نام: شهرستان گرمی
نام قدیمی: برخی آن را از واژه گئرامنه به معنی چند عشیره که دارای چراگاه مشترک میباشند و به رئیس آنان گئرامنی میگفتند، میدانند.
استان: اردبیل
تاریخچه: تاریخچه پیدایش این شهر در عصر جدید حیات آن به حدود سال ۹۰۰ هجری قمری بازمیگردد که ۵ طایفه شیعه که ساکن شهرهای امپراطوری عثمانی و برخی نقاط سنی نشین دیگر بودند به دستور و اجازه شاهان صفویه به آن مهاجرت و درآنجا ساکن شدند. تپه باستانی(آغامعلی تپه سی) سند معتبری از پیشینه تاریخی این شهربوده که در ۹ کیلومتری شهر و در نزدیکی روستای شوکورلو واقع است. همچنین اولین پارچه در تپه همت که دراصل به رنگ قرمزبوده ودارای زمینه شطرنجی با نشان صلیب شکسته یا همان گردونه خورشید یا گردونه مهر میباشد. بافته شده در ایران درتپه همت روستای سالالا(در مکاتبات دولتی سلاله) از توابع شهرستان گرمی کشف شده که هم اکنون در موزه ملی ایران نگهداری میشود.
تقسیمات کشوری: گرمی از سال ۱۳۵۵ با جدایی شهرستان مغان از شهرستان مشگینشهر به مرکز شهرستان تبدیل شد. این شهرستان طبق آخرین تقسیمات کشوری دارای دو شهر، سه بخش و 9 دهستان است.
موقعیت جغرافیایی: بین ۳۸ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۱۰ دقیقه عرض شمالی از خط استوا و ۴۷ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شدهاست. شهرستان گرمی از شمال با شهرستانهای بیله سوار و پارسآباد، از غرب به شهرستان اهر(آذربایجان شرقی) از جنوب به شهرستان مشگین شهر و از شرق به جمهوری آذربایجان همسایهاست. شهرستان گرمی از جنوب به دامنه کوههای صلوات، از شمال به کوههای خروسلو از غرب به رود دره رود و از شرق به بالهارود محدود میشود.
آب و هوا: شهرستان گرمی دارای اقلیمی نیمه خشک با تابستانهای نسبتاً گرم و زمستانهای سرد میباشد. آب و هوای این شهرستان در بهار، تابستان و پاییز معتدل و در زمستان به سبب کوهستانی بودن سرد است.
مساحت: ۱۷۲۵٫۲
ارتفاع از سطح دریا: ۱۰۲۳ متر
فرهنگ و آداب و رسوم: درکشور ایران به ویژه منطقه آذربایجان مرثیه سرایان اردبیلی بی شک نقش ارزندهای در روایت حماسه بزرگ عاشورا و انتقال آن به نسل های امروزی داشتهاند. این نقش ریشه در شیعه گری صفویان دارد و در این دیار که خاستگاه صفویان است بیش از هر استان دیگری پایدار مانده است.
جمعیت: ۲۸۹۵۳ نفر
زبان محلی: ترکی آذربایجانی
جاذبه های گردشگری: وجود کوههای سر سبز، چشمه ساران متعدد، دریاجه سد گیلارلو، منطقه جنگلی اینی و آلای له، رودخانههای دره رود، بالهارود، جیین چایی، روستاهای تنگ، تولون، خان کندی، قوزلو ، داش دیبی، بیک باغی، افجه، مولان، آوسوران «av,soran»، سالالا سلاله، و سایر روستاهای منطقه قره آغاج از جاذبههای دیدنی آن میباشد. از محلات قدیمی این شهر میتوان محله موجره، قالاباشی، یوخاری باش(صاحب الزمان) چشمه باشی را نام برد. همچنین در روستاهای اطراف چندین زیارت گاه وجود دارد که در محل به آن اوجاق می گویند مثل اوجاق روستای آلازار که معروف است متعلق بهامامزاده محمدبن حنفیه میباشد. اوجاق روستای قلعه برزند که متعلق بهامامزاده محمدبن هاشم است و اوجاق میروو که به نواده پیرزید تعلق دارد.
رودخانه های مهم: رودهای مهم شهرستان عبارتند از: بالهارود، دره رود، چلک چایی، سامبور چایی، زنگیرچایی، تولونچایی(رودخانه تولون)، داش دیبی.
گونه های زیستی: انواع گونههای حیات جانوری در شهرستان گرمی وجود دارد. از آن جمله کبک که در ارتفاعات گرمی و روستاهای حومه به وفور یافت میشود. دامنه کوههاوبستررودخانههای این شهر درششماه از سال پوشیده از انواع گیاهان دارویی مثل بویمادرن، گل گاوزبان، آویشن، پونه و... میباشد
صنایع دستی: تولیدات صنایع دستی شهرستان مغان شالبافی، ورنیبافی در بخش انگوت شمالی و غربی، قالیبافی در بخش مرکزی و منطقه برزند انگوت، گلیمبافی در بخش مورال، جاجیمبافی و شالبافی بیشتر به صورت پراکنده بین عشایر شهرستان رواج دارد و معرق چوب و نگارگری در خود مرکز شهرستان انجام میگیرد که سابقه 10 ساله دارد. از عمده محصولات صنایع دستی شهرستان مغان که شهرت جهانی دارد ورنی مغان است که از جمله اصیلترین و مرغوبترین تولیدات صنایع دستی استان اردبیل میباشد.
سوغاتی و غذاهای محلی: غذاهای محلی این خطه از کشورمان انواع کباب، آبگوشت، دیزی، کوفته و دلمه و سوغات گرمی نیز شامل کره حیوانی و عسل است.
بدترین و بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان بهترین و اواخر پاییز و زمستان بدترین زمان سفر به این شهر است.
منابع:
fa.wikipedia.org
seyfar.ir
germicity.blogfa.com