نام: راز و جرگلان

استان: خراسان شمالی

تاریخچه: بر اساس پژوهشهای مقدماتی باستانشناسی، شهرستان رازو جرگلان از دورۀ پیش از تاریخ (هزاره سوم پيش از ميلاد) مسکونی بوده و به دلیل موقعیت راهبردی و منابع سرشار طبیعی اهمیتی ویژه داشته است. قديمي ‌ترين شواهد توالي استقراري شهر راز، امروزه در مناطق شمالي آن در تپه تاريخي "باير قلعه" و تپه "مجاورسفيد" باقي مانده است. با توجه به شواهد باستان شناسي تپه باير قلعه بخش کوچکي از يک استقرار بزرگ روستايي از قرون ميانه اسلامي (قرن پنجم ه.ق تا به امروز) بوده‌ است. بخش راز و جرگلان در سال ۱۳۹۲ به شهرستان تبدیل شد.

تقسیمات کشوری: این شهرستان دارای یک شهر و سه بخش و شش دهستان است.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان راز و جرگلان به مرکزیت شهر راز، بخشهای شمال و شمال غربي استان خراسان شمالی را به خود اختصاص داده و از شمال با کشور ترکمنستان، از شرق به شهرستان شیروان، از غرب به شهرستان مانه و سملقان و استان گلستان و از جنوب به شهرستانهای بجنورد و مانه و سملقان محدود مي باشد.

آب و هوا: بخش وسيعي از شهرستان راز و جرگلان مناطق کوهستانی و دره‌ هاي نه چندان عميق است. بطور کلی این منطقه زمستانهای سرد و مرطوب و تابستانهاي گرم و خشک دارد.

مساحت: حدود ۳۱۳۸ کیلومتر مربع

منابع آب و رودخانه ها: حوضه هاي آبريز منطقه شامل رود سومبار، رود جرگلان و رود غلامان در شمال منطقه و حوضه آبريز رود تنگه ترکمن در جنوب محدوده شهرستان است که از نظر اقليمي تحت تأثیر تودۀ هوایی دریای مازندران قرار دارد.

ارتفاعات مهم: رشته کوه کپه داغ و دره سومبار در شمال به عنوان مرزی طبیعی بین ترکمنستان و شهرستان قرار گرفته و از جنوب به ارتفاعات شهرستان بجنورد و شهرستان مانه و سملقان محدود مي شود.

اقتصاد و فرهنگ: بیشتر شغل افراد در این منطقه دامداری، کشاورزی و باغداری است. آداب و رسوم جالب در مراسمات و عروسی ‌های محلی که گاهی مشترک با سایر اقوام استان است نیز قابل توجه است.

جمعیت: جمعیت شهرستان راز و جرگلان در سال ۱۳۹۲ بالغ بر ۶۲۰۰۰  نفر برآورد گردیده است.

زبان محلی: اغلب مردم این شهرستان و شهر راز به گویش بومی فارسی خراسان که در محل «رازی» نامیده می ‌شوند سخن می ‌گویند.

جاذبه های گردشگری: ارگ آلمادوشن، قلعه ارگ بالا، محوطه تاريخي راستقان، بقعه سید بزرگ، مجموعه تاريخي راز (تپه تاريخي "باير قلعه"، تپه "مجاورسفيد"، گورستان تاريخي راز و درخت کهنسال "سرو" راز)، بقعه شاهزاده نبي غلامان و...

سوغات و صنایع دستی: زیورآلات دستی، لباس های محلی، حجاری روی سنگ، دست بافت های داری، ترمه دوزی، ابریشم بافی، عسل طبیعی و...

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:

میراث فرهنگی استان خراسان شمالی
nkh.mimt.gov.ir
fa.wikipedia.org
asrenamayeshgah.com
seeiran.ir