نام: قائنات
 

نام قدیمی: آرتاگوانا
 

استان: خراسان جنوبی
 

تاریخچه: در كتاب باستان شناسان آمريكايي آمده، قاينات در دوران پارينه سنگي مياني زندگي غار نشيني داشته و در غارهاي فارسان، تجرگ، غارجوجه و غار خونيك آثار و بقاياي زندگي غار نشيني مشهود است. منطقه قائنات با تاریخی سی هزار ساله یکی از اولین خاستگاههای تمدن خراسان است. قائن در عصر زمانداران ساسانیان نیز از مراکز مهم قدرت و از معدود شهرهای استراتژیک ایران به شمار می‌آمده‌ است.
 

تقسیمات کشوری: شهرستان قائنات، تا سال ۱۳۵۸، یکی از بخش‌های شهرستان بیرجند بود که در ۲۷ بهمن ۱۳۵۸ با تصویب هیأت وزیران از شهرستان بیرجند جدا شده و به صورت شهرستان مستقل درآمد. شهرستان قائنات، براساس آخرین تقسیمات کشوری  شهرستان قاينات داراي ۳ بخش به نام‌هاي مركزي، سده و نيمبلوك، پنج شهر به نام‌هاي قاين، اسفدن، آرين شهر، خضري دشت بياض و نيمبلوك و تعداد هشت دهستان و ۱۶۱روستا مي‌باشد.
 

موقعیت جغرافیایی: قائنات در حد فاصل ۱۵ و ۳۳ تا ۱۲ و ۳۴ عرض جغرافیایی و ۳۸ و ۵۸ تا ۵۶ و ۶۰ طول جغرافیایی قرار دارد.  این شهرستان از شمال به شهرستان‌های خواف و گناباد از استان خراسان رضوی، از غرب به شهرستان سرایان، از جنوب به شهرستان بیرجند و از شرق به شهرستان زیرکوه محدود شده است.
 

آب و هوا: تابش آفتاب در تابستان اين منطقه زايد و در زمستان بسيار كم است از اين رو زمستان ها سرد و سخت مي باشد. مقدار بارندگي در تابستان به صفر مي رسد.
 

کوههای مهم: رشته کوه قهستان در غرب و شاسکوه و آهنگران در شرق آن سر به آسمان سوده و بلندترین قله منطقه کمر سرخ با ۲۸۴۲ متر در نیم بلوک و پست‌ترین نقطه با ۶۱۰ متر در پترگان قرار دارد.
 

رودهای مهم: در این خطه، رودخانه‌های با اهمیتی همچون رود شور، رود مرادنشاه، رود بیهود، افین و آهنگران جریان دارند.
 

مساحت: مساحت این شهرستان بالغ بر ۷٬۵۰۲ کیلومتر مربع می‌باشد.
 

ارتفاع از سطح دریا: از سطح دریا ۱۴۴۰ متر بلندی دارد.
 

جمعیت: جمعیت شهرستان قائنات ۱۵۲٫۴۰۱ نفر می باشد.
 

زبان محلی: مردم قائنات به زبان فارسي دري سخن مي گويند.
 

افراد سرشناس: اين ديار خواستگاه و مأمن علماي بزرگي همچون، خواجه نصيرالدين طوسي، بوذرجمهر قايني، بامشاد قايني و مشاهيري همچون شيخ ابوالمفاخر، غياث الدين جمشيد قارني، ابوذرجمهر قايني، ولي دشت بياضي.
 

جاذبه های گردشگری: مسجد جامع شهر قاين، قلعه كوه قاين، آب انبار قديمي بازار، آرامگاه ابو المفاخر، آرامگاه بوذر جمر قايني ، خانه سلطاني، خانه قارني و غار خونيك گوياي تاريخي افتخار آميز است. ديار مارها، برخي روستا ها چشم اندازهاي گردشگري جالبي دارند از جمله كره، باراز، كارشك، بيناباج، بيهود، كلاته سعيد، ورزگ، هندوستان كه به لحاظ باغات وسيع زرشك و منازل پلكاني جذاب و ديدني مي باشند.
 

گونه های گیاهی: مراتع قائن از نوع متوسط است و در آن گیاهان دارویی گوناگون، جنگلهای تنگ، پسته کوهی، بنه، قیچ و بادامشک دیده می‌شود.
 

اقتصاد: توليد ترنجبين از خار، كتيرا از گون، سريش از كما منافع خوبي را عايد مردم منطقه مي كند. وجود صنايع بزرگ موجود و در دست احداث فولاد ، كارخانه سيمان، نيروگاه و فراوري زرشك و زعفران، وجود ذخائر معدني فلزي و غير فلزي با ارزش صادراتي و جايگاه ويژه شهرستان در توليدات كشاورزي استراتژيك از جمله زرشك و زعفران با پتانسيل صادرات. وجود نيروگاه سيكل تركيبي و امكان بهره گيري از انرژي هاي نو و تجديد شونده مانند انرژي هاي خورشيدي ، باد و غيره ...
 

سوغاتی و محصولات: گندم، جو، چغندر، پسته و خصوصاً زعفران و زرشک و آلو از محصولات کشاورزی این شهرستان می‌باشند.
 

 بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز بهترین زمان سفر
 

---

---

منابع:
fa.wikipedia.org
sk-ghaen.ir