نام: ارومیه

نام قدیمی:  کرانه غربی دریاچه ارومیه را در قدیم «گیلزان» می نامیدند. گروهی معتقدند که نام باستانی این شهر و دریاچه آن «چی چیست» و «چی چستا» است. سریانیان آن را «اورمیا»، ارمنی ها «اورمی»، اعراب «ارمیه» و «ایرانیان ارومی» نوشته اند. در دوره پهلوی نیز به رضائیه معروف بود.

استان: آذربایجان غربی

تقسیمات کشوری: شهرستان ارومیه دارای پنج بخش به نام های «سیلوانه»، "صومای برادوست»، « انزل»، « نازلو» و « مرکزی » و سه شهر است.

مساحت: 5298 کیلومتر مربع

کوههای اطراف: مهمترین کوههای منطقه جوودلرداغی: به ارتفاع۱۴۴۰ متردرشمال غربی شهر ارومیه، سیرداغی: به ارتفاع ۱۷۰۰ متر در دو کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه، علی ایمان داغی: به ارتفاع ۱۶۶۳ متر در جنوب شرقی شهر ارومیه میباشند. ارتفاعات دیگر نیز در منطقه وجو دارند.

رودخانه ها و دریاچه ها: دریاچه ارومیه، دریاچه مارمیشو، رودخانه شهر چایی (برده سور) و...

جمعیت: طبق سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت ارومیه ۶۶۷٬۴۹۹ نفر بود و دهمین شهر پرجمعیت ایران به ‌شمار می ‌آید. ساکنین شهر ارومیه را ترک ها ، کردها، اقلیتی از آشوریها و ارمنیها تشکیل می دهند.

زبان محلی: ترکی آذربایجانی، کردی و ارمنی، آشوری

ارتفاع از سطح دریا: 1332 متر

آب و هوا: این شهر به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا، یکی از شهرهای گردشگری و زیبای ایران محسوب می‌ شود. هوای ارومیه در تابستان نسبتاً گرم و در زمستان سرد می ‌باشد.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان از شمال به شهرستان سلماس، از جنوب به شهرستان نقده، از شرق به دریاچه ارومیه و از غرب به مرز ترکیه محدود است. ارومیه در جلگه گسترده و سرسبزی به درازای 70 کیلومتر و به پهنای 30 کیلومتر واقع شده است. دریاچه ارومیه در شرق و دریاچه مارمیشو در غرب این شهر قرار دارد.

وضعیت اقتصادی: از گذشته ارومیه با قرارگیری بر سر چهارراه قفقاز ،میان ‌رودان ،آسیای صغیر و شرق دریاچه ارومیه از اوضاع بازرگانی نیکویی برخوردار بوده است. در واقع ارومیه با قرار گیری بر سر راههای تجارتی به عنوان گمرکی برای صادرات و واردات کالا از ایران به دیگر نقاط و بالعکس بوده است. همچنین ارومیه محلی برای خرید و فروش محصولات کشاورزی و عشایری مردم اطراف این شهر بوده است.

تاریخچه: بدون تردید این منطقه یکی از بسترهای شکل دهنده تمدن بشری بوده است. امروز نشانه هایی در دست است که سابقه زندگی انسان را در این منطقه به 5000 سال قبل باز می گرداند. آثار به دست آمده از غارهای تمتمه و دیگر نقاط، نشان دهنده زندگی انسانها از عصر جمع آوری خوراک تا ساختن ابزارهای ابتدایی سنگی در این نواحی است.

فرهنگ و هنر: ارومیه به عنوان یکی از ۱۹ شهر تاریخی ایران در یونسکو ثبت شده است. یکی از جلوه های مدنی و زیبای شهر ارومیه اختلاط اقوام مختلف در این شهر است. برخی مورخان متقدم اسلامی نیز ارومیه را زادگاه زردشت عنوان کرده‌ اند. ورزش بخش مهمی از فرهنگ ارومیه را دربرمی ‌گیرد. محبوب ترین ورزش در شهر ارومیه، والیبال است. این شهر از شهرهای قدیمی والیبال خیز ایران است.

خیابان ها٬ میدان ها و محلات قدیمی: توپراق قالا (میدان ابوذر کنونی)، موتور باشی و دووار باشی (خیابان ابوذر کنونی)، حاجی‌پیر‌لی و قره حسنلی و قره‌ لر (مکان: کمربندی فعلی)، شیرباشی (ولیعصر) و...

جاذبه های گردشگری: مجتمع تفریحی چی‌ چست، پارک جنگلی ارومیه، بند، کوه «سیرداغ»، دریاچه ارومیه، دریاچه مارمیشو، مجتمع تجاری تفریحی باری، پل شهید کلانتری، آبشار سولوک، جاده امامزاده، خیابان شیخ تپه، مسجد جامع ارومیه، مسجد سردار، مسجد مناره، مسجد اعظم ارومیه، امامزاده برکشلوی ارومیه، زیارتگاه عرب باغی، زیارتگاه مهدی القدم، بقعه دیزج تکیه، امامزاده غریب حسن، سه گنبد، کلیسای ننه مریم، کلیسای مارگیوکیس، کلیسای آشوری مادت خنه، کلیسای ماردانیال، کلیسای آشوری مار صبر شیوع، کلیسای موانا، کلیسای مارتوما، کلیسای پطور سوپولیس، کلیسای قره باغ، کلیسای سیر ارومیه، کلیسای شرق آشوری، کلسیای کلیمیان، مدرسه هدایت، مدرسه بیست و دو بهمن، خانه انصاری، ساختمان شهربانی، ساختمان ستاد لشگر، شهرداری ارومیه، یخچال دوقوز پله (نه پله)، پل باراندوز چای، پل چنقرانلوی ارومیه، بازار سنتی ارومیه، قلعه تاریخی بردوک، قلعه اسماعیل آقا، قلعه تاریخی دم دم، مقبره تاریخی روستای تم تمه، مقبره روستای خانقاه، مقبره صخره ای قارلی دام، غار هارون و مارون، غار میر داوود، غار تم تمه، تپه باستانی گوی تپه، تپه باستانی کرد لرتپه تاریخی موانا، موزه تاریخ طبیعی ارومیه، موزه آثار تاریخی ارومیه، سنگ مشت عثمان در داخل دریاچه ارومیه و ...

آداب و رسوم و رویدادهای مهم: آذرى‌ ها، کردها، آشورى ‌ها و ارامنه هر يک براساس ويژگى ‌هاى قومى - دينى خود آداب و سنن مخصوص دارند که از آن ميان سنن مسلمانان از مقام برجسته‌اى برخوردار است. مردم آذربايجان خالق يکى از غنى ‌ترين گنجينه ٔ ادبيات شفاهى ملل خاورميانه و ايران مى‌ باشند. چنانکه هر سياح و جهانگردى که از آذربايجان گذشته، اين ديار را سرزمين شعر و هنر نام نهاده است. آنها احساسات خود را با زبان شعر بيان کرده و براى هر مناسبت 'باياتي' سروده‌اند. عيد نوروز، عيدقربان، عيدفطر خاص مسلمانان است و مسيحيان اعم از ارمنى و آشوري، اعياد مذهبى و ملى خود را در کليساها، توأم با مراسم ويژه انجام مى ‌دهند. يکى از اعياد ايلات منطقه، عيد خدرنبى (خضر) است که شب اول اسفند برپا می ‌دارند . در اين شب دختران و زن‌ ها و جوانان ده به رقص چوب مى‌ پردازند و از هر ده نفر، يک نفر خود را به شکل حاجى فيروز مى ‌آرايد و با خواندن اشعار موزون برنامه ‌هائى را اجراء مى‌ کند .
از رویدادهای مهم آن میتوان به جشنواره جهانی جام تموز اشاره کرد که هر ساله و با شرکت بازیکنانی از کشور ایران و دیگر کشورها با اقلیت آشوری چون عراق و سوریه در تابستان در شهر ارومیه برگزار می ‌شود.

محصولات: انگور و سیب از عمده محصولات کشاورزی شهر ارومیه است. حدود سه چهارم تاکستان های ایران در ارومیه قرار دارد. سایر محصولات کشاورزی آن گردو، تخمه آفتابگردان ، تخمه کدو، هلو، زردآلو ، شلیل و گيلاس است.

سوغاتی: از سوغات مهم این شهر می توان به نقل بید مشک ، نقل گردویی ، حلوای گردویی، عرق بیدمشک و عرق بادرنجبویه اشاره کرد.

غذای محلی: گوزلمه، یارما شورباسی، خورش ارومیه، شورجه ارومیه، دلمهٔ برگ مو، کوفته، یتیمچه و آش‌های مختلف از جمله آش دوغ و اماج و آش کلم ارومیه (ییر تیخلی ) و...

صنایع دستی: صنایع دستی چوبی و ریزه‌ کاری و نازک ‌کاری چوب از جمله صنایع دستی و سوغاتی ‌های ارومیه است.

صنعت حمل و نقل: شهر ارومیه دارای فرودگاه فعال بین‌المللی است. پروازهای داخلی فرودگاه ارومیه به تهران و مشهد و پرواز خارجی به ترکیه، عربستان و امارات دایر می‌ باشد. ارومیه همچنین دارای راه‌آهن، ترمینال و اتوبوس خط واحد و تاکسی است.

مراکز خرید: بازارچه اول شمالی که به بازارچه مهین آباد نیز مشهور است در اول خیابان شمالی و در جنوب غربی شهر ارومیه قرار گرفته و یکی از بهترین بازارها و محل اصلی خرید بسیاری از مردم شهر ارومیه بشمار میرود. پارک تخم مرغی در نزدیکی این بازار قرار دارد. بازار و خیابان خیام جنوبی ارومیه که به خیابان بزرگ شهر ارومیه یعنی خیابان امام متصل است و در نزدیکی مرکز شهر ارومیه و بازار بزرگ قرار دارد یکی از پر رفت آمد ترین خیابان های ارومیه محسوب میشود و عبور مرور وسایل نقلیه در این خیابان ممنوع می باشد. بازار خلیج ارومیه در محله قدیمی سومن آباد قرار دارد و به همین دلیل به بازار سومن آباد نیز مشهور است دو راسته اصلی بازار خلیج در خیابان نشاط قرار دارد و این خیابان را احاطه کرده است. در این بازار میتوان انواع لباس ها برای مردان و زنان و همچنین کودکان و انواع لوازم آرایشی و بهداشتی با مارک های معروف و کمیاب را پیدا کرد. پاساژ پردیس ارومیه نیز یک محل زیبا و لوکس برای خرید است. اجناس موجود در این پاساژ اغلب لباس وکیف وکفش زنانه و مردانه با مارک های معتبر است. پاساژ برلن ۲ نیز از دیگر مراکز خرید در ارومیه است.

بدترین و بهترین زمان بازدید: بهترین زمان بهار و اواخر تابستان، سردترین و بدترین زمان زمستان

مدت زمان لازم برای بازدید از این شهر: یک الی دو روز

پیش شماره و شماره اداره گردشگری: 33489851ـ 33489853 044


منابع:
استانداری آذربایجان غربی
میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی
شهرداری ارومیه
ainanews.com
fa.wikipedia.org
seeiran.ir