نام: شهرستان ابهر

نام قدیمی: اوهر

استان: زنجان

وجه تسمیه و تاریخچه: نام ابهر از آب+هر تشکیل شده و در زبان تاتی به معنی آب آسیاب است. ریزابه‌ های ابهررود از قدیم آسیاب‌ های زیادی را به چرخش درآورده که امروزه نیز چنین است. در دوره ساسانیان هنگامی که خسرو اول انوشیروان ایران را به چهار قسمت تقسیم کرد ابهر در منطقه دوم یعنی استان جبال قرار داشت، دراین دوره منطقه ابهررود تحت تسلط خاندان مهران یکی از هفت خاندان مهم حکومت گر ایران قرار داشت. این خاندان علاوه بر ابهر به مناطق وسیعی که از ناحیه خوار تا آوج و دشتبی امتداد داشت مالکیت داشتند و معروفترین افرادی که از این خاندان شناخته شده‌اند شروین دشتبی، بهرام چوبینه، پیران گشسب، گریگوریوس و سیاوش رازی هستند. از ابهر به عنوان بلوک معتبر از ولایت خمسه با باغات فراوان و آبهای جاری نام برده شده‌ است. منطقه ابهر از نخستین زیستگاه های انسانی ایران است که از قذمت و پیشینه طولانی بر خوردار بوده است. نشانه های موجود در تپه های باستانی منطقه ، بر وجود حیات در هزاره اول پیش از میلاد در این منطقه گواهی می دهند. در دوران قاجار نیز به علت ارتباط با روسیه و گذشتن مسیر ارتباطی تهران روسیه از ابهر و زنجان، این منطقه اهمیت ارتباطی داشته است.

تقسیمات کشوری: شهرداری ابهر به چهار ناحیهٔ مرکزی، شناط(در قسمت شمالی شهر)، شریف‌آباد(در قسمت شرقی شهر) و حسین‌آباد(در قسمت غربی شهر) تقسیم شده است.

موقعیت جغرافیایی: ابهر در ۹۰ کیلومتری جنوب شرق زنجان واقع شده است و تا تهران ۲۳۰ کیلومتر، تا قزوین ۸۵ کیلومتر فاصله دارد. این شهرستان از سمت جنوب و شرق به تاکستان ،از غرب به قیدار، از شمال به طارم علیا و زنجان و شمال شرقی به طارم سفلی از استان قزوین محدود است. ابهر در ۱۳ دقیقه و ۴۹ درجه طول شرقی و ۹ دقیقه و ۳۶ درجه عرض شمالی قرار گرفته عرض آن از شمال به جنوب از پشت کوه های قارلوق تا انتهای مزارع خوشنام ۵۰ کیلومتر و از غرب به شرق از سلطانیه تا حدود ضیاء آباد ۷۵ کیلومتر است.

آب و هوا: در کتاب البلاد و اخبار العباد آمده است شهر ابهر هوای سازگار دارد و آبش بسیار و گوارا، باغ و باغات و میوه شهر ابهر شهرت جهانی دارد.

مساحت: ابهر با مساحت ۳۳۶۲ کیلومتر مربع به طور تقریبی ۱۵درصد از کل مساحت استان زنجان را به خود اختصاص داده است.

ارتفاع از سطح دریا: ۱۵۴۰ متر

جمعیت: ۸۷٬۳۹۶ نفر سال ۱۳۹۰

اقتصاد: وجود کارخانه‌های بزرگ و متعدد در حوزه شهرستان، کشاورزی پر رونق، باغ‌های سرسبز و پر محصول، طبیعت زیبا و بکر، وجود منابع، شن و ماسه و همچنین آثار تاریخی که جزء میراث ثبت شده در یونسکو می‌باشد، از دیگر عوامل رونق، شهرت و اعتبار این شهرستان می‌باشد. شهرستان ابهر با داشتن آب و هوای مناسب و قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت و نزدیکی به مرکز استان و همجواری با استان سرسبز گیلان و استان قزوین و شهرهای خرمدره و خدابنده و تاکستان و دارا بودن امکانات حمل و نقل چون آزاد راه و وجود ایستگاه راه آهن خرمدره با فاصلهٔ بسیار کم دارای موقعیت مناسبی است و با داشتن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان در جای جای این شهرستان می‌تواند به‌عنوان یک قطب گردشگری استان مطرح شود و با جذب گردشگران داخلی وخارجی کسب در آمدهای توریستی و اشتغال بیشتر را نصیب این استان نماید.

زبان محلی: زبان مادری مردم ابهر ترکی زنجانی هست که عموماً دو زبانه بوده و از ترکی و فارسی استفاده می‌کنند.

جاذبه های گردشگری: از دیگر آثار تاریخی این شهر می‌توان به بقعهٔ امام‌زاده اسماعیل در شناط، و بقعهٔ پیر زهرنوش در جنوب‌غربی شهراشاره کرد. آرامگاه پیر احمد زهرنوش، مسجد جامع قروه، بقعهٔ شاه‌زاده زیدالکبیر، چشمه علی بلاغی، سد کینه‌ورس در شهرستان ابهر و در فاصله ۱۴ کیلومتری جنوب‌غربی این شهرستان و حدود ۵ کیلومتری روستای کینه‌ورس قرار دارد، تپه تاریخی قلعه تپه ابهر، معبد تاریخی داش، آبشارگله خانه در ۱۵ کیلومتری شمال شرق ابهر و در مسیر ییلاق مرشون(مرچین) واقع شده است.

سوغاتی و محصولات: معروفترین سوغات استان زنجان چاقو است. از فراورده‌های میوه و سردرختی، انگور، گلابی، گردو ممتاز و نوعی امرود در ابهر هست به اندازه نارنج و همچون نارنج گرد است، آن را عباسی گویند.

غذای محلی: جغور بغور و آش ترش، نان اریدک زنجان، معجون، آش كشك، شيربرنج، آش بلغور، تاس كباب، فرني، كله پاچه، حلوا، آبگوشت، كوفته، كالاجوش، پياز آب، سوپ، رنگينك و انواع خورش ها و...

 بهترین زمان بازدید: فصول بهار و تابستان

منابع:
fa.wikipedia.org
shahr-abhar.ir