نام استان: اردبیل

مرکز استان: اردبیل

تاریخچه: اردبیل نخستين بار بر روي لوحه هاي گلي سومريان در پنج هزارسال پيش در شهر نيپور باستان به عنوان شهري کوهستاني و با عنوان آراتا ثبت شده است. اين شهر در دوران مختلف مرکز ايالت آذربايجان بوده و به نامهاي آرتاويل، باذان پيروز، فيروز گرد، دارالارشاد، ادرالملک، دارالعرفان، دارالامان، شهر مقدس (به سبب وجود مدفن اجداد صفوي) ملقب بوده است و به علت قرار داشتن در مسير جاده ابريشم از رونق اقتصادي بسياري برخوردار بوده است و براي اولين بار بعد از اسلام موجب تشکيل دولت ملي در ايران گرديد.

موقعیت جغرافیایی استان: استان ‌اردبيل‌ در شمال‌ غرب ‌كشور و در بين‌ نصف‌النهارات47‌ درجه ‌و15دقيقه ‌و48 درجه ‌و56 دقيقه ‌طول ‌شرقي ‌و مدارات‌37 درجه ‌و 9 دقيقه ‌و 39 درجه ‌و 42 دقيقه ‌عرض‌ شمالي ‌قرار گرفته ‌و از غرب ‌به ‌استان ‌آذربايجان‌ شرقي‌، از شمال ‌و شمال ‌شرق ‌به ‌كشور جمهوري‌ آذربايجان‌، از شرق ‌و جنوب ‌شرق ‌به ‌استان ‌گيلان ‌و از جنوب ‌به ‌استان ‌زنجان ‌محدود است‌.

مساحت استان: ‌مساحت این استان ۱۷۹۵۳ کیلومتر مربع (حدوداً 1.09 درصد) از مساحت کل کشور است.

تقسیمات سیاسی استان: استان اردبیل  طبق ‌آخرين ‌مصوبات‌ تقسيمات ‌كشوري ‌داراي 10 شهرستان‌، 29 بخش‌، 26 شهر، 71 دهستان‌ و 1854 آبادي‌ است‌ كه‌ از اين ‌تعداد 1723 آبادی دارای سکنه و 131 آبادي ‌خالي ‌از سكنه ‌است‌.

شهرها و بخش های استان: بر اساس آخرين تقسيمات كشوري استان اردبيل شامل شهرستانهاي اردبیل، بيله سوار، پارس آباد، خلخال، مشگين شهر، مغان، نمين،نير، كوثر(گيوي) و سرعين مي باشد.
 

شرایط اقلیمی: شهرستان ‌اردبيل‌در اقليم ‌خشك‌ قرار دارد كه‌ ماههاي ‌خشك ‌و يخبندان ‌آن ‌بيش ‌از 8 ماه ‌است‌ و شدت‌ بارندگي ‌در بهار و پائيز بوده ‌و داراي ‌زمستان ‌سرد و تابستان‌ معتدل ‌است‌. شهرستان ‌گرمي ‌با تابستانهاي ‌گرم ‌و نامساعد و زمستان ‌ملايم‌، در مرز بين ‌اقليم ‌نيمه ‌خشك‌ و نيمه ‌مرطوب ‌واقع ‌شده ‌است‌. شهرستانهاي پارس آباد و بيله سوار از اقليم نسبتاً گرم و نيمه مرطوب و شهرستان‌ خلخال ‌داراي ‌اقليم ‌نيمه ‌خشك‌ با تابستان ‌معتدل ‌و زمستان ‌سرد و در ارتفاعات ‌طالش‌ سرد و پر برف ‌مي ‌باشد.

صنایع دستی: بافت گلیم، جاجیم، شال، زیرانداز، قالیچه قوبای خلخال، قالی بافی، قلاب بافی، مفرش، خورجین و نیز معرق کاری، منبت و خراطی، مصنوعات چرمی و ورنی که بیشتر توسط عشایر شاهسون دشت مغان انجام می شود، مهمترین صنایع دستی منطقه را تشکیل می دهند.

جاذبه های مهم گردشگری: آرامگاه شیخ صفی‌الدین (میراث جهانی یونسکو)، بقعه سید امین الدین جبراییل، مقبره شیخ حیدر، کلیسای مریم مقدس اردبیل، موزه مردم‌شناسی اردبیل، جمعه‌مسجد، سنگ‌نبشه ساسانی، آثار صخره‌ای ویند، کاروانسرای شاه عباسی (اردبیل)، شهر یئری، بازار اردبیل، دریاچه شورابیل، سبلان، شیروان دره‌سی، عمارت آقازاده اردبیلی، جنگل فندقلو، پیست اسکی روی چمن جنگل فندقلوی نمین(اردبیل)، پیست اسکی آلوارس، منطقه گردشگری کپز، تفرجگاه بولاغلار، منطقه حفاظت شده آق داغ، منطقه گردشگری ازناو، روستای گردشگری کزج، ژئوپارک دربندمشکول (شهرستان کوثر)، گیلوان، دریاچه نئور، مجتمع آبدرمانی سرعین، چشمه آب گرم شابیل، قوتورسویی، آبگرم گیوی ، آبشار سردابه، آبشار گورگور آلوارس، آبشار شورشورنه (نمین) ، آبشارآق بلاغ (سیبیه خانی)، آبشار دیز (خلخال)، آبشار نره گر، آبشار شیروان دره، آبشار گورگور (مشگین شهر)، قلعه بربر، قلعه بوینی یوغون، دژ قهقهه، کهنه قلعه، قلعه بربر، دیو قالاسی، قیزقالاسی، قلعه اولتان، قلعه خسرو، غار تاریخی لاهرود، غار هفت ‌خانه، غار تاریخی لاهرود، حمام درو، حمام سنگی شهر گیوی، و امامزاده سید ابراهیم لاهرود، گردنه حیران اردبیل

جشنواره ها و رویدادها: جشنواره بابونه نمین

اقتصاد استان: استان اردبیل به دلیل داشتن ظرفیت های طبیعی ییلاق های دامنه سبلان و دشت های وسیع اردبیل، مغان و مشکین شهر، یکی از قطب های مستعد کشاورزی و دامپروری در کشور به شمار می آید. بخشی از تولیدات کشاورزی این استان، چون گندم، جو، سیب زمینی، پیاز، بذر چغندر قند، حبوبات، دانه های روغنی ذرت، انواع میوه جات مثل سیب، گلابی، آلبالو، زردآلو، هلو و همچنین در بخش دام و طیور، تولید پروتیین، پرورش ماهی، زنبور داری و تولید عسل نه تنها در داخل کشور به مصرف می رسد بلکه بخشی از آن جزو اقلام صادراتی کشور نیز محسوب می شود. در حال حاضر استان اردبیل دارای ۸ شهرک صنعتی، کارخانه های بزرگ نساجی، سیمان، ذوب آهن و کشت و صنعت می‌باشد. کارخانه های چرم مغان، کارخانه شیمیایی آراز، کارخانه کبریت سازی مشگین شهر، کارخانه سیمان، کشتارگاه صنعتی آرتا، ویل تایر، نئوپان خلخال، شیرخشک مغان، کارخانه های لبنیاتی و پنیرسازی، موکت بافی و غیره را هم باید به فعالیت های صنعتی استان افزود.

چشمه های آب معدنی استان اردبیل: از مهمترین جاذبه‌های گردشگری استان اردبیل، چشمه‌ های آبگرم این استان واقع در شهر سرعین در ۲۰ کیلومتری شهر اردبیل است. در این شهر، ۸ چشمه آبگرم معدنی وجود دارد. علاوه بر این چشمه ‌های آب معدنی شابیل و قوتورسویی نیز در لاهرود قرار دارد، به غیر از این دو شهر ۱۲ چشمه آب معدنی دیگر در شهرهای دیگر استان از جمله کیوی، نیر و مشگین ‌شهر وجود دارد.

جمعیت: استان اردبیل براساس نتایج سرشماري‌ عمومي ‌نفوس و مسكن ‌سال 1390 دارای 1,248,488 نفر جمعیت میباشد.

زبان: اکثر ساکنان استان اردبیل را آذربایجانی ‌ها تشکیل می‌ دهند که به زبان ترکی آذربایجانی سخن می ‌گویند. تالش ‌ها دیگر ساکنان اردبیل هستند که به زبان تالشی سخن می ‌گویند. در شهرستان خلخال (در جنوب استان) تات ‌ها سکونت دارند و زبان تاتی رایج است.

فرهنگ و آداب و رسوم: ایام نوروز، کوچ عشایر شاهسون، جشنواره بابونه نمین و رغایب کلور

غذاهای محلی: قویماج، آش میوه، آش دوغ، پیچاخ قیمه، ترشی گُرما یا قورمه ترش، حلوای سیاه، آبگوشت، آش شیر، کوفته، لَوَنگی، خشیل، هرا، قویماق، ساج ایچی سبزی قرمه، آب پیاز، آش اوماج، آَش یارما، بزباش، خورش قاتق، تاس ‌کباب، چیغیرتما، حلوا زرد، تر حلوا، حلوای زنجبیل، قیساوا و قیقاناق،و..

محصولات کشاورزی: محصولات کشاورزي و دامي آن گندم، جو، سيب زميني، تخم چغندر قند، محصولات علوفه اي، ميوه هاي درختي، حبوبات، عسل و لبنيات مي باشد.

سوغات: صنايع دستي و سوغات آن نيز، گليم، جاجيم، شال، ورني، مسند، سفال، صنايع چوب، مصنوعات چرمي و قالي بوده و سوغاتيهاي آن سرشير، عسل، حلواي سياه و شيرينيهاي محلي مي باشد.

ارتفاعات و کوههای مهم استان: سبلان که یکی از آتشفشانهای خاموش کشور محسوب می‌شود مهمترین کوه منطقه محسوب میشود و ارتفاع بلندترین قله آن که سلطان ساوالان نام دارد، ۴۸۴۸ متر از سطح دریا می‌ باشد.
   
دریاچه ها و رودهای مهم: رودهاي مهم آن باليقلو چائي، قوري چاي و قره سو مي باشد. دریاچه های معروف استان اردبیل شامل دریاچه نئور، دریاچه شورابیل و دریاچه قله سبلان میباشد.

گیاهان: پوشش ‌گياهي ‌در اين‌ منطقه ‌به ‌صورت ‌استپي ‌بوده ‌و در شمالغرب ‌آن ‌پوشش‌ نيمه ‌جنگلي ‌نيز مشاهده ‌مي‌ شود. کوهستان سبلان دارای پوشش گیاهی متنوعی است و بیش از ۳۰۰۰ گونه گیاهی در آن شناسایی شده‌است.

پیش شماره و شماره اداره گردشگری: تماس با روابط عمومی 33257806 045 -  تلفن :33241070-33234050 045  فكس : 33232986 045

بدترین و بهترین زمان بازدید: بهار تا اوایل شهریور دارای آب و هوای معتدل و مطلوب بوده و برای سفر به این منطقه مناسبترین فصل است. اواخر پاییز و زمستان سردترین فصل منطقه بوده و بدلیل بارش برف سنگین زمان مناسبی برای سفر به این استان نمی باشد.
 

منابع
استانداری اردبیل
میراث فرهنگی اردبیل
citypedia.ir
tishineh.com
fa.wikipedia.org
ardebilmet.ir