نام: تیران و کرون

وجه تسمیه: در ترکیب واژه تیران  دو جزء دیده می شود: نخست «تیر» که نام ستاره ی تیر است که در نزد ایرانیان باستان مقدس بوده و «ان» که همان پسوند کثرت و نسبت است و محلی را می نمایاند که به تیر منسوب باشد. کرون نیز از دو قسمت «کر» به معنای توانا و «ون» به معنی مانند و شبیه می باشد.

استان: اصفهان

تاریخچه: شهرستان تیران و کرون یکی از کهن ترین شهرستانهای استان اصفهان محسوب می شود و قدمتی حدود 6 هزار سال دارد و در دوران مختلف باستانی و تاریخی سکونتگاه بشر بوده است. دلیل این امر وجود سنگ نگاره های 6000 ساله در اطراف شهرستان تیران و کرون می باشد. نام این شهرستان و نیز نامهای دیگر این منطقه بهترین سند قدمت و دیرینگی آن است. شهرستان تیران و کرون همواره به عنوان یکی از مناطق ییلاقی مورد توجه رجال  و دولت مردان در دوره های مختلف تاریخ بوده است. مسعود میرزا ظل السطان پسر ارشد ناصرالدین شاه بیش از سی سال حاکم بلامنازع اصفهان بوده و ارگ حکومتی او به نام قمیشلو در شمال تیران قرار دارد. شهرستان تيران و كرون در گذشته ‌به صورت يک شهرستان نبوده بلکه جزو شهرستان نجف آباد به شمار می آمد.

تقسیمات کشوری: شهرستان تيران و كرون بر اساس آخرين تقسيمات كشوري داراي دو بخش به نامهاي مركزي و كرون و چهار دهستان به نامهاي رضوانيه؛ ورپشت در بخش مركزي و كرون سفلي و كرون عليا در بخش كرون مي باشد. اين شهرستان داراي ۴۴ روستاي بالاي ۲۰ خانوار جمعيت و تعداد ۱۹ روستاي زير ۲۰ خانوار جمعيت و مزارع مسكوني و ۳ شهر به نامهاي تيران؛ عسگران و رضوانشهر مي باشد.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان تيران و كرون بين ۵۰ درجه و ۳۳ دقيقه تا ۵۱ درجه و ۱۴ دقيقه طول شرقي و ۳۳ درجه و ۱ دقيقه تا ۳۳ درجه و ۴ دقيقه عرض شمالي و از شمال وشرق به شهرستان نجف آباد و از جنوب به شهرستان لنجان و استان چهارمحال و بختياري و از غرب به شهرستان فريدن محدود مي گردد. اين شهرستان پل ارتباطي بين سه استان (چهارمحال و بختياري و اصفهان و خوزستان) بوده است.

آب و هوا: اين شهرستان داراي هوايي نسبتا معتدل و زمستان هاي سرد است. شهر تيران داراي آب وهواي بياباني ونيمه بياباني با تابستانهاي گرم وخشك و زمستانهاي سرد است. در شهر تيران بيشترين نم نسبي درزمستان ۷۸ درصد و در تابستان ۱۳ درصد مي باشد.

مساحت: ۸/۱۷۶۸ كيلو متر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۶۴۰ متر

منابع آب و رودخانه: تنها منبع آبي سطحي آن؛ رودخانه كرون (مرغاب) است كه از ارتفاعات دالانكوه سر چشمه مي گيرد.

پوشش گیاهی: پوشش گیاهی این شهرستان بیشتر گون، کنگر، موسیر، لاله های واژگون و ... است.

اقتصاد: این شهرستان با شصت روستا و شهرهای تیران ورضوانشهر و عسگران یکی از قطب های کشاورزی و دامداری اصفهان و نیز مرکز ی برای صنایع سنگ و نیز شهر کامیون های سنگین است چرا که کامیونداری و رانندگی از شغلهای مهم و فراوان در این شهر محسوب می شود. بیشتر مردم این شهرستان به کشاورزی دامداری و صنایع دستی مشغول هستند. سه منطقه  صنعتی در شهر تیران و رضوانشهر وجود دارد که منطقه صنعتی رضوانشهر یکی از بزرگترین قطبهای سنگبری در ایران بشمار میرود و در منطقه باعث رشد اقتصادی خاصی شده است.

محصولات کشاورزی: محصولات عمده اين شهرستان گندم، جو، كلزا، سيب زميني، سبزيجات، كشت هاي گلخانه اي، صيفي جات،انگور، بادام و گردو مي باشد.

جمعیت: بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان تیران و کرون در سال ۱۳۹۰ برابر با ۶۹۰۴۷ نفر بوده‌ است.

زبان محلی: فارسی به گویش محلی

جاذبه های گردشگری: منطقه قمیشلو، مسجد حاج سليمان واقع درحسينيه آقانوروز قديمي ترين مسجد شهر و مسجد خان يا مسجد امام حسن مجتبي با قدمتي هزار ساله، قلعه جاجا، دالانکوه، آبشار كرد عليا، سد خميران، چشمه احمدرضا، چشمه مرغاب، حمام قديمي خان، قلعه روستاي مير آباد، برج معروف محمديه وامامزاده بي بي فاطمه، برج كبوتر خانه، دشت لاله های واژگون، درهای سنگی باغها و اماکن مذهبی و...

صنایع دستی و سوغات: شهرستان تيران به دليل واقع شدن درمجاورت استان چهارمحال و بختياری، با عشاير اين منطقه همسايه است و از صنايع دستی عشايری بهره برده است. انواع هنرهای دستی در اين منطقه رواج دارد. در حال حاضر مهمترین صنایع دستی این شهرستان قالیبافی می باشد و از دیگر رشته های صنایع دستی آن می توان به سفالگری، معرق، قلمزنی، خاتم کاری، زنگوله سازی، منبت کاری، معرق و کار روی شیشه نام برد. قدمت زنگوله سازی در این شهر به نزدیک سیصد و هشتاد سال می رسد. از سوغات مهم کشاورزی این شهرستان نیز می‌ توان به بادام، گردو، انگور، انار، زردآلو، آلبالو، هلو، زعفران و... اشاره نمود.

بهترین زمان بازدید: بهار

منابع:
فرمانداری تیران و کرون
میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان
4iranian.com
fa.wikipedia.org