نام: شهرستان زابل

نام قدیمی: زابلستان

استان: سیستان بلوچستان

تاریخچه و وجه تسمیه: این منطقه در قدیم نیز جزء مهمی از ایران بزرگ بوده است که در شاهنامه فردوسی به نام زابلستان نیز یاد شده که در زمان قاجار به دلیل نفوذ انگلیس بخش بزرگی از آن بر طبق معاهده پاریس از ایران جدا(بنام سیستان عامه) و در اختیار افغانستان گذاشته شد و مابقی که حال نیز وجود دارد بنام سیستان خاص در ایران ماند. این منطقه مهد و خاستگاه داستان معروف شاهنامه فردوسی در مورد پهلوانان اساطیری ایران باستان مانند سام، زال و رستم بوده است و همچنین زادگاه سورنا سردار رشید سپاه ایران در عهد اشکانی که موفق شد بر رومیان و فرمانده آنها کراسوس(کراسوس قبلاً اسپارتاکوس را شکست داده بود) چیره شود و یعقوب لیث صفاری که به حکومت اعراب بر ایران پس از دویست سال خاتمه داد و آنان را از ایران بیرون راند و زبان و دانش پارسی را گسترش داد که اینها همه نشان دهنده روح مردانگی و استقلال طلبی در ایران قدیم و بخصوص این منطقه بوده است. این منطقه به دلیل روح استقلال طلبی و آزاد منشی مردم آن و ارادت خاص به اهل بیت پیامبر به دارالولایه مشهور بوده است و اولین اقوامی بودند که به خونخواهی امام حسین بپا خواستند و در طول تاریخ همواره با دشمنان اهل بیت پیامبر در ستیز و دشمنی بوده به همین دلیل چندین بار توسط حاکمان اموی و عباسی مورد هجوم قرار گرفته و خسارات زیادی به این خطه وارد گردیده است ولی همچنان به پایبندی خود به مذهب حقه شیعه پایبند مانده است.

تقسیمات کشوری: این شهرستان دارای ۲ شهر، ۱ بخش، ۱ دهستان و تعدادی آبادی دارای سکنه است. این شهرستان در حدود ۵۰ کیلومتر تا مرز ایران و افغانستان فاصله دارد.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان زابل با مساحت ۳۴۴کیلومترمربع در ضلع شمال شرقی استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان (زاهدان) ۲۰۷ کیلومتر است.

آب و هوا: شهرستان زابل دارای اقلیم بیابانی گرم و خشک است.

مساحت: ۳۳۴ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۴۷۵ متر

جمعیت: ۱۷۲۳۷۰نفر (۱۳۹۰)

زبان محلی: اکثریت مردم شهرستان زابل به لهجه محلی(زابلی) تکلم می‌کنند و سایر لهجه‌های سیستان و بلوچستان نظیر بلوچی نیز رایج است.

جاذبه های گردشگری: روستای قلعه نو جزء دهستان ناروئی از بخش شهركی و ناروئی شهرستان زابل می باشد. منطقه حفاظت شده هامون اين منطقه با ۰۶۲‚۲۰۱ هکتار وسعت شامل دشت هامون، درياچه يا تالاب هامون و رودخانه هيرمند مى‌شود. منطقه شکار ممنوع مک سرخ از مناطق زیبا و دست نخورده استان در 110 کیلومتری جنوب غربی زابل و غرب پناهگاه حیات وحش هامون قرار دارد. منطقه حفاظت شده جنگلي شيله با گستره شش هزار و 525 هكتار در جنوبي ترين نقطه سيستان و و جنوب پناهگاه حيات وحش هامون و شرق رودخانه شيله در فاصله 80 كيلومتري زابل قرار دارد. مجتمع فرهنگی، پژوهشی، تحقیقاتی و تفریحی بقیه الله الاعظم(عج) با بیش از پنج هزار هکتار در کنار حوضچه های طبیعی و آبگیرهای چاه نیمه در 50 کیلومتری جنوب شرق زابل و 10 کیلومتری شهر زهک همه ساله بویژه روزهای تعطیل و ایام نوروز پذیرای هزاران مسافر و گردشگر است. گمرک بلژیکی ها یکی دیگر از اماکنی که اروپائیان در زابل قدیم در آن مشغول فعالیت بودند، گمرک بود که بیشتر به گمرک بلژیکی ها معروف است. فعالیت این مورد در سیستان به اوایل قرن بیستم بر می گردد. کاروانسرای فرنگی مربوط به دوره صفوی است. آسبادها در منطقه گردشگری «حوض‌دار» در نزدیکی شهر سوخته قرار گرفته، به طوری که گردشگر با یک ساعت کویر نوردی می‌تواند نمادی از زندگی نظامند در ۲۸۰۰ سال قبل را تاریخی مشاهده کند. چاه نیمه چاله‌های طبیعی بزرگی درفاصله ۵۰ کیلومتری شهر زابل و ۵ کیلومتری شهرستان زهک و در کنار روستای قلعه نوی قرا دارد. آب مازاد رودخانه هیرمند توسط کانالی به آن هدایت می‌شود. سه کوهه یا سه کوهه یکی از آبادی های بسیار قدیمی سیستان و مربوط به دوران قاجار است که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی زابل واقع شده است. بنای اصلی آن از سه قسمت به هم پیوسته ارگ جنوبی ، ارگ شمالی و ارگ میدانی تشکیل شده است. قلعه رستم در ۶۰ کیلومترى جنوب غربى شهر زابل قرار دارد و در حال حاضر در اثر عوامل جوى به ویرانه‌اى تبدیل شده است. و چهار برج و دروازهٔ ورودى آن قابل مشاهده است البته اسکلت‌بندى بسیارى از بناهاى آن از جمله طاق‌ها و آب‌انبار پابرجاست و احتمال داده مى‌شود چهارصد تا پانصد سال پیش متروک گردیده است. دهانه غلامان، نام یک محل باستان‌شناختی در منطقه سیستان در جنوب خاوری ایران است. آرامگاه سید غلام‌رسول در پنج کیلومتری شمال غربی چابهار قرار دارد. شماره ثبت ملی آن ۱۵۵۹/۳ است. قدمت آن به سال ۴۶۵ ه.ق بازمی‌گردد. این آرامگاه با دیواره‌های سفید رنگ به سبک معماری هندی که دروازه ورودی آن در ضلع غربی بنا واقع گردیده ‌است. قلعه رامرود، این قلعه در ۹۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان زابل و در محدوده تاسوکی قرار دارد. و ...

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
fa.wikipedia.org
sbportal.ir
seeiran.ir