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ‌است. چشمه سارهای مراسخون، سراب سیاه منصورآباد، پتکون، دشتک و دلی زوال، سرچشمه گجستان، آبشار پای تف، رودخانه معروف فهلیان و نقش برجسته کورانگون (مربوط به دوران  تمدن ایلام و 2400 ق.م مسیح)، تل اسپید، جاده سنگ فرشی مراسخون از جاذبه های تاریخی و طبیعی این منطقه هستند.

غذای محلی: آش دوغ،شیر برنج،شله ماشکی ،آش کارده، کلگ، نان محلی و...

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
fa.wikipedia.org
yjc.ir
mirasshahrstanrostam.blogfa.com