نام: اسلامشهر

نامهای قدیمی: قاسم ‌آباد شاهی و یا قاسم‌ آباد خالصه، آنشادشهر

استان: تهران

تاریخچه: محوطه‌ های ارزشمند باستانی که هم دوره با محوطه‌های باستانی چشمه علی شهر ری، مرتضی گرد و تپه سیلک کاشان هستند، (مانند تپه مافین آباد و تپه نظام آباد) با دارا بودن هفت هزار سال پیشینه تاریخی و فرهنگی از شهرت زیادی در مجامع علمی برخوردار بوده و از شاخص ‌های تمدن پیش از اسلام در جهان شناخته می ‌شود. همچنین تپه‌ های باستانی پراکنده در سطح منطقه را می ‌توان با محوطه‌ های تاریخی مجاور آن در دشت بزرگ ری مقایسه کرد. اسلامشهر در روزگار کهن روستایی به نام قاسم ‌آباد شاهی بوده ‌است. یکی از روستاهای اسلامشهر فیروز بهرام است که بنای آن را به فیروز ساسانی نسبت داده اند. اسلامشهر در دوران قاجار منزلگاه اردوی همایونی بوده و به نام قاسم‌آباد خالصه نیز خوانده می‌شده ‌است. وجود بقایای پایه ‌های پل بر روی رودخانه سالور و تپه‌ های واقع در مجاورت آن و آثار مدفون در آنها دلیل بر دوره‌ های تاریخی مختلف آن است و حاکی از اهمیت این منطقه‌ میباشد.  آثار مکشوفه از تپه تاريخي واوان نيز قدمت اين منطقه را به دوران حکمراني ساسانيان، آل بويه و سلجوقيان مي رساند. وجود امامزاده هاي متعدد که قدمت آنها به دوره صفويه مي رسد هسته اوليه بافت روستايي آن شمار میرود. پيدايش اسلامشهر بعنوان يک نقطه شهري حول محور روستاي قاسم آباد شاهي که سابقه سکونت در آن به قرن دهم ميرسد شروع گرديد. اسلامشهر در سال 1352 بواسطه گسترش جمعيت و توسعه نقاط شهري «شاد شهر» نام گرفت و از سال 1358 به « اسلامشهر » تغيير نام يافت.

تقسیمات کشوری: اين شهرستان داراي 3 بخش ( مرکزي، چهاردانگه و احمد آباد مستوفي ) 6 دهستان و 26 روستا ميباشد. این شهرستان دارای تعدادی شهرک به نام‌ های موسی‌آباد، مفیدی (بلوار مفیدی)، باغ فیض، زرافشان، مهدیه، شهرک صادقیه (شهرموسی)، محمدیه، قائمیه (زاهدی)، شهرک امام حسین (میان‌آباد)، واوان، سالور، سعیدیه، باغ نرده، سرنوری، کاشانی، حاج محمود و ... می‌ باشد.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان از شرق و جنوب به ری از غرب به رباط کریم و از شما غرب به شهریار محدود است.

آب و هوا: معدل حداکثر درجه حرارت در تیرماه 36 درجه سانتیگراد و کمترین معدل حداقل درجه حرارت در دیماه 4 -درجه سانتیگراد است.

مساحت: حدود 195 کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: 1165 متر

اقتصاد: شهرستان اسلامشهر يکي از مناطق مهم کشاورزي ، دامپروري و صنعتي در استان تهران محسوب ميشود.

فرهنگ و آداب و رسوم: مردم اسلامشهر از اقوام مختلف ایرانی تشکیل شده ‌اند که اکثریت را ترکهای شمال غرب ایران تشکیل می‌ دهند و گیلکیها و کردها و لرها از دیگر اقوام این شهرستان هستند.

جمعیت: در سال 1390 اين شهرستان 485688 نفر جمعيت داشته است.

زبان محلی: فارسی و زبان قومیتهای ساکن شهرستان

جاذبه های گردشگری: تاکنون ۱۲ اثر تاریخی و یاستانی شهرستان اسلامشهر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. تپه مافین‌آباد، تپه واوان، یخچال قدیمی ترشنبه نمونه ای از آنها هستند. امامزاده ها نیز در این شهرسستان مورد علاقه مردم مسلمان میباشند.

محله های قدیمی: اسلام شهر را در آغاز روستاهای چندی تشکیل می ‌داد، به نحوی که کهن‌ ترین کهریز (قنات)، مدرسه، گرمابه همگانی، آتشکده زرتشتیان باستان (درنزدیکی ایرین) و گردشگاه‌ های ثروتمندان شهرنشین در روستای ضیاآباد بوده است. باستانی‌ ترین محله‌ های اسلامشهر سالور، مافین آباد و روستای ضیاآباد است که محوریت بقیه آبادی ‌ها را داشته است. سالور به دلیل نزدیکی به رودخانه از آبادی ‌های بسیار قدیمی و زیبا بوده است. قاسم‌آباد و ایرین و چیچکلو و محمدآباد چهار طاقی از دیگر آبادی ‌های اسلامشهر بوده ‌اند.

سوغات و صنایع دستی: از صنایع دستی رایج در اسلامشهر می توان به ساخت احجام چوبی , شیشه گری دستی , صنعت سنگ و منبت کاری اشاره کرد .

مسیرهای دسترسی: اسلامشهر در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر تهران واقع شده‌ و از طریق بزرگراه‌ های قدیم و جدید تهران-ساوه و همچنین آزادگان و احمدآباد مستوفی قابل دسترسی است.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان

منابع:
شهرداری اسلامشهر
فرمانداری اسلامشهر