نام: شهرستان طبس
 

نام قدیمی: بعضی گفته‌اند نام آنجا تب بس بوده است تب در فارسی به معنی حرارت و داغی است. یعنی بسی داغ. عده‌ای نیز نام آن را به زبان‌های سلوکیان مرتبط دانسته‌اند. ناصر خسرو در سفر نامه این شهر را طبس گیلکی خوانده است.
 

استان: خراسان جنوبی
 

تاریخچه: طبس در زمین‌لرزه شهریور ۱۳۵۷ به طور کامل نابود شد و بعد از آن بازسازی‌هایی در آن انجام شد. طبس در ۲۹ تا ۳۰ قمری به‌دست عرب‌ها اشغال شد و تاریخ‌نگاران سده‌های آغازین اسلامی همواره از آن به عنوان جایی که درختان نخل و مرکبات دارد یاد کرده‌اند.
 

تقسیمات کشوری: شهرستان طبس تا تیرماه سال ۱۳۳۹، یکی از بخش‌های سه‌گانهٔ شهرستان فردوس بود که در این سال جدا شده و به‌صورت شهرستان درآمد. تا سال ۱۳۸۰، شهرستان طبس، یکی از شهرستان‌های استان خراسان بود که در این سال با تصویب هیأت دولت از استان خراسان جدا شده و به استان یزد ملحق شد. در زمستان سال ۱۳۹۱، با تصویب هیأت دولت، شهرستان طبس از استان یزد جدا شده و به استان خراسان جنوبی پیوست. در حال حاضر شهرستان طبس دارای سه بخش مرکزی، دستگردان و دیهوک می‌باشد.
 

موقعیت جغرافیایی: طبس در شمال شرقی استان یزد و در مدار ۳۳ درجه و ۳۵ دقیقه شمالی و نصف‌النهار ۵۶ درجه و ۵۵ دقیقه شرقی، در منطقه‌ای با آب و هوای بیابانی واقع شده‌ است. فاصله این شهرستان با مشهد ۵۴۰ کیلومتر و با بیرجند ۲۷۰ کیلومتر است.  نزدیکترین شهرستان به طبس از طرف شمال شرق، شهرستان فردوس با ۲۱۰ کیلومتر فاصله و از طرف جنوب غرب شهرستان یزد ۳۶۵ کیلومتر فاصله است.
 

آب و هوا: آب و هواي شهر گرم و خشك با ميانگين سالانه 21 درجه سانتيگراد است.
 

مساحت: شهرستان طبس ۵۵ هزار و ۴۶۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.
 

ارتفاع از سطح دریا: ۶۶۶ متر
 

فرهنگ و آداب و رسوم: ديد و بازديدهاي دسته جمعي نوروزي و ساير اعياد از بزرگترهاي فاميل و قبيله و سوگواريهاي محرم الحرام و مراسم نخل برداري امام حسين (ع) و اصغر صغير و ساير مراسم عزاداري به شيوه هاي خاص ، شبيه خواني و نمايشهاي خياباني مذهبي ، نذريهاي متعدد در اعياد و روزهاي خاص و وفات بزرگان دين ، بركزاري جلسات متعدد ختم قرآن به صورت جمعي در ماه مبارك رمضان به صورت خاص د رحسينيه ها ، تكايا و مساجد و در ساير ماههاي سال بطور عام ، برگزاري راهپيمايي و برنامه هاي خاص همه ساله در صحراي طبس محل سقوط هواپيماهاي جاسوسي آمريكا در 5 ارديبهشت 57 با مدد اعجاز پروردگار(طوفان شن)، برگزاري همايشهاي مختلف كويرنوردي بين المللي و داخلي كه همه ساله د رحال انجام است، برگزاري مراسم ازدواج با شيوه هاي خاص و آداب سنتي از جمله پاگشا و پاتختي و جشن هايي از آن قبيل و رفتن د رشب جمعه بر سر مزار متوفيان و شهدا از جمله رسومات رايج شهرستان طبس بوده و هست.
 

جمعیت: ۶۹٬۶۵۸ نفر
 

اقتصاد: معادن غنی ذغال‌سنگ این شهرستان حاکی از وجود جنگل‌های انبوه و دریاچه‌های بزرگ در گذشته‌های دور در این منطقه می‌باشد. این معادن، طبس را در ردیف یکی از غنی‌ترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار داده ‌است. این شهرستان علاوه بر معادن عظیم ذغال سنگ دارای دویست معدن شناخته شده از جمله معادن پپنتونیت مرغوب ،کائولن ، ماسه ریخته گری با دانه بندی بسیار مناسب،  باریتبا درجه خلوص بسیار بالا، کلسیت با خلوص نود و نه درصد ، گچ، فلورین بدون ناخالصی ،سنگهای ساختمانی در انواع مختلف و…..میباشد که همه با ذخایری به وسعت کویر از ودیعه های سخت افزاری است که در اینجا نهفته است.
 

جاذبه های گردشگری: باغ گلشن، ارگ طبس (کهندژ)، امامزاده حسین بن موسی الکاظم(زیباترین امامزاده دنیا)، روستای ییلاقی خرو، آب گرم مرتضی علی، طاق شاه عباس، سد کریت (قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین سد قوسی جهان)، روستای اصفهک، روستای ازمیغان(شالی کاری و نخیلات)، قلعه و مزار روستای پیرحاجات (قرن ۴ هجری)، کرانه‌های زیبای کویر، روستای دیدنی و تاریخی نای‌بند، روستای جوخواه و کاروانسراهای شاه عباسی متعلق به دوره صفویه در ۱۸کیلومتری طبس، کال جنی و خانهٔ شریف گرگی در شمال جاده طوفان، روستای جنت آباد در شرق طبس از جاده جوخاه (خور بیابانک)، روستای فهالنج، کویر طبس(محل سقوط هلیکوپتر های آمریکا)، دیهشک(نخلستانها و مزارع سبزی و آرامگاه منشی باشی) و ...
 

صنعت حمل و نقل: شهرستان طبس هم اكنون داراي فرودگاه بين المللي و راه آهن مي باشد كه خود افق روشني را براي شكوفايي عمران و اقتصاد اين منطقه فراهم كرده است.

سوغاتی: شیرینی‌های طبس  قطاب، باقلوا، نان چایی، نان نخود و مرباهای بهار نارنج، پوست پرتقال، بالنگ، پوست پسته، نارنجوک و عرقیات گیاهان کوهی و محلی و سبزیجات معطر از سوغات طبس می‌باشد. سایر سوغات شهرستان عبارتند از صیفی جات، پسته؛ گل نرگس، انواع گیاهان داروئی، شیره با ارزش آنغوزه، نارنج- لیمو شیرین- پرتقال- نارنگی، خرما، خرمالو با عطر و طعم خاص و منحصر بفرد، پسته، بهار نارنج، زعفران، زیره سیاه، عسل خاص و طبیعی طبس، خاکشیر، انواع مربا، نون قرص (نان دایره‌ای شکل و خاص شهرستان)، تفتون (نان محلی) و ...

صنایع دستی: سینی‌های مسی که عمدتاً با طرح نخل و پلیکان و طرحهای ظریف و مینیاتوری است، گلیم و فرش طبس در طرحهای لچک ترنج، جوشقان، محرابی، دسته گلی، گنبدی، کف ساده، قاب قا بی، درختی، افشان و خشتی بافته می‌شود و بافته‌های حصیری از برگهای نخل؛ از دیگر صنایع دستی و سوغات طبس محسوب می‌شود. ازجمله آنها میتوان به فرشهای دست باف ، ساخت ظروف مسی وکنده کاری روی آنها و گلیم و جاجیم اشاره نمود.

بهترین زمان بازدید: بهار و پاییز بهترین زمان سفر

---

---

منابع:
fa.wikipedia.org
seeiran.ir
tabasenc.ir
tabas.ir
tabas353.tebyan.net