نام: مبارکه

وجه تسمیه: نام مبارکه نامی است از غلام مریم بیگم زوجۀ احمدخان گیلانی و عمۀ شاه عباس صفوی ولی چون به دستور بانوی خود مأمور به آبادی این محل گردید، به پاس خدمات وی از قرآن کریم استخاره نموده که (سوره قصص آیۀ 30) مشاهده و بدین جهت نام مبارکه بر این شهرستان انتخاب شد.

نام قدیمی: امین آباد

استان: اصفهان

تاریخچه: مبارکه در اصل سرزمینی سبز و خرم است که از قدیم الایام مورد توجه بوده و به لحاظ موقعیت آب و هوایی مناسب تجمع بشر در آن، باعث ایجاد تشکیلات جمعیتی شده است. تا دوره صفويه از نام مباركه و چگونگي بناي آن سخني به ميان نيامده است. بناي اين شهر را به دوران حكومت شاهان صفويه نسبت داده اند به اين صورت كه ابتدا قلعه اي به نام «صفي آباد »يا قلعه شكار در جنوب غربي مباركه فعلي احداث شده  بود. سپس بنای مبارکه در عهد شاه عباس صفوی آغاز شد و در ابتدا به امین آباد شهرت یافت. نام امین آباد بواسطۀ خدمتی بود که امین السلطان وزیر شاه صفوی انجام داده بود و این نام حداقل تا اواخر قرن 13 قمری به این محل اطلاق می شده است. به پاس صداقت و حسن او قناتی نیز به نام وی احداث گردید که همین قنات موجب شد تا اولین طایفه در این محل مستقر شوند و سپس در اطراف آن، حصار کشیده و دروازه هایی نیز به منظور رفت و آمد در شهر تعبیه شد. در حمله افغان ها وهجوم اشرار اين آبادي تخريب گرديده است، سپس عمه شاه عباس همسر احمد خان گيلاني غلام خود را مامور آبادي آن مي كند و براي نامگذاري آن از قرآن استخاره مي نمايد. چهار دروازه را می توان بعنوان دروازه های اصلی بحساب آورد که یکی در شرق و دیگری در غرب و دو دروازۀ دیگر در شمال شهر قرار داشت.

تقسیمات کشوری: از نظر تقسيمات سياسي اين شهرستان داراي دو بخش مركزي و گركن جنوبي و پنج شهر به نامهاي مباركه، طالخونچه، كركوند، ديزيچه و زيباشهر بوده و شهر جديد مجلسي نيز در آن واقع است. ۵  دهستان نیز در این شهرستان به نامهاي گركن جنوبي، نور آباد، طالخونچه، ديزيچه و كركوند شناخته مي شوند .

موقعیت جغرافیایی: شهرستان مباركه در فاصله ۴۵ كيلو متري جنوب غربي اصفهان و بين ۵۱ درجه و۱۳ دقيقه و ۵۱ درجه و ۴۸ دقيقه طول شرقي و ۳۲ درجه و۳ دقيقه و۳۲ درجه و ۲۸ دقيقه عرض شمالي واقع گرديده است. مبارکه از شمال به كوه هاي كلاه قاضي، لاشتر و شاه كوه و از شمال غربي به شهرستان فلاورجان واز جانب غرب به شهرستان لنجان (زرين شهر ) و از سوي جنوب به استان چهار محال بختياري و از طرف شرق به شهرستان شهرضا محدود مي گردد.

آب و هوا: آب وهواي شهرستان مباركه از يك طرف تحت تاثير آب وهواي سرد منطقه چهار محال بختياري و از طرف ديگر تحت تاثير هواي گرم و خشك بيابان هاي مركزي ايران قرار دارد. عبور سخاوتمندانه رودخانه ي زاينده رود از شمال اين شهرستان باعث اعتدال آب و هواي آن گشته است و نظم فصول چهار گانه در آن محسوس است. در فصل زمستان حركت توده هواي سرد و وزش باد از جانب منطقه كوهستاني چهارمحال و بختياري موجب كاهش شديد دما و ريزش برف و باران مي شود و در فصل تابستان با وزش باد هاي گرم و خشك دشت هاي مركزي دماي هوا به شدت افزايش مي يابد.

مساحت: ۲۱۰ كيلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۶۸۰ متر

اقتصاد: مردم شهرستان مبارکه به کشاورزی، باغداری و صنایع دستی مشغولند. کارخانجات و صنایع بزرگ شهرستان مبارکه را به یکی از مهمترین قطب های صنعتی کشور تبدیل کرده اند.

محصولات کشاورزی: مهمترین فرآورده های کشاورزی این شهرستان شامل سیب زمینی، پیاز، تنباکو، دانه های روغنی، گندم، جو، میوه های درختی و ...می باشند.

فرهنگ: مردم آن اكثرا“‌ بومي، محلي و بعضا“ هم مهاجريني هستند كه جهت اشتغال در صنايع معمولا“‌در شهرستان حضور دارند .

جمعیت: ۱۴۳٬۴۷۴ نفر (۱۳۹۰)

زبان محلی: زبان فارسي زبان غالب مردم شهرستان مي باشد. دربعضي نقاط روستايي مثل روستاي دهسرخ و بعضي از محلات شهر طالخونچه علاوه بر زبان فارسي داراي زبان تركي و گويشي محلي مي باشند.

جاذبه های گردشگری: از حیث جاذبه های طبیعی شهرستان مبارکه 16 جاذبه در این شهرستان شناسایی شده که رتبه اول را در استان اصفهان به خود اختصاص داده است که عبارتند از: چشمه تنگ دوزان، چشمه حوض ماهی، سد نکوآباد، مقبره پیر حاجات، قلعه بزی، غارهای تاریخی قله بزی، بیشه زارهای پارک ساحلی فرارود، چشمه های حوض ماهی، چشمه سنجدی، چشمه لیلا و قنات حسن آباد بیدگان، قنات امین آباد، چشمه تنک بیدکان، چشمه کرکوند، آسیاب آبی دولت آباد، درخت 500 ساله در شهر دیزیچه. بی شک، مهمترین جاذبۀ طبیعی این شهرستان، حاشیۀ زیبا و فرحبخش زاینده رود است. این ساحل با مزارع آباد و درختان فراوان و مناظر اعجاب انگیز آن، هر بیننده ای را مسحور ساخته و رنج و خستگی زندگی شهرنشینی را از دل وی می زداید.  همچنین در شهرستان مبارکه بیش از 800 اثر تاریخ شناسایی شده است که تعداد 35 اثر تاکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برخی از آنها عبارتند از: قلعۀ نهچیر، برج کبوترآباد و قلعۀ آسیاباد، غارهای قله بزی، حمام نو، خانه صفایی و...

محله های قدیمی: محلۀ مختاریها، محلۀ حیدرآبادیها، محلِۀ حاجیها، قلعۀ سلیمان، قلعۀ نو، محله رسیها، محلات اقماری قهنویه، دهنو، محمدیه، شیخ آباد، سرارود و اسماعیل ترخان.

صنایع دستی و سوغات: فرش بافی و کرباس بافی بعنوان مهمترین صنایع دستی این شهرستان قلمداد می شود و اهم سوغات آن گز و پولک و نبات است..

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
میراث فرهنگی استان اصفهان
دانشگاه آزاد واحد مبارکه
فرمانداری مبارکه
fa.wikipedia.org