نام: شهرستان اشنویه

نام قدیمی: اُشنو نام شهر اشنویه از زبان کلدانی (اشنو)، به معنای قلعه، برج، سنگر وحصاراست. در کتیبه تاریخی کوروش از ایالت اشنو ناک نام برده شده که همان اشنویه فعلی است.

استان: آذربایجان غربی

تاریخچه: اشنویه که از دیرباز مسکن کردهای موسوم به هذبانیه (هذبانی) بوده، تا سده‌ های بعد همچنان آبادانی خود را حفظ کرد. هذبانیان از مراتع اطراف آنجا، برای نگهداری احشام خود بهره می‌جستند. تیره‌ ای از آنان نیز که رَوّادیان (کُرد) نامیده می‌ شدند، در ارمنستان سکنی گزیدند. روادیان که در آذربایجان و کردستان نفوذ داشتند، در سدهٔ ۲ قمری از اطاعت عباسیان سرباز زدند و چندی حکومت مستقلی به رهبری علی فرزند صدقه در آذربایجان به وجود آوردند. آنان ارومیه را مرکز فرمانروایی خود قرار دادند و شهرهای اشنویه، خوی، شاهپور، لاهیجان(نام روستایی در آذربایجان) و نقده را در اختیار داشتند. در سال ۱۹۰۹ میلادی برابر با ۱۲۸۷ ه. ش، عثمانی‌ها با تمام قدرت نظامی خود اشنویه را تسخیر کرده و مردم آن را کشتار نمودند.

تقسیمات کشوری: شهرستان اشنویه متشکل از دو منطقه شهری(اشنویه و نالوس) و دو بخش مرکزی و نالوس است که بخش مرکزی شامل دو دهستان اشنویه شمالی و دشت بیل و بخش نالوس شامل دو دهستان اشنویه جنوبی و هق می باشد و جمعاً شامل 77 روستا می باشد.

موقعیت جغرافیایی: شهر اشنویه مرکز شهرستان و فاصله آن با مرکز استان ۷۰ کیلومتر است و در جنوب غرب استان آذربایجان غربی قرار دارد. با شهرستان ارومیه در شمال، با شهرستان نقده در شرق، با شهرستان پیرانشهر درجنوب و دو کشور عراق و ترکیه در غرب ارتباط دارد.

آب و هوا: اشنویه دارایی مطبوع ترین آب و هوای منطقه آذربایجان غربی است. سرد و مرطوب كوهستانی بوده و دارای زمستانهای سرد و طولانی و تابستانهای معتدل می باشد.

مساحت: 2086 کیلو متر مربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱٫۵۲۴ متر

رودخانه ها و کوههای اطراف: گلازچای، گردکاشان، شیخان و کانی رش با سر چشمه گرفتن از کوههای دالامپر، پوریک و کلاشین زمینهای حاصلخیز این منطقه را سیراب می کند. و بزرگترین آن رودخانه گادر به طول 100 كیلومتر است كه در كتاب های تاریخی به نام رود كدیر مشهور است.

فرهنگ و آداب و رسوم: ترک‌ های آذربایجانی و کردها از گروه‌ های عمده این استان به شمار می روند. آذرى‌ ها، کردها، آشورى ‌ها و ارامنه هر يک براساس ويژگى ‌هاى قومى - دينى خود آداب و سنن مخصوص دارند که از آن ميان سنن مسلمانان از مقام برجسته‌اى برخوردار است. مردم آذربايجان خالق يکى از غنى ‌ترين گنجينه ٔ ادبيات شفاهى ملل خاورميانه و ايران مى‌ باشند. چنانکه هر سياح و جهانگردى که از آذربايجان گذشته، اين ديار را سرزمين شعر و هنر نام نهاده است. آنها احساسات خود را با زبان شعر بيان کرده و براى هر مناسبت 'باياتي' سروده‌اند. عيد نوروز، عيدقربان، عيدفطر خاص مسلمانان است و مسيحيان اعم از ارمنى و آشوري، اعياد مذهبى و ملى خود را در کليساها، توأم با مراسم ويژه انجام مى ‌دهند. يکى از اعياد ايلات منطقه، عيد خدرنبى (خضر) است که شب اول اسفند برپا می ‌دارند . در اين شب دختران و زن‌ ها و جوانان ده به رقص چوب مى‌ پردازند و از هر ده نفر، يک نفر خود را به شکل حاجى فيروز مى ‌آرايد و با خواندن اشعار موزون برنامه ‌هائى را اجراء مى‌ کند. استان آذربایجان غربی به تبع تنوع و ترکیب قومی، دارای انواع مختلف موسیقی بومی است. موسیقی بومی آذری ها عمدتا در وجود عاشیق ها خلاصه می شود.

افراد سرشناس: علامه سید تاج الدین اشنویی فقیه وعالم قرن چهارم هجری، شیخ خالد اشنویی محدث بزرگ قرن ششم هجری، شیخ عبدالعزیز اشنویی مولف کتاب التنبیه در علم فرایض، قطب الدین اشنویی مشهور به امیر بختیار قرن هفتم هجری، شیخ الاسلام تاج الدین اشنویی شاعر وعالم قرن ششم وهفتم هجری مشهور به  ملک الحکما وسلطان المتکلمین، و از مفاخر معاصر می توان به مرحوم علامه دانشمند قاضی محمد خضری اشاره نمود. علامه خضری به قاضی شرع کردستان مشهور بود و بیش از 130 تالیف در زمینه های مختلف علوم دینی داشته است.

جمعیت: ۷۰۰۳۰ نفر

اقتصاد: کشاورزی از بنیاد های مهم اقتصادی شهرستان اشنویه  به حساب می آید خاک مستعد وقابلیت کشت خوب وآب فراوان باعث شده که اقتصاد شهرستان عمدتا بر پایه ی کشاورزی ودامپروری استوار باشد. فعالیت صنعت در این منطقه محدود به چند کارخانه وسرد خانه وکارگاههای کوچک از جمله سردخانه شکرسیو، سردخانه سیب سرخ اشنویه،سردخانه کوهستان، سردخانه لاله نالوس ،کارخانه قند قالبی وحبه ای، کارخانه گلوکز شیرین اشنویه، کارخانه پلاستیک سازی کلاشین(محمدی) و تولید بذر خوشه طلا. همچنین شهرستان اشنویه از لحاظ معادن در رتبه ده استان قرار دارد.

زبان محلی: بیشینه مردم شهرستان اشنویه به زبان کردی سورانی با لهجه مکریانی صحبت می‌ کنند. مردمان ایل هرکی به کردی کرمانجی صحبت می‌کنند.

جاذبه های گردشگری: از مکانها و جاده های دیدنی می توان به جنگلهای سرسبز میر آباد، دره شهدا، منطقه قلاتوک، شیخ محمد هنگلان، دامنه های کوه رندوله، روستای گلاز را نام برد. البته اکثر جاده های روستایی که در نوار نزدیک مرز واقع شده اند دارای چشم انداز های دیدنی و بسیار سرسبز می باشند که در فصلهای بهار و تابستان محل دیدگاه مسافران وگردشگران می باشد. دره ييلاقي و زيباي چلاشي در شمال غربي اشنويه و روستاي آغ بلاغ (روستاي هدف گردشگري) از جمله جاذبه هاي طبيعي اين شهرستان به شمار مي روند.

سوغاتی و محصولات: گیلاس، سیب، گندم، چغندر و محصولات دیگری چون نخود، سیب‌ زمینی، دانه‌ های روغنی از مهمترین محصولات زراعی اشنویه‌ به شمار می‌ روند. همچنین کشت میوه‌ های جالیزی به صورت دو فصله دراشنویه انجام می‌گیرد.

بدترین و بهترین زمان بازدید: بهترین زمان بهار و اواخر تابستان، سردترین و بدترین زمان زمستان.

منابع:
fa.wikipedia.org
yasin-shno.blogfa.com
oshnavieh-ag.ir
shnomiras.com