شهرستان فنوج یکی از شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان است. این شهرستان در فهرست شهرهای تاریخی کشور قرار دارد و از شهرهای قدیمی جنوب بلوچستان می باشد که در سرراه کاروانهای تجاری از سواحل دریای عمان به خصوص بندر تجاری جاسک وبشاگرد به شمال استان قرار داشته و محل استقرار نیروهای نظامی در جنوب غربی استان بوده است.
نام: شهرستان فنوج
نام قدیمی: پَنّوچ، پنو
استان: سیستان و بلوچستان
تاریخچه و وجه تسمیه: در خصوص نام فنوج روایات فراونی وجود دارد که محتملترین آن شهر فنی هنری منطقه "فن" هنر و صنعت و "وج" یعنی جمع و پرنوگ یعنی شهر نوگ یا ناودان آن هم بعلت محاصره بودن فنوج بوسیله رودخانههای زیاد که تصاویر ماهوارهای آن را تأیید میکند. محل ارتباط مکران(بلوچستان) با منطقه پررونق و دارای تمدن کهن جیرفت و جنوب کرمان و هرمزگان بوده، نقاشی های یافت شده در کوههای اطراف فنوج همچنین سنگ نوشته ها و غارهای منقش به طرح های باستانی و گورهای باستانی غیراسلامی یافت شده در دامنه سفیدکوه نیز گواه بر این ادعا می باشد.
تقسیمات کشوری: شهرستان فنوج پیشتر با عنوان بخش فنوج یکی از بخشهای شهرستان نیکشهر در استان سیستان و بلوچستان ایران بود
موقعیت جغرافیایی: فنوج در جنوب غربی بلوچستان و ۱۶۲کیلومتری جنوب شهرستان ایرانشهر و ۵۵۰ کیلومتری مرکز استان(زاهدان) و ۱۷۷۵ کیلومتری مرکز کشور(تهران) قرار دارد و از غرب به استان کرمان منتهی میشود، و در طول ۹۵ درجه و ۳۸ دقیقه طول شرقی و ۲۶ درجه و ۳۵ دقیقه عرض شمالی واقع گردیده است.
آب و هوا: فنوج به لحاظ آب و هوایی دارای آب و هوای گرم و خشک تا نیم خشک با رطوبت نسبتاً متوسط و میزان بارندگی سالیانه حدود ۲۸۰ میلیمتر میباشد. آب و هوای شهرستان فنوج در تمام فصول سال با سای شهرستانهای اطراف متفاوت است. بادهای ملایم و خنک فنوج(زن فراموش) از قدیمالایام بسیار معروف و مقبول گردشگران و مسافرین بوده است. وبارشهای رگباری و تند باد و رعدبرق وتگرگ شدید تابستانی(موسمی یا نانسن) که بیشتر سالها در ناحیه سیاهکان یا سفید کوه ذرتی اتفاق میافتد.
مساحت: شهرستان فنوج با وسعت ۷۷۳۰ کیلومترمربع معادل ۱/۴ درصد مساحت استان را به خود اختصاص داده است.
ارتفاع از سطح دریا: ارتفاع آن از سطح دریا ۱۸۵ متر میباشد.
جمعیت: ۴۵٬۶۳۷نفر(۱۳۹۰)
زبان محلی: زبان مردم شهرستان فنوج گویش فنوجی از زبان بلوچی بوده و با توجه به طوایف مختلفی که در سطح شهرستان هستند تعداد لهجهها نیز گوناگون میباشد.
جاذبه های گردشگری: از جمله مناطق گردشگری کوههای فنوج می باشد که میتوان به «تَکّوُه» یا کوه سفید ذرتی(سفید کوه) که جزء جاذبههای گردشگری و دیدنی شهر نیز محسوب میگردد اشاره نمود. تکوه با شکوه و هیبت خاص خود زیبایی وصف ناپذیری به کل شهرداده و جاده «هراز» که برای اکثر ایرانیان شناخته شده میباشد در مقیاسی کوچکتر در تنگه فنوج به دست بی مثال خالق طبیعت تکرار شده است یا آبشار گسپردن و روستایی یا طبیعت زیبای و کوهستانی و سرسبز بن سرخ ذرتی میتوان اشاره کرد. از دیگر جاذبه های گردشگری می توان به مسجد پشت قلعه(قدمت تقریبی 450 الی 500سال پیش) مربوط به دوره صفویه می باشد این مسجد در محله باستانی پشت قلعه قرار دارد. مسجد جامعه و قلعه کلایان مشرف به رودخانه بزرگ زوار(خزانوک) نیز از میراث گذشتگان این شهر می باشد.
غذای محلی: از انواع خوراکیها و غذاهای محلی میتوان به تباهگ(گوشتی که با انار خشک طعم دار گردیده و خشک شده) اشاره نمود، همچنین انواع بریانی با ادویههای محلی، تنورچه، انباگ، باقالی پلو، بت ماش اناری، دلک(آش)، هتوک یا ناورشت(ماهی، گوشت، مرغ محلی) و همچنین چنگال با پکرا و انواع ترشی لیمو و پوئچ اشاره نمود.
محصولات کشاورزی: از جمله محصولات کشاورزی نیز میتوان به گونههای مختلف خرما، انواع مرکبات، انگور، انار و همچنین محصولات زراعی نظیر یونجه، انواع حبوبات، تنباکو، برنج، جو، گندم، و... اشاره نمود.
بهترین زمان بازدید: بهار
منابع:
fa.wikipedia.org
sbportal.ir
.
بیشتر