نام: شهرستان تکاب

نام قدیمی: ستوریق، آنجرود، ساروقورغان، تیکان‌ تپه افشار

استان: آذربایجان غربی

تاریخچه: مُهر موبد موبدان منقوش اساطیر کهن و بیشتر در ستایش آب و آتش است، در تخت سلیمان کشف شده‌ است. ناحیه‌ ای که امروزه تکاب نامیده می‌ شود، تکاب در ناحیه‌ ای واقع بوده که در سالنامه‌ های آشوری از نیمهٔ دوم سدهٔ ۹ قبل از میلاد، زاموآ خوانده می‌ شده، و همواره دستخوش تهاجم آشوریان بوده‌ است. این ناحیه مسکن اقوام باستانی لولویی و گوتی بوده‌ است و بعدها دولت ماننا در آن تشکیل شد که از مراکز مهم اقتصادی دولت ماننا و ماد به‌ شمار می‌ رفت.

تقسیمات کشوری: تکاب دارای ۱۰۲ آبادی و یک بخش به نام تخت سلیمان است.

موقعیت جغرافیایی: شهرستان تکاب از غرب به شهرستان شاهین‌ دژ، از شمال غربی به شهرستان هشترود، از شمال شرقی به استان زنجان، از جنوب و جنوب غربی به شهرستان سقز و از طرف جنوب شرقی به شهرستان بیجار محدود است و با سه استان زنجان، آذربایجان شرقی و کردستان مرز مشترک دارد. فاصله تکاب با تهران ۵۴۰ کیلومتر می باشد.

اقتصاد: بیشتر در آمد مردم این شهر از راه کشاورزی و دامپروری بوده و کمتر واحد صنعتی در شهر تکاب به چشم میخورد. شهر تکاب در یک نگاه کاملاً خدماتی و در خدمت دامداری و کشاورزی است. مردم تکاب بعلت نبود کارگاه‌ های تولیدی سرمایه‌ های خود را در بانک‌ ها ریخته و کمتر از اصل ریسک پذیری استفاده می‌ کنند. در بخش معدن، تکاب دارای بزرگترین مجموعه تولید طلای ایران است. بزرگترین معادن طلای خاورمیانه با ذخایر ۸۰ تن طلای خالص در معادن زره‌ شوران (اولین در ایران) و آقدره (دومین در ایران) در تکاب قرار دارد. بخش مهم دیگری از اقتصاد منطقه محصولات صنایع دستی و بر عهده زنان فرشباف تکاب است.

آب و هوا: آب و هوای شهر تکاب تابعی است از اقلیم حاکم بر آذربایجان، منتهی توپوگرافی ارتفاع و جهت گسترش ناهمواریها و دوری منطقه تکاب از دریا و کانونهای رطوبتی شرایط ویژه‌ ای به آب و هوای منطقه بخشیده که بارزترین مشخصه آن، زمستانهای سرد و برفی و تابستانهای معتدل و خشک می‌باشد و از این بابت اندک تفاوتی با اقلیم حاکم بر آذربایجان دارد.

رودخانه های اطراف: مهمترین رودخانه دائمی که در تکاب جاری است ساروق نام دارد که قسمتی از آب آشامیدنی شهر را نیز تأمین میکند. این رودخانه شاخه اصلی زرینه رود را تشکیل میدهد. از جمله رودهای فصلی قجور چایی و حاج بابا چایی میتوان نام برد، از رودخانه‌ های اتفاقی منطقه تکاب رودخانه رجال چایی می‌ باشد.

مساحت: ۵٬۸۸۰٬۰۰۰ متر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۸۴۰ متر

فرهنگ و آداب و رسوم: ترک‌ های آذربایجانی و کردها از گروه‌ های عمده این استان به شمار میروند. آذرى‌ ها، کردها، آشورى ‌ها و ارامنه هر يک براساس ويژگى ‌هاى قومى - دينى خود آداب و سنن مخصوص دارند که از آن ميان سنن مسلمانان از مقام برجسته‌ اى برخوردار است. مردم آذربايجان خالق يکى از غنى ‌ترين گنجينه ٔ ادبيات شفاهى ملل خاورميانه و ايران مى‌ باشند. چنانکه هر سياح و جهانگردى که از آذربايجان گذشته، اين ديار را سرزمين شعر و هنر نام نهاده است. آنها احساسات خود را با زبان شعر بيان کرده و براى هر مناسبت 'باياتي' سروده‌اند. عيد نوروز، عيدقربان، عيدفطر خاص مسلمانان است و مسيحيان اعم از ارمنى و آشوري، اعياد مذهبى و ملى خود را در کليساها، توأم با مراسم ويژه انجام مى ‌دهند. يکى از اعياد ايلات منطقه، عيد خدرنبى(خضر) است که شب اول اسفند برپا می ‌دارند . در اين شب دختران و زن‌ ها و جوانان ده به رقص چوب مى‌ پردازند و از هر ده نفر، يک نفر خود را به شکل حاجى فيروز مى ‌آرايد و با خواندن اشعار موزون برنامه ‌هائى را اجراء مى‌ کند. استان آذربایجان غربی به تبع تنوع و ترکیب قومی، دارای انواع مختلف موسیقی بومی است. موسیقی بومی آذری ها عمدتا در وجود عاشیق ها خلاصه می شود.

افراد سرشناس: پروفسور ذبیح الله قاسملو استاد دانشگاه شفیلد، شهریار صدیق افشار (دانشمند و فیزیکدان برجسته)، حسن انوری (محقق و ادیب بنام) و ...

جمعیت: ۸۱٬۳۹۵ نفر

زبان محلی: زبانهای رایج درتکاب شامل ترکی آذربایجانی که بیشتر شامل ترکان افشار می‌شود، و کردی که شامل کردی گورانی و کردی سورانی می‌ باشد.

جاذبه های گردشگری: از اماکن تفریحی و تاریخی تکاب می‌ توان به آثار باستانی تخت سلیمان، چملی گولو، کوه بلقیس، دژ ساری قورخان و بقعهٔ ایوب انصار و... اشاره کرد. تخت سلیمان (آتشکده آذرگشنسب) مجموعه‌ای تاریخی است مشتمل بر دریاچه طبیعی، آتشکده آذرگشنسب، معبد آناهیتا، بنای چهارطاقی، تالار و کاخ شاهی که بر روی صفحه‌ای سنگی که از رسوب مواد کانی و طی میلیون‌ها سال ایجاد شده ‌است، بنا گردیده است. بازار تکاب افشار، آبگرم تخت سلیمان (ایستی سو) با چشمه‌ های آب گرم، که برای درمان بیماری‌ های روماتیسمی محبوبیت دارد. چمن متحرک چملی جزیره‌ای متحرک در داخل آب دریاچه چملی، واقع در روستای بدرلو تکاب که از مناطق بسیار زیبا ولی در عین حال گمنام و ناشناخته می‌باشد. قلعه سردار افشار، روستای اغولبیک که در ۵ کیلومتری شهرستان تکاب آثار باستانی روستای اغولبیک جزو آثار ثبت شده ملی می باشند.

سوغاتی و صنایع دستی: قالی و قالیچه‌ های نفیس و گرانبهای افشار محبوبیت خاصی در بازارهای فرش دنیا دارد، فرش افشار شهرت خود را به کیفیت و دوام آن مرهون، و به فرش آهنین معروف است. فرش دستباف افشار تکاب به نوعی سوغات این شهر هم محسوب می‌ شود.

بدترین و بهترین زمان بازدید: بهترین زمان بهار و اواخر تابستان، سردترین و بدترین زمان زمستان

منابع:
fa.wikipedia.org
titilay.com
behroozmirzayi.persianblog.ir