شهرستان دشتستان بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهرستان استان بوشهر است. مرکز این شهرستان شهر برازجان است. شهرستان دشتستان از نظر مساحت، بزرگترین شهرستان استان بوشهر می باشد. شهرستان دشتستان در شرق بندر بوشهر و بر سر راه ارتباطی و بازرگانی شیراز به بوشهر و شیراز به عسلویه واقع شده است.
نام: شهرستان دشتستان
نام قدیمی: دستقان
استان: بوشهر
تاریخچه: دشتستان از قدیمیترین مناطق ایران است که جغرافی دانان از آن به نام دستقان یاد کردهاند و آن را جز نواحی گرمسیر فارس ذکر کردهاند. آنرا از نواحی اردشیر خوره که یکی از کورههای پنجگانه فارس قدیم بوده محسوب داشتهاست.
تقسیمات کشوری: این شهرستان از ۶ بخش و ۱۲ دهستان، همراه با ۸ شهر و ۱۹۲ روستا تشکیل شده است.
موقعیت جغرافیایی: شهرستان دشتستان در شرق استان بوشهر از جنوب به شهرستان دشتی، از مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان و از شمال غرب به شهرستان گناوه و از مشرق و شمال شرق به استان فارس منتهی میشود.
آب و هوا: گرم و خشک
مساحت: از نظر مساحت، بزرگترین شهرستان استان بوشهر با وسعت ۳۷۱/۶ کیلومتر مربع است.
فرهنگ: با توجه به کشفیات باستانشناسی و مدارک مکتوب تاریخی، مشخص شده است که بخش های گوناگون ایران از جمله استان بوشهر سکونت گاه نژادها و گروه های گوناگونی بوده است. پیش از ورود و استقرار آریائیان در منطقه بوشهر، نژادهای بومی در این سامان می زیستهاند و مدارکی که از عصر حجر، کاکولیتیک و برنز (مفرغ) قدیم باقی ماندهاست بر این قضیه گواهی می دهد که علاوه بر نژاد مدیترانهای، نژادهای دیگر مانند: دراویدی، سیاه پوست، سامی، عیلامی، سومری، نوردیک، عرب، لر و بهبهانی در سرزمین بوشهر سکونت داشتهاند و یا به مرور به این منطقه مهاجرت کردهاند؛ و فرهنگهای متفاوتی در آنجا با هم مختلط شده بودند.. امروزه به علّت کمبود امکانات کشاورز بویژه کمبود آب و زمینهای مورد نیاز و نبودن امکانات رفاهی و نیز پایین بودن سطح درآمد کشاورزان، مهاجرت روستائیان به شهرهای استان شدت گرفتهاست. به علّت نزدیک بودن این استان به شیخ نشینهای خلیج فارس، عدّهای از اهالی منطقه، برای کار و امرار معاش به کشورهای واقع در کرانه خلیج فارس و دریای عمان مهاجرت کردهاند.
آداب و رسوم: عید تلخک یا عید مردهها، مراسم زار (لیوا)، مراسم گلگلین و...
صنایع دستی: صنایع این استان نیز به دو بخش صنایع دستی و ماشینی تقسیم می شوند و مهمترین آنها را صنایع کشتی و لنج سازی، توربافی، کوزه، سفال، گلیم و گبه و... تشکیل می دهد. نمدمالی، عبا بافی، حصیربافی، سوزن دوزی، زنبیل و سبد، جارو، مشک، قایقسازی، تونیره بافی، و دولچه نیز از دیگر صنایع دستی استان بوشهر هستند.
جمعیت: جمعیت این شهرستان در حدود 310000 نفر میباشد.
اقتصاد: خرما مهمترین محصول کشاورزی این منطقه بوده و نقش مهمی در اقتصاد این شهرستان و استان و کشور دارد.
زبان محلی: مردم دشتستان به زبان فارسی (فارسی جنوبی) و به گویش دشتستانی با لهجه محلی، تکلم مینمایند که بعلت همجواری سرزمینی با مردم لر زبان با گویش لری قرابت دارد و دربردارنده بعضی واژههای لری است، گویش دشتستانی با گویشهای مشابه دشتی و تنگسیری در استان بوشهر و گویش مردم فارس، خوزستان، کرمان، خراسان و ... همسانی دارد.
جاذبه های گردشگری: از آثار تاریخی شهرستان دشتستان میتوان به کاخ زمستانی کورش در شهر برازجان، شهر تاریخی توز یا توج، تل مر، تل خندق در دشت دهرود سفلی در بخش ارم، گور دختر (آرامگاه دختر کورش)، کوشک اردشیر ساسانی معروف به اردشیر بابکان در روستای پشت پر(بز پر) واقع در بخش تنگ ارم، بنای موسوم به زندان سلیمان واقع در روستای پشت پر در بخش تنک ارم، آتشکده (در نزدیکی تل خندق)، کاروانسرای مشیرالملک(در شهر برازجان) و ... که تمامی این آثار در دشتستان و اطراف برازجان قرار دارند اشاره کرد.
سوغاتی: خرما، ارده، ماهی، میگو و مسقطی
غذای محلی: غذاهای محلی: قلیه ماهی، قلیه میگو و قیمه و دال عدس و ...
بهترین زمان بازدید: اواخر زمستان و اوایل بهار
منابع:
fa.wikipedia.org
mehdi1198.persianblog.ir
mirasbu.ir
بیشتر