نام: باخرز
 
نام قدیمی: باخرز در اصل به زبان پهلوی باد هزره بوده است زیرا آنجا وزیدن گاه بادهاست. نام این ناحیه در متون تاریخی به صورت گواخرز نیز آمده است.

استان: خراسان رضوی

تاریخچه: این منطقه در مجاورت شهر قدیمی مالین که از قدیمی ترین مراکز سکونتی منطقه بشمار می رود استقرار یافته است. مالین از شهرهای آباد قبل از اسلام بوده که به عنوان تنها کانون شهری در ناحیه باخرز بین هرات و نیشابور وجود داشته است. دوران طلایی شکوفایی باخرز از قرن چهارم تا هفتم هجری بوده است که تپه های تاریخی مالین، فیض آباد، ارزنه، جوزقان، زیارتگاه امام زاده ابراهیم در روستای آبنيه و چند منطقه دیگر با وسعت زیاد و سفال ها اشیا متنوع و متعدد بهترین گواه بر این امر است. در طول تاریخ حوادث زیادی بر این منطقه گذشته، زمانی آباد و پر رونق و زمانی کم جمعیت و ویران، امروزه از مالین فقط تلی از خاک در تپه های جنوب شرقی شهر فعلی باخرز وجود دارد. باخرز به جای اینکه به یک شهر یا آبادی گفته شود، از قدیم الایام به محدوده وسیعی بین هرات و نیشابور اطلاق می گردید. در اغلب منابع جغرافیایی عمدتاً این نام برای معرفی یکی از آبادی های قابل توجه باخرز یعنی مالین و حومه آن بکار رفته است. پس از ویرانی مالین آبادی های پراکنده در اطراف خرابه های شهر با اهمیت مالین استقرار یافته که با وجود آن که هر یک بنام خاصی معروف بوده اند ، اما به مجموعه آنها باخرز می گفتند و این نام بعدها با اتحاد این آبادیها باخرز نام گرفت که با شروع اقدامات عمرانی دوره های معاصر به شهر نو شهرت یافت اما هیچگاه نام اصیل باخرز را برای همیشه از خود دور نساخت و نهایتاً در سالهای اخیر به همان اهمیت گذشته بازگشته است.

تقسیمات کشوری: شهرستان باخزر دارای دو بخش مركزي و بالاولايت با مرکزیت قلعه نو است. دهستانهای این شهرستان مالین، ارزنه، بالاولایت، اشتبین میباشند.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان باخرز بر پهنه جغرافیایی شمال شرق استان خراسان واقع شده است که از شمال به شهرستان تربت جام، از شرق به شهرستان تایباد از جنوب به شهرستان خواف،از غرب به شهرستان زاوه محدود می گردد.

آب و هوا: باخرز جزء منطقه آب و هوای خشک و نیمه خشک شمال شرقی ایران است که دارای آب و هوای نسبتاً بیابانی با زمستانهای سرد و تابستانهای گرم است. میزان بارندگی بین 250 تا 300 میلی متر می باشد، فصل بارندگی از اواخر مهر شروع شده و در اوخر فروردین ماه به پایان می رسد. باخزر با توجه به موقعیت خوب آب و هوایی در محاصره سرزمینهای حاصل خیز و باغات سرسبز قراردارد و جزء شهرهای خوش آب و هوای نیمه شرقی کشور محسوب می شود.

ارتفاع از سطح دریا: حدود 1279 متر

محصولات و گیاهان: این منطقه اراضی حاصل خیز و مرغوب دارد . اراضی حاشیه شهر در نیمه جنوب و جنوب شرقی به کشت دیم گندم و جو اختصاص یافته و مراتع پوشیده از گیاهان درضه، خارشتری، اسپند، گون، قیچ و جارو می باشد. اراضی حاشیه شمالی و غربی بیشتر به کشت زعفران و محصولات آبی مثل گندم، جو، چغندر، اختصاص دارد. اراضی حاشیه جنوب غربی بیشتر به باغات میوه اختصاص یافته که مساحت قابل توجهی را اشغال نموده است، منابع طیبعی پارک جنگلی را به وسعت 18 هکتار در حاشیه غربی شهر ایجاد نموده است. در فضاهای داخل شهر مساحتی حدود 26 هکتار به باغات میوه اختصاص دارد که فضای سبز بسیار خوبی را ایجاد نموده است. در یک جمله، محصولات آن زعفران (امروزه کشت غالب زعفران است)، تره بار، زیره ، گندم ، جو، پنبه و چغندر قند است و از درختان میوه انار، توت، انجیر، آلو ،زردآلو و انگور دارد.

فرهنگ و آداب و رسوم: گروههایی از طوایف هزاره و بهلولی و تیموری بربری (خاوری ) در آن سکونت دارند.

جمعیت: ۵۳،۵۸۲ نفر (۱۳۹۰)

زبان محلی: امروزه زبان اهالى باخرز، فارسى با گويشی شبیه گویش تربتى است.

جاذبه های گردشگری: روستای همت آباد، روستای کردیان، آبشارها،  مسجد و مزار شیخ عبدالله باخرز، مالین،  تنگل و بند استای و...

صنایع دستی: قالیچه بافی و پرورش كرم ابريشم

غذای محلی: انواع رشته پلو، اشکنه ها ی محلی، آش کشک، آش اماج، آش خِلَوَک، گوره ماست و....

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
فرمانداری باخزر
fa.wikipedia.org
dana.ir
bakharzedustdashtani.parsiblog.com
khorasanrazavi3000.blogfa.com